.

Το Agusta A109 είναι ένα ελαφρό, δικινητήριο, οκταθέσιο ελικόπτερο πολλαπλών ρόλων, κατασκευασμένο από την ιταλική εταιρεία Agusta (νυν AgustaWestland). Το AgustaWestland AW119 Koala είναι η μονοκινητήρια έκδοσή του.
Εξέλιξη

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 η Agusta σχεδίασε το A109A ως ένα μονοκινητήριο εμπορικό ελικόπτερο. Σύντομα όμως παρουσιάστηκε η δικινητήρια έκδοσή του, οπότε το 1967 επανασχεδιάστηκε ώστε να φέρει δύο κινητήρες Allison 250-C14. Η σχεδιαζόμενη στρατιωτική έκδοση (το A109B) δεν αναπτύχθηκε καθώς η εταιρία επικεντρώθηκε στην οκταθέσια έκδοση του ελικοπτέρου, το A109C. Το πρώτο από τα τρία πρωτότυπα έκανε την πρώτη του πτήση στις 4 Αυγούστου 1971. Ακολούθησε μία μακρά περίοδος εξέλιξης και τελικά το πρώτο σκάφος παραγωγής κατασκευάστηκε τον Απρίλιο του 1975, ενώ οι παραδόσεις προς τους διάφορους πελάτες άρχισαν στις αρχές του 1976. Η επιτυχία του ελικοπτέρου ήρθε σύντομα καθώς άρχισε να χρησιμοποιείται σε μία πλειάδα ρόλων πέραν του ελαφρού μεταφορικού ελικοπτέρου, συμπεριλαμβανομένων ρόλων εναέριου ασθενοφόρου και έρευνας και διάσωσης. Το 1975 η Agusta άρχισε να επανεξετάζει την προοπτική ανάπτυξης μίας στρατιωτικής έκδοσης του ελικοπτέρου και μεταξύ του 1976 και 1977 διενέργησε δοκιμές με πέντε A109A τα οποία έφεραν αντιαρματικούς πυραύλους TOW. Αποτέλεσμα των δοκιμών αυτών ήταν η ανάπτυξη δύο στρατιωτικών εκδόσεων, μίας ως ελαφρύ επιθετικό ελικόπτερο εγγύς υποστήριξης και μίας για ναυτικές επιχειρήσεις.
Εκδόσεις
Agusta A109

A109A: Πρώτο μοντέλο παραγωγής.
A109A EOA: Στρατιωτική έκδοση για τον Ιταλικό Στρατό.
A109A Mk II: Αναβαθμισμένη πολιτική έκδοση του A109A.
A109A Mk.II MAX: Έκδοση μεταφοράς ασθενών, βασισμένη στο A109A Mk.II με πλατύτερη καμπίνα και πλευρικές θύρες που άνοιγαν πάνω και κάτω αντί στην μία πλευρά.
A109B: Στρατιωτική έκδοση που όμως δεν παρήχθη ποτέ.
A109C: Οκταθέσια πολιτική έκδοση.
A109C MAX: Έκδοση μεταφοράς ασθενών, βασισμένη στο A109C με πλατύτερη καμπίνα και πλευρικές θύρες που άνοιγαν πάνω και κάτω αντί στην μία πλευρά.
A109D: Κατασκευάστηκε μόνο ένα πρωτότυπο.
A109E Power: Αναβαθμισμένη πολιτική έκδοση, αρχικά με κινητήρες Pratt & Whitney PW206C και στη συνέχεια με κινητήρες Turbomeca Arrius 2K1.
A109E Power Elite: Έκδοση του A109E Power με επιμηκυμένη καμπίνα.[5]
A109LUH: Στρατιωτική έκδοση βασισμένη στο A109E Power.
MH-68A Stingray: Οκτώ A109E Power σε υπηρεσία με την Αμερικανική Ακτοφυλακή.
A109K: Στρατιωτική έκδοση.
A109K2: Έκδοση για επιχειρήσεις σε μεγάλα υψόμετρα και μεγάλες θερμοκρασίες, με σταθερό σύστημα προσγείωσης αντί του καθιερωμένου ανασυρόμενου.
A109M: Στρατιωτική έκδοση.
A109KM: Στρατιωτική έκδοση για επιχειρήσεις σε μεγάλα υψόμετρα και μεγάλες θερμοκρασίες.
A109KN: Ναυτική έκδοση.
A109CM: Στρατιωτική έκδοση.
A109GdiF: Έκδοση για το Ιταλικό σώμα δίωξης οικονομικού εγκλήματος.
A109BA : Έκδοση για τον Βελγικό Στρατό.
A109S Grand: Επιμηκυμένη πολιτική έκδοση.

CA109

Κινεζική έκδοση του A109, κατασκευασμένη από την Changhe Aircraft Industries Corporation κατόπιν αδείας.
Χρήστες

Αλβανία
Αργεντινή^[6]
Αυστραλία^[7]
Βέλγιο
Μπενίν
Κίνα
Χιλή
Γκάνα
Ιταλία
Ελλάδα

ΕΚΑΒ

Μαλαισία
Μεξικό
Παραγουάη
Περού
Νότια Αφρική
Σουηδία
Ηνωμένο Βασίλειο

Βρετανικός Στρατός
Αυτοκρατορική Σχολή Δοκιματών Πιλότων
Βρετανική Βασιλική Αεροπορία

ΗΠΑ

Αμερικάνικη Ακτοφυλακή

Βενεζουέλα

Το ελικόπτερο επίσης χρησιμοποιείται από πλειάδα πόλιτικών χρηστών και υπηρεσιών ασφαλείας

Το Agusta A109 σε Ελληνική υπηρεσία

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποιεί τρία ελικόπτερα A109E Power σε ρόλο διακομιδής ασθενών. Τα ελικόπτερα είναι ενταγμένα στο Σμήνος Ελικοπτέρων Άμεσης Βοήθειας με έδρα την 112 Πτέρυγα Μάχης στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας.
Σχετικές εξελίξεις
Ελικόπτερο Agusta A109 του Βελγικού Στρατού εξοπλισμένο με πυραύλους TOW

AgustaWestland AW119
Agusta A129 Mangusta

Συγκρίσιμα ελικόπτερα

Aérospatiale Dauphin
Bell 222/230/430
Eurocopter Dauphin
Sikorsky S-76

Σημειώσεις
Πύλη Αεροπορία

«AgustaWestland A109 Power product page». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2007.
«AgustaWestland A109 LUH product page». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2007.
Τα χαρακτηριστικά αφορούν την έκδοση A109E Power
Μόνο για την έκδοση A109LUH
«RAF - Agusta A 109 E». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2007.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2005.
Australian Department of Defence (2007-02-07). Four-Year Contract Announced for Navy's Skill Retention Helicopters. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 2008-09-14.

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License