.
Η αποτροπή (deterrence) αποτελεί αμυντική στρατηγική για τη δημιουργία κατάστασης κατά την οποία ο αντίπαλος έχει πεισθεί ότι το πιθανό όφελος τυχόν επίθεσης ή άλλης εχθρικής ενέργειας εκ μέρους του, θα είναι μικρότερο του πιθανού κόστους. Επομένως, η αποτροπή επιδιώκει τη διατήρηση της υφισταμένης κατάστασης των πραγμάτων (status quo).
Η αποτροπή είναι μία από τις κύριες στρατηγικές αποστολές των ενόπλων δυνάμεων. Βασίζεται στην απειλή χρήσης βίας ή άλλων απειλών από το ένα μέρος προκειμένου να πεισθεί το άλλο μέρος να απέχει από συγκεκριμένες ενέργειες. Αποτελεί κεντρική έννοια στη διεθνή ασφάλεια. Έχει ιδιαίτερη εφαρμογή στη χρήση των πυρηνικών όπλων.
Βασικές Αρχές Αποτροπής
- Τα κράτη (μέσω των ηγετών τους) λειτουργούν ορθολογικά στην πλάστιγγα κόστους – οφέλους.
- Κανένα κράτος δεν θα εκτελέσει επίθεση αν το πιθανό κόστος θα είναι μεγαλύτερο του πιθανού οφέλους.
- Όσον αφορά το αμυνόμενο - αποτρέπον κράτος, ο ανταγωνισμός δεν είναι αυτοσκοπός. Οτιδήποτε λέγεται ή πράττεται αποσκοπεί να καλλιεργήσει τον ορθολογισμό του αντιπάλου προς την κατεύθυνση αποδοχής του status quo.
- Μια πιθανή ψύχραιμη, αποφασιστική θέση του αμυνόμενου: Κανονικές σχέσεις (ακόμη και φίλοι, σύμμαχοι) όταν δεν απειλείς και δεν επιτίθεσαι, αλλά «θα σου κόψω τα πόδια» αν παραβιάσεις τη κυριαρχία μου.
Μορφές Αποτροπής
1. Αποτροπή μέσω παρουσίας (deterrence by presence). Είναι η αποτροπή που επιδιώκεται με την διατήρηση συμβολικών δυνάμεων στο σημείο που θέλουμε να υπερασπιστούμε. Ο σκοπός είναι να καταδείξουμε στον αντίπαλο τη θέλησή μας για πραγματοποίση των αποτρεπτικών απειλών μας καθώς και να καταστήσουμε βέβαιο ότι τυχόν εχθρική προσβολή αυτών των συμβολικών δυνάμεων θα οδηγήσει σε εμπλοκή μας γενικότερη σύγκρουση.
2. Αποτροπή μέσω άμυνας (deterrence by defense). Είναι η αποτροπή που επιδιώκεται μέσω διατήρησης ισχυρών και αξιόπιστων αμυντικών δυνατοτήτων. Η ύπαρξη αμυντικών δυνατοτήτων προφανώς ενισχύει την αποτροπή. Παραπλήσια μορφή αποτροπής είναι η αποτροπή μέσω άρνησης της επιτυχίας του αντιπάλου (deterrence by denial). Η άμυνα αποσκοπεί στο να εμποδίσει την ζημιά που προξενεί ο αντίπαλος, ενώ η άρνηση αποσκοπεί στο να εμποδίσει τον αντίπαλο να αποκομίσει οφέλη. Εδώ η ιδέα είναι ότι άσχετα με τη ζημιά που θα υποστούμε εμείς ο αντίπαλος δεν θα να πραγματοποιήσει κέρδη.
3. Αποτροπή μέσω αντιποίνων (deterrence by retaliation). Είναι η αποτροπή που επιδιώκεται μέσω επαπειλούμενης αντίδρασης σε διαφορετικό χώρο και ενδεχομένως σε διαφορετικό χρόνο ή με διαφορετικό τρόπο από τους αντίστοιχους τηες εχθρικής προσβολής που θέλουμε να αποτρέψουμε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτροπής μέσω αντιποίνων ήταν η αμερικανική απειλή πυρηνικών πληγμάτων εναντίον σοβιετικών πόλεων σε περίπτωση σοβιετικής εισβολής στη Δ.Ευρώπη. Η αποτροπή μέσω αντιποίνων μπορεί να λειτουργήσει και με συμβατικά μέσα (π.χ. αεροπορικοί βομβαρδισμοί, ναυτικές επιδρομές, κλπ). Μορφή αποτροπής μέσω αντιποίνων είναι και η απειλή οριζόντιας κλιμάκωσης.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
