.
Το Breguet 14 ήταν Γαλλικό βομβαρδιστικό και αναγνωριστικό διπλάνο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατασκευάστηκε σε μεγάλους αριθμούς και η παραγωγή του συνεχίστηκε για πολλά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου. Πέρα από την ευρεία παραγωγή του, υπήρξε το πρώτο αεροσκάφος μαζικής παραγωγής όπου χρησιμοποιήθηκε περισσότερο μέταλλο από ξύλο στην κατασκευή του. Το αεροσκάφος ήταν ελαφρύτερο από ότι αν έφερε ξύλινο πλαίσιο παρόμοιας αντοχής, γεγονός που το καθιστούσε ταχύτερο και πιο ευέλικτο για το μέγεθός του και το έδινε την ικανότητα να ξεπερνά πολλά από τα μαχητικά αεροσκάφη της εποχής. Η στιβαρή κατασκευή του ήταν ικανή να δεχθεί αρκετά πλήγματα, ήταν εύκολο στον χειρισμό και είχε καλές επιδόσεις. Το Breguet 14 θεωρείται ένα από τα καλύτερα αεροσκάφη του πολέμου.
Σχεδίαση και εξέλιξη
Το αεροσκάφος σχεδιάστηκε από τον Λουί Μπρεζέ (Louis Breguet), ο οποίος πέταξε το πρώτο πρωτότυπο (που αρχικά ονομαζόταν Breguet AV) στην παρθενική του πτήση στις 21 Νοεμβρίου 1916. Το σχέδιο αυτό ήταν η επιστροφή της Breguet στη σχεδίαση συμβατικών αεροσκαφών μετά από την παρουσίαση του Breguet BUM, το οποίο χρησιμοποιούσε έλικες προώθησης αντί έλξης. Αργότερα τον ίδιο μήνα το Τεχνικό Αεροπορικό Τμήμα (Section Technique de l' Aéronautique - S.T.Aé.) του Γαλλικού στρατού εξέδοσε προδιαγραφές για τέσσερις διαφορετικούς τύπους αεροσκαφών. Ο Μπρεζέ υπέβαλλε το νέο του σχέδιο σε δύο από τις κατηγορίες, ως αναγνωριστικό και ως βομβαρδιστικό.
Με το πέρας των αξιολογήσεων τον Φεβρουάριο του 1917, το Breguet 14 επιλέχθηκε για αυτούς τους ρόλους και τον Μάρτιο κατατέθηκε παραγγελία για 150 αναγνωριστικά και 100 βομβαρδιστικά αεροσκάφη, με ονομασία Breguet 14A.2 και 14B.2 αντίστοιχα (ή Breguet XIV A2/B2). Το A.2 ήταν εξοπλισμένο με φωτογραφική μηχανή, κάποια έφεραν ασυρμάτους ενώ η κάτω πτέρυγα του Breguet 14B.2 ήταν ελαφρά τροποποιημένη ώστε να δεχθεί φορείς βομβών, κατασκευασμένους από τη Michelin. Αμφότερες οι εκδόσεις θα έφεραν αυτόματα πτερύγια καμπυλότητας (flaps) που όμως δεν υιοθετήθηκαν στα αεροσκάφη παραγωγής.
Άλλες εκδόσεις που πέταξαν σε μικρότερους αριθμούς κατά τη διάρκεια του πολέμου περιλάμβαναν το μονοθέσιο βομβαρδιστικό μακράς ακτίνας δράσης 14B.1, το αναγνωριστικό μακράς ακτίνας δράσης 14GR.2, το υδροπλάνο 14H, το εναέριο ασθενοφόρο 14S και το εκπαιδευτικό 14E.2. Οι μεταγενέστερες εκδόσεις 14bis A2 και 14bis B2 έφεραν βελτιώσεις στις πτέρυγες. Βελτιωμένη έκδοσή του με μεγαλύτερες πτέρυγες αποτέλεσε το Breguet 16, ενώ σε μικρούς αριθμούς κατασκευάστηκε το διθέσιο μαχητικό Breguet 17.
Επιχειρησιακή ιστορία
Μετά την επιτυχημένη χρήση του στον πόλεμο από τους Γάλλους ο τύπος παραγγέλθηκε από τον Βελγικό στρατό (40 αεροσκάφη) και την Αεροπορία του Αμερικανικού στρατού (περισσότερα από 600 αεροσκάφη). Περίπου μισά από τα Βελγικά και Αμερικανικά αεροσκάφη έφεραν κινητήρες Fiat A.12 εξαιτίας ελλείψεων στην παραγωγή των αρχικών Renault 12F. Έως τα τέλη του πολέμου είχαν κατασκευαστεί περίπου 5.500 αεροσκάφη.
Ο τύπος συνέχισε να χρησιμοποιείται εκτενώς και μετά τον πόλεμο, εξοπλίζοντας τις Γαλλικές κατοχικές δυνάμεις στη Γερμανία και υποστηρίζοντας τις Γαλλικές ένοπλες δυνάμεις στις αποικίες. Παράλληλα αναπτύχθηκε μία ειδική έκδοση για χρήση στο εξωτερικό, με την ονομασία 14TOE (Théatres des Operations Extérieures). Η έκδοση αυτή χρησιμοποιήθηκε για την καταστολή αναταραχών στην Συρία και το Μαρόκο, στο Βιετνάμ καθώς και στην προσπάθεια της Γαλλίας να παρέμβει στον Ρωσικό εμφύλιο πόλεμο. Τα τελευταία εκπαιδευτικά αεροσκάφη αποσύρθηκαν από την Γαλλική αεροπορία το 1932.
Το Breguet 14 χρησιμοποιήθηκε από αρκετές αεροπορικές δυνάμεις σε ολόκληρο τον κόσμο. 70 περίπου αεροσκάφη της Πολωνικής πολεμικής αεροπορίας χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο μεταξύ της Πολωνίας και της Σοβιετικής Ένωσης μεταξύ του 1919 και του 1921. Το Breguet 14 κατασκευαζόταν επίσης στην Ιαπωνία από την Nakajima, κατόπιν αδείας.
Μεταπολεμικά η Breguet ξεκίνησε την κατασκευή πολιτικών εκδόσεων του αεροσκάφους. Το 14T.2 Salon μετέφερε δύο επιβάτες στην ειδικά τροποποιημένη άτρακτο. Βελτιωμένη έκδοσή του αποτέλεσε το 14Tbis, που κατασκευάστηκε τόσο ως αεροπλάνο όσο και ως υδροπλάνο. Το 14Tbis αποτέλεσε τη βάση για μία βελτιωμένη έκδοση εναέριου ασθενοφόρου και για 100 ταχυδρομικά αεροσκάφη, ειδικά κατασκευασμένα για την αεροπορική εταιρία του Pierre Latécoère, Lignes Aeriennes Latécoère. Μετά την αλλαγή του ονόματός της σε CGEA, η αεροπορική εταιρία χρησιμοποίησε μεταξύ άλλων 106 Breguet 14 για πτήσεις πάνω από την έρημο Σαχάρα. Το 18T ήταν ένα 14T με κινητήρα Renault Ja και μεταφορική ικανότητα τεσσάρων επιβατών. Με τον τερματισμό της παραγωγής το 1928 είχαν κατασκευαστεί συνολικά περίπου 7.800 αεροσκάφη όλων των εκδόσεων.
Το Breguet 14 σε Ελληνική υπηρεσία
Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε τον Νοέμβριο του 1917 αριθμό αεροσκαφών Breguet 14 και των δύο βασικών εκδόσεων (βομβαρδισμού Β2 και αναγνώρισης Α2), εξοπλίζοντας τις 532 και 533 Μοίρες. Έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού μετώπου. Τα αεροσκάφη παρέμειναν σε υπηρεσία ολόκληρη τη δεκαετία του 1920, ενώ από το 1931 επτά αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν σε εκπαιδευτικούς ρόλους.
Χρήστες
Βέλγιο
Βραζιλία
Ταϊβάν
Τσεχοσλοβακία
Δανία
Ελ Σαλβαδόρ
Φινλανδία
Γαλλία
Ελλάδα
Γουατεμάλα
Ιαπωνία
Λιθουανία
Περσία
Πολωνία
Πορτογαλία
Ρουμανία
Σερβία
Σοβιετική Ένωση
Σουηδία
Σιάμ
Τουρκία
ΗΠΑ
Ουρουγουάη
Γιουγκοσλαβία
Παρόμοιες εξελίξεις
Breguet 16
Breguet 17
Συγκρίσιμα αεροσκάφη
Airco DH.4
Airco D.H.9
Salmson 2
Πηγές
Tomasz J. Kowalski, Samolot Breguet 14, TBiU no.197, Warsaw 2002, ISBN 83-11-09461-6
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Το Breguet 14 στην επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας
Το Breguet 14 στο militaryfactory.com
Αεροσκάφη Breguet Aviation
Πρώιμοι τύπου
Aerhydroplane Gyroplane Type I Type II Type III Type IV (1910) Type IV (1914) Type V Type A Type G Type U Type LE
Βάσει αριθμού
μοντέλου
4 5 6 12 14 16 17 19 20 22 230 26T 27 270 271 273 274 280T 390T 392T 393T 410 460 462 470 482 500 521 522 530 610 670 690 691 693 694 695 696 730 731 790 791 792 890 891 892 893 894 895 900 901 902 904 905 906 940 941 960 1001 1002 1004 1100 1050 1150
Βάσει ονομασίας
Alizé Atlantique Atlantique 2 Bellatrix Bizerte BLC BUC BUM Choucas Colmar de Chasse Deux-Ponts Épaulard Fauvette Fulgur Integral Jaguar Leviathan Louisette Mars Mercure Michelin Mouette Nautilus Nymphale Provence Sahara Saigon Taon Universale Vultur Vulture
Ελικόπτερα
Gyroplane Gyroplane Laboratoire Breguet G.11E Breguet G.111
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
