Douglas TBD Devastator

 

 

.

Το Douglas TBD Devastator ήταν μονοκινητήριο τορπιλοπλάνο βομβαρδιστικό που επιχειρούσε από τα αεροπλανοφόρα του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. Η ανάπτυξη του ξεκίνησε το 1934 και τα πρώτα εντάχθηκαν σε υπηρεσία το 1937. Εκείνη την περίοδο ήταν τα πιο προηγμένα αεροσκάφη της κλάσης τους στο αμερικάνικο Ναυτικό και από τα πιο εξελιγμένα παγκοσμίως. Παρόλα αυτά η εξέλιξη στον χώρο της αεροναυτικής ήταν ραγδαία εκείνη την εποχή και όταν οι Ιάπωνες επιτέθηκαν στο Περλ Χάρμπορ τον Δεκέμβριο του 1941, σηματοδοτώντας την είσοδο των ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα TBD ήταν ήδη ξεπερασμένα τεχνολογικά.

Στις αρχικές επιχειρήσεις απέδωσαν σχετικά καλά, όμως απέκτησαν ιδιαίτερα κακή φήμη εξ αιτίας των καταστροφικά κακών τους επιδόσεων στην αεροναυμαχία του Μίντγουεϊ. Από τα 41 Devastator που απονηώθηκαν για να πλήξουν τα ιαπωνικά πλοία, ούτε ένα δεν πέτυχε να χτυπήσει κάποιο με την τορπίλη του ενώ όλα εκτός από έξι καταρρίφθηκαν από τα εχθρικά μαχητικά. Παρόλο που τα δυσμενέστατα αποτελέσματα αποδόθηκαν εν μέρει στις αστοχίες της τορπίλης Mk 13 που χρησιμοποιούσαν, αποφασίστηκε η άμεση απόσυρση των Devastator από τις μονάδες πρώτης γραμμής και η αντικατάστασή τους από Grumman TBF Avenger.
Σχεδιασμός και ανάπτυξη

Το Ναυτικό ζήτησε την σχεδίαση του Devastator στις 30 Ιουνίου 1934 για να συμμετάσχει σε διαγωνισμό για την απόκτηση ενός νέου βομβαρδιστικού που θα επιχειρούσε από τα αεροπλανοφόρα του.[1] Το Devastator μαζί με τα Northrop BT-1 (αργότερα εξελίχθηκε στο SBD Dauntless), Brewster SBA και Vought SB2U Vindicator κέρδισαν στον διαγωνισμό.[1][2][N 1]

Το πρωτότυπο, το XTBD Devastator, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 15 Απριλίου 1935 και σημείωσε πολλές «πρωτιές» για το Ναυτικό:[3] ήταν το πρώτο μονοπλάνο που θα έμπαινε σε ευρεία χρήση στα αεροπλανοφόρα, καθώς και το πρώτο αεροπλάνο της ναυτικής αεροπορίας ολομεταλλικής κατασκευής.[4] Επίσης ήταν το πρώτο που είχε εντελώς κλειστό πιλοτήριο και το πρώτο με υδραυλικά αναδιπλούμενες πτέρυγες.[4] Είχε μερικώς ανασυρόμενο σύστημα προσγείωσης, με τους τροχούς να προεξέχουν κατά 250 mm όταν το αεροσκάφος ήταν εν πτήσει, προκειμένου να μπορεί να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση με μεγαλύτερη ασφάλεια αν χρειαζόταν. Το πλήρωμα ήταν συνήθως τριμελές, με τον πιλότο μπροστά, τον βομβαρδιστή στην μέση και τον ασυρματιστή/πολυβολητή στο πίσω μέρος. Κατά την διάρκεια μιας επίθεσης, ο βομβαρδιστής έπεφτε μπρούμυτα σε θέση κάτω από τον πιλότο για να χρησιμοποιήσει το σκόπευτρο που ήταν τοποθετημένο στο κάτω μέρος της ατράκτου.[5]

Τα TBD μετέφεραν συνήθως μια τορπίλη Mk 13, βάρους 878 kg, ή μια βόμβα των 450 kg. Εναλλακτικά μετέφεραν τρεις βόμβες γενικής χρήσης των 230 kg ή δώδεκα βόμβες διασποράς των 45 kg. Τα TBD επιτίθονταν πολύ συχνά με βόμβες διασποράς στις ιαπωνικές θέσεις στα νησιά Γκίλμπερτ και Μάρσαλ το 1942.[5] Ο αμυντικός οπλισμός αποτελούνταν από ένα πολυβόλο των 7,62 mm στο πίσω μέρος και πολυβόλο των 7,62 mm ή των 12,7 mm στο ρύγχος.[5]

Το αεροσκάφος προωθούνταν από ένα αστεροειδή κινητήρα Pratt & Whitney R-1830-64 Twin Wasp ισχύος 850 hp, που ήταν βελτίωση του προηγούμενου κινητήρα XR-1830-60/R-1830-1 που είχε εγκατασταθεί στο πρωτότυπο.[6] Έγιναν και άλλες αλλαγές, όπως η τοποθέτηση επανασχεδιασμένου καλύμματος στον κινητήρα και νέας καμπυλωτής καλύπτρας στο κόκπιτ.[4]

Το πρωτότυπο πέρασε με ευκολία τις δοκιμές αποδοχής του από το Ναυτικό στο διάστημα 24 Απριλίου - 24 Νοεμβρίου 1935 στους αεροναύσταθμους της Anacostia και του Νόρφολκ. Μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση των δοκιμών ρίψης τορπίλης, το πρωτότυπο μεταφέρθηκε στο USS Lexington για την συνέχιση των δοκιμών επί αεροπλανοφόρου.[7] Οι δοκιμές ήταν εκτεταμένες και διήρκησαν μέχρι το 1937, με την κατασκευάστρια να διατηρεί δύο αεροσκάφη αποκλειστικά για την συνέχιση τους.[8]

Το Ναυτικό αγόρασε συνολικά 129 αεροσκάφη με τα οποία άρχισαν από το 1937 να εξοπλίζονται τα αεροπλανοφόρα USS Saratoga, USS Enterprise, USS Lexington, USS Wasp, USS Hornet, USS Yorktown και USS Ranger. Τα TBD χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς προπολεμικά για την εκπαίδευση πληρωμάτων και άλλες αποστολές, με αποτέλεσμα όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο να φτάνουν στο τέλος της ωφέλιμης επιχειρησιακής τους ζωής.[9] Ήδη από το 1940 το Ναυτικό αναγνώριζε ότι ήταν ξεπερασμένα τεχνολογικά από τα μαχητικά και τα αντίστοιχα βομβαρδιστικά άλλων χωρών και είχαν ξεκινήσει οι εργασίες για την ανάπτυξη του αεροσκάφους που θα τα αντικαθιστούσε, του Grumman TBF Avenger. Αυτό δεν ακόμα ήταν έτοιμο όταν ξέσπασε ο πόλεμος στον Ειρηνικό και τα Dauntles, που ο αριθμός τους είχε ελαττωθεί εξ αιτίας της φθοράς σε μόλις 100 αεροσκάφη, ακόμα εξόπλιζαν τις μοίρες των αεροπλανοφόρων.[10]
Επιχειρησιακή ιστορία

Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 1942, λίγους μήνες μετά την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο, τα TBD των αεροπλανοφόρων Enterprise και Yorktown απέδωσαν καλά πλήττοντας στόχους στις νήσους Μάρσαλ και Γκίλμπερτ καθώς και στην νήσους Μάρκους και Ουέηκ. Τα TBD των Yorktown and Lexington έπληξαν ιαπωνικά πλοία ανοιχτά της Νέας Γουινέας στις 10 Μαρτίου.[11] Στη ναυμαχία της Θάλασσας των Κοραλλίων τα Devastator βοήθησαν στην βύθιση του ιαπωνικού αεροπλανοφόρου Shōhō αλλά δεν κατάφεραν να πλήξουν το αεροπλανοφόρο Shōkaku.[12]

Στην προαναφερθείσα ναυμαχία εντοπίσθηκαν σοβαρά προβλήματα με τις τορπίλες Mark 13: πολλές έπληξαν τους στόχους τους χωρίς να εκραγούν, συχνά ενώ είχαν την τάση να λειτουργούν σε μεγαλύτερο βάθος από το προβλεπόμενο. Πέρασε περισσότερο από ένας χρόνος μέχρι να διορθωθούν τα προβλήματα αυτά, που αναμφίβολα παρέμεναν στην αεροναυμαχία του Μίντγουεϊ στις 4 Ιουνίου 1942. Στο Μίντγουεϊ 41 Devastator, δηλαδή η πλειοψηφία όσων παρέμενα ακόμα επιχειρησιακά, απονηώθηκαν από τα αεροπλανοφόρα Hornet, Enterprise και Yorktown για να πλήξουν τον ιαπωνικό στόλο.[13] Η επίθεση δεν ήταν καλά συντονισμένη διότι ο ναύαρχος Ρέυμοντ Σπρούανς (Raymond A. Spruance) είχε δώσει εντολή να χτυπήσουν τα εχθρικά αεροπλανοφόρα μόλις τα εντόπιζαν, αντί να περιμένουν να συγκεντρωθεί και να οργανωθεί συνδυασμένη δύναμη μαχητικών-βομβαρδιστικών, βομβαρδιστικών και τορπιλοπλάνων, με το σκεπτικό ότι η άμεση επίθεση θα εμπόδιζε τους Ιάπωνες από το να αντεπιτεθούν και να απειλήσουν τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα. Τα TBD του Hornet και του Enterprise έχασαν την επαφή με την συνοδεία τους και επιτέθηκαν χωρίς κάλυψη μαχητικών.[14][15] Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά: τα Devastator ήταν αργά και καθόλου ευέλικτα, είχαν ανεπαρκή αμυντικό οπλισμό και θωράκιση καθώς και χαμηλή ταχύτητα βύθισης. Αποδείχθηκαν εύκολος στόχος για τα εχθρικά αντιαεροπορικά και μαχητικά. Τα Devastator ήταν αναγκασμένα να πετούν με ταχύτητα μικρότερη των 185 km/h για να ρίψουν τις τορπίλες τους..[16] Μόνο τέσσερα αεροσκάφη κατάφεραν να επιστρέψουν στο Enterprise, άλλα δύο στο Yorktown και κανένα στο Hornet.[17] Ούτε ένα δεν κατάφερε να πλήξει με την τορπίλη του εχθρικό πλοίο.[17]

Η θυσία τους δεν ήταν εντελώς μάταιη όμως διότι αρκετά κατάφεραν να πλησιάσουν πολύ κοντά στα εχθρικά πλοία και τα ανάγκασαν να κάνουν συνεχώς ελιγμούς αποφυγής.[18] Με την πίεση που άσκησαν εμπόδισαν τους Ιάπωνες να συγκροτήσουν δύναμη για να αντεπιτεθούν και να χτυπήσουν τον αμερικάνικο στόλο, όπως είχε προβλέψει ο Σπρούανς. Την μοναδική ευκαιρία εκμεταλεύτικαν τα βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης Douglas SBD Dauntless υπό την ηγεσία των C. Wade McClusky και Max Leslie που κατάφεραν να χτυπήσουν τα τρία από τα τέσσερα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα που βρίσκονταν στην περιοχή.[19]
Απόσυρση από την ενεργό δράση

Αμέσως μετά τη ναυμαχία του Μίντγουεϊ το Ναυτικό απέσειρε τα εναπομείναντα 39 Devastator από τις μονάδες πρώτης γραμμής. Τα αεροσκάφη των VT-4 και VT-7 παρέμειναν σε υπηρεσία στον Ατλαντικό για μικρό χρονικό διάστημα και σε μονάδες εκπαίδευσης μέχρι το 1944.[20] Στα τέλη του 1944 δεν υπήρχε κανένα TBD στις τάξεις του Ναυτικού.[21] Κανένα δεν επιβίωσε του πολέμου,[22] το τελευταίο διαλύθηκε για σκραπ το Νοέμβριο του 1944.[23]
Εκδόσεις

XTBD-1
Ένα πρωτότυπο με κινητήρα XR-1830-60 των 800 hp.
TBD-1
Έκδοση παραγωγής με κινητήρα R-1830-64 των 850 hp. Κατασκευάστηκαν 129 μονάδες.
TBD-1A
Το 1939 το πρώτο TBD-1 παραγωγής μετατράπηκε σε υδροπλάνο με διπλούς πλωτήρες.[4]

Χρήστες

ΗΠΑ

Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ[24]

Σωζόμενα αεροσκάφη

Σήμερα δεν υπάρχει κανένα αεροσκάφος οπουδήποτε στον κόσμο.[21] Παρακάτω παρατίθενται οι θέσεις τεσσάρων TBD που βρίσκονται στην θάλασσα και είναι σχεδόν πλήρη:[25]

TBD-1, Bureau Number 0298
Ex-VT-5 / USS Yorktown (CV-5) «5-T-7», Jaluit Lagoon, Νησιά Μάρσαλ.[26]
TBD-1 BuNo 0353
Ex-NAS Miami, Ατλαντικός Ωκεανός, Μαϊάμι, Φλόριντα.[27]
TBD-1 BuNo 1515
Ex-VT-5 / USS Yorktown (CV-5) «5-T-6», Jaluit Lagoon, Νησιά Μάρσαλ.[25]
TBD-1 BuNo 0377
Ex-VT-2 / USS Lexington (CV-2) «6-T-7», Ειρηνικός Ωκεανός, Mission Beach, Καλιφόρνια.[28][29]

Δείτε επίσης
Παρόμοια αεροσκάφη

Fairey Barracuda
Great Lakes XTBG
Grumman TBF Avenger
Nakajima B5N
Nakajima B6N
Yokosuka B4Y

Σημειώσεις

Τα Great Lakes XB2G, Great Lakes XTBG, Grumman XSBF, Hall XPTBH και Vought XSB3U επίσης συμμετείχαν στον διαγωνισμό, χωρίς όμως να προχωρήσουν πέρα από το στάδιο του πρωτοτύπου.[2]

Παραπομπές

Doll 1967, σελ. 28.
Doll 1992, σελ. 4.
Gunston 1976, σελ. 66.
Winchester 2004, σελ. 78.
Winchester 2004, σελ. 79.
Mondey 2006, σελ. 128.
Doll 1967, σελ. 29.
Tillman 1973, σελ. 25.
Doll 1967, σελ. 32.
Tillman and Lawson 2001, σελ. 56.
Air International March 1990, σελ. 155.
Doll 1967, σσ. 7–8.
«USS Enterprise CV-6: The Most Decorated Ship of the Second World War, σελ. 2.» cv6.org. Ανακτήθηκε: 11 Απριλίου 2010.
Cressman et al. 1990, σσ. 84–89.
Parshall and Tulley 2005, σσ. 206–215.
Jackson and Doll 1973, σελ. 5.
Buell 1987, σελ. 494.
«USS Enterprise CV-6: The Most Decorated Ship of the Second World War, σελ. 3.» cv6.org. Ανακτήθηκε: 7 Ιουνίου 2010.
Parshall and Tully 2005, σσ. 215–216, 226–227.
Doll 1967, σελ. 34.
Tillman and Lawson 2001, σελ. 61.
Champlin, Doug. «Douglas TBD-1.» Αρχειοθετήθηκε 2011-05-22 στο Wayback Machine. nwrain.net. Ανακτήθηκε: 11 Απριλίου 2010.
Ginter 2006, σελ. 91.
Tillman 2000, σελ. 82.
«To save a Devastator: TBD Devastator Jaluit Lagoon Survey 2004, σελ. 2.» Αρχειοθετήθηκε 2007-05-09 στο Wayback Machine. tighar.org, 1997. Ανακτήθηκε: 7 Ιουνίου 2010.
«TBD Devastator Jaluit Lagoon Survey 2004.» Αρχειοθετήθηκε 2007-05-09 στο Wayback Machine. tighar.org. Ανακτήθηκε: 7 Ιουνίου 2010.
1998 Return to the TBD page at the "Douglas TBD-1 #0353 wreck." Αρχειοθετήθηκε 2007-09-28 στο Wayback Machine. nwrain.com, 1998. Ανακτήθηκε: 7 Ιουνίου 2010.
«Holy Grail of Warbirds Found off San Diego.» Αρχειοθετήθηκε 2011-12-17 στο Wayback Machine. eaa.org. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2011.

«Accident Report, TBD-1 BuNo.0377.» Αρχειοθετήθηκε 2012-06-09 στο Wayback Machine. eaa.org. Ανακτήθηκε: 21 Νοεμβρίου 2011.

Βιβλιογραφία

Adcock, Al. TBD Devastator in Action, Aircraft Number 97. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications Inc., 1989. ISBN 0-89747-231-4.
Buell, Thomas B. The Quiet Warrior: A Biography of Admiral Raymond A. Spruance. Annapolis, MD: US Naval Institute Press, 1987. ISBN 978-0-87021-562-9.
Cressman, Robert B. et al. A Glorious Page in Our History: The Battle of Midway, 4–6 June 1942. Missoula, MT: Pictorial Histories Publishing Company, 1990. ISBN 978-0-929521-40-4.
«Devastator...The Not-so-Devastating TDB-1». Air International, March 1990, Vol 38 No 2. pp. 148–156. ISSN 0306-5634.
Dolan, Edward F. Jr. Hollywood Goes to War. London: Bison Books, 1985. ISBN 0-86124-229-7.
Doll, Thomas E. The Douglas TBD Devastator, Aircraft in Profile Number 171. Leatherhead, Surrey, UK: Profile Publications Ltd., 1967. No ISBN.
Doll, Thomas E. SB2U Vindicator in action, Aircraft Number 122. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications Inc., 1992. ISBN 0-89747-274-8.
Drendel, Lou. U.S. Navy Carrier Bombers of World War II. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications Inc., 1987. ISBN 0-89747-195-4.
Ginter, Steve. Douglas TBD-1 Devastator, Naval Fighters Number Seventy-one. Simi Valley, California: Ginter Publishing Company, 2006. ISBN 0-942612-71-X.
Gunston, Bill. The Encyclopedia of the World's Combat Aircraft: A Technical Directory of Major Warplanes from World War 1 to the Present Day. New York: Chartwell Books, Inc., 1976. ISBN 0-89009-054-8.
Hardwick, Jack and Ed Schnepf. «A Viewer's Guide to Aviation Movies». The Making of the Great Aviation Films, General Aviation Series, Volume 2, 1989.
Jackson, B.R. and Thomas E. Doll. Douglas TBD-1 «Devastator», Aero Series 23. Fallbrook, CA: Aero Publishers, 1973. ISBN 0-8168-0586-5.
Kinzey, Bert. U.S. Navy and Marine Aircraft of World War II, Part 1: Dive and Torpedo Bombers. Northbrook, Illinois: Revell-Monogram, LLC, 2003. ISBN 0-9709900-5-7.
Lawson, Robert and Barrett Tillman. U.S. Navy Dive and Torpedo Bombers of WWII. St. Paul, MN: MBI Publishing Company, 2001. ISBN 0-7603-0959-0.
Mondey, David. «Douglas TBD Devastator.» The Hamlyn Concise Guide to American Aircraft of World War II. London: Bounty Books, 2006. ISBN 0-7537-1460-4.
Nowicki, Jacek. Douglas TBD Devastator - SBD Dauntless (Wydawnictwo Militaria 119) (in Polish). Warszawa, Poland: Wydawnictwo Militaria, 2000. ISBN 83-7219-074-7.
Orriss, Bruce. When Hollywood Ruled the Skies: The Aviation Film Classics of World War II. Hawthorne, California: Aero Associates Inc., 1984. ISBN 0-9613088-0-X.
Parshall, Jonathan B. and Anthony P. Tully. Shattered Sword: The Untold Story of the Battle of Midway. Washington, DC: Potomac Books, 2005. ISBN 1-57488-923-0.
Taylor, John W.R. «Douglas TBD Devastator». Combat Aircraft of the World from 1909 to the Present. New York: G.P. Putnam's Sons, 1969. ISBN 0-425-03633-2.
Tillman, Barrett. «Go in and get a hit!: The Navy's last combat torpedo bombers.» Airpower, Volume 3, No. 4, July 1973.
Tillman, Barrett. TBD Devastator Units of the U.S. Navy, Combat Aircraft Vol. 20. Oxford, UK: Osprey Publishing, 2000. ISBN 1-84176-025-0.
Tillman, Barrett and Robert L. Lawson. U.S. Navy Dive and Torpedo Bombers of WWII. St. Paul, Minnesota: MBI Publishing Company, 2001. ISBN 0-7603-0959-0.
Winchester, Jim. «Douglas TBD Devastator.» Aircraft of World War II (The Aviation Factfile). Kent, UK: Grange Books plc, 2004. ISBN 1-84013-639-1.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Douglas TBD Devastator

Σελίδα για το Devastator στο aviation-history.com (Αγγλικά)

Πολεμικά αεροσκάφη των ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
μαχητικά

Bell P-39 Airacobra Bell P-59 Airacomet Bell P-63 Kingcobra Boeing P-26 Peashooter Brewster F2A Buffalo Curtiss P-36 Hawk Curtiss P-40 Warhawk Curtiss-Wright CW-21 Grumman F4F Wildcat Grumman F6F Hellcat Grumman F7F Tigercat Grumman F8F Bearcat Lockheed P-38 Lightning Lockheed P-80 Shooting Star North American P-51 Mustang North American F-82 Twin Mustang Northrop P-61 Black Widow Seversky P-35 Republic P-43 Lancer Republic P-47 Thunderbolt Ryan FR Fireball Vought F4U Corsair Vultee P-66 Vanguard

βομβαρδιστικά
Boeing B-17 Flying Fortress Boeing B-29 Superfortress Consolidated B-24 Liberator Consolidated B-32 Dominator Consolidated PB4Y-2 Privateer Douglas A-20 Havoc Douglas A-26 Invader Douglas B-18 Bolo Douglas B-23 Dragon Lockheed Hudson Lockheed Ventura Martin Maryland Martin Baltimore Martin B-10 Martin B-26 Marauder North American B-25 Mitchell
τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά
Brewster SB2A Buccaneer Consolidated TBY Sea Wolf Curtiss SBC Helldiver Curtiss SB2C Helldiver Douglas BTD Destroyer Douglas SBD Dauntless Douglas TBD Devastator Grumman TBF Avenger Martin AM Mauler Naval Aircraft Factory SBN Vought SB2U Vindicator
εκπαιδευτικά
Beech Model 18 Boeing-Stearman Model 75 Cessna AT-17 Bobcat Curtiss AT-9 Curtiss-Wright CW-22 Fairchild AT-21 Gunner Fairchild PT-19 Fleetwings BT-12 North American T-6 Texan Ryan ST Spartan NP-1 Stinson Reliant Vultee BT-13 Valiant
μεταγωγικά
Boeing C-27 Beoing C-75 Cessna AT-17 Bobcat Curtiss C-46 Commando Curtiss C-76 Caravan Douglas C-47 Skytrain Douglas C-54 Skymaster Doulgas DC-2 Douglas DC-5 Lockheed Model 10 Electra Lockheed Model 12 Electra Junior Lockheed Model 18 Lodestar Lockheed C-69 Constellation
αναγνωριστικά &
στρατιωτικής συνεργασίας
Aeronca L-3 Grasshopper Beech Model 17 Curtiss O-52 Owl Fairchild 24 Piper L-4 Grasshoper Stinson Reliant Stinson L-1 Vigilant Stinson L-5 Sentinel Taylorcraft L-2 Grasshopper
υδροπλάνα, αμφίβια & αεράκατοι
Consolidated PBY Catalina Consolidated PB2Y Coronado Curtiss SOC Seagull Douglas Dolphin Grumman G-21 Goose Grumman G-44 Widgeon Hall PH Martin JRM Mars Martin PBM Mariner Vought OS2U Kingfisher
επιθετικά/εγγύς υποστήριξης
Douglas A-1 Skyraider Douglas A-33 Vultee A-31 Vengeance
Σημείωση: αναφέρονται μόνο τα επιχειρησιακά αεροσκάφη. Παραλείπονται τα πολυάριθμα πειραματικά/πρωτότυπα της περιόδου
Τορπιλοπλάνα του Πολεμικού Ναυτικού και του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ (πριν το 1962)
Τορπιλοπλάνα
Boeing

TB

Curtiss

CT
Douglas

DT T2D T3D
Detroit

TE
Atlantic

FT
Great Lakes

TG
Martin

TM T2M T3M T4M T5M T6M
Naval Aircraft Factory

TN T2N
Stout

ST
Blackburn

BST
Τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά
Douglas

TBD TB2D

Grumman

TBF TB2F TB3F
Great Lakes

TBG
General Motors

TBM
Vought

TBU
Vultee

TBV
Consolidated

TBY
Τορπιλοπλάνα αναγνωριστικά
Grumman

TSF

Τοπριλοπλάνα-βομβαρδιστικά/ναυτικής περιπολίας
Hall

PTBH

Στρατιωτικά αεροσκάφη Douglas
μαχητικά

XP-48 P-70 F-6 F-10

XFD F3D F4D F5D XF6D

βομβαρδιστικά
YB-7 YB-11 B-18 XB-19 XB-22 B-23 B-26 XB-31 XB-42 XB-43 B-66

DB-1 DB-2 DB-7 DB-8 DB-19 DB-73

Boston I/II/III/IV/V Digby I Havoc I/II DXD1

εγγύς υποστήριξης/επιθετικά
XA-2 A-20 A-24 A-26 A-33 A-1 A-3 A-4/A-4AR/A-4SU

DT T2D XT3D TBD SBD BD XBTD XTB2D AD XA2D A3D A4D

παρατήρησης
O-2 OD O2D O-31 O-35 O-38 O-43 YO-44 O-46 O-53 YOA-5
ναυτικής συνεργασίας/περιπολίας
PD P2D P3D
αναγνωριστικά
F-3
Μεταγωγικά
C-1 C-21 C-32 C-33 YC-34 C-38 C-39 C-41 C-41A C-42 C-47 C-48 C-49 C-50 C-51 C-52 C-53 C-54 C-58 UC-67 C-68 C-74 C-84 C-110 XC-112/YC-112 XC-114 YC-116 C-117 C-118 C-124 YC-129 C-133

C-9 C-24

RD R2D R3D R4D (R4D-2 & R4D-4) R5D JD R6D

CC-129 Dakota I/III/IV Dakota II LXD1 PD.808 Skymaster I

εκπαιδευτικά
BT-1 BT-2 XT-30
ανεμόπτερα
XCG-17
πειραματικά
DWC D-558-1 D-558-2 X-3

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License