.
Η σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας, όπως και άλλες διαταραχές της προσωπικότητας, είναι ένα μακροχρόνιο δυσπροσαρμοστικό πρότυπο σκέψης, συμπεριφοράς, συναισθηματικών απαντήσεων, διαπροσωπικών σχέσεων και εμπειρίας. Ως μέρος αυτού του προτύπου, ένα άτομο είτε δυσκολεύεται να λειτουργήσει είτε βιώνει μεγάλη δυσφορία.
Η σχιζοτυπία αποτελείται από προβλήματα σε τρεις βασικές διαστάσεις. Στις πεποιθήσεις-αντιλήψεις οι οποίες εμπεριέχουν παράξενα, παράδοξα στοιχεία, στο λόγο και τη σκέψη η οποία μπορεί επίσης να είναι παράξενη και ακατανόητη και στις διαπροσωπικές σχέσεις, οι δυσκολίες στις οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε προσωπική απογοήτευση και κακή αυτο-εικόνα καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής.
Η σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας θεωρείται και ορισμένες φορές είναι πρόδρομο στάδιο ψυχωτικής διαταραχής ή της σχιζοφρένειας. Επιπλέον σε συνάφεια με την πρόσφατη θεώρηση των ψυχώσεων ως ένα ετερογενές φάσμα με υψηλή ποικιλία στις ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις η σχιζότυπη διαταραχή θεωρείται μέρος αυτού.[1]
Κριτήρια κατά DSM V[2]
1. Παράδοξες πεποιθήσεις – Μαγική σκέψη π.χ. τηλεπάθεια – δεισιδαιμονίες
2. Ασυνήθιστες αντιληπτικές εμπειρίες π.χ. σωματικές παραισθήσεις
3.Παρανοειδής ιδεασμός – καχυποψία
4. Ιδέες αναφοράς
5. Παράδοξη – εκκεντρική εμφάνιση, συμπεριφορά
6. Παράδοξη σκέψη και λόγος π.χ. Ασάφεια – Περιφερικότητα – Μεταφορές
7. Περισφιγμένο – απρόσφορο συναίσθημα
8. Κοινωνικό άγχος λόγω παρανοϊκών φοβιών
9. Έλλειψη στενών – έμπιστων προσώπων
Επιδημιολογία
Ο επιπολασμός ζωής της σχιζότυπης διαταραχής προσωπικότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) εκτιμάται ότι είναι λίγο κάτω από το 4%, με ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των ανδρών (4,2%) από τις γυναίκες (3,7%).[3]
Διάγνωση
Η σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας διαγιγνώσκεται βάσει των συμπτωμάτων και του ιστορικού ενός ατόμου, συνήθως από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Δεν υπάρχουν εργαστηριακές εξετάσεις που να δείχνουν εάν ένα άτομο έχει αυτή τη διαταραχή.
Θεραπεία[4]
Η σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας αντιμετωπίζεται συχνά με συνδυασμό φαρμάκων και ψυχοθεραπείας. Τα φάρμακα μπορούν να συνταγογραφηθούν εάν υπάρχουν προφανή συμπτώματα. Η παράλογη σκέψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιψυχωτικά φάρμακα, συνήθως σε χαμηλές δόσεις. Εάν υπάρχουν συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά φάρμακα. Τα σχιζότυπα άτομα μπορεί να δυσκολευτούν στην ψυχοθεραπεία επειδή, ως μέρος της διαταραχής, τείνουν να είναι άβολα στις σχέσεις. Ένας θεραπευτής μπορεί, ωστόσο, να προωθήσει μια σχέση εμπιστοσύνης αποδεχόμενος την ανάγκη του ατόμου για μεγαλύτερη απόσταση. Δεδομένου ότι τα άτομα με αυτή τη διαταραχή ενίοτε δυσκολεύονται να καταλάβουν γλώσσα του σώματος ή κοινωνικούς τρόπους συμπεριφοράς, είναι συχνά απαραίτητο να διδαχθούν συγκεκριμένες κοινωνικές δεξιότητες, για παράδειγμα, εξηγώντας ότι ορισμένες συμπεριφορές μπορεί να θεωρηθούν από άλλους ως αγενείς ή υποτιμητικές. Ομοίως, ένας θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο με σχιζότυπη διαταραχή της προσωπικότητας να μάθει πώς παραμορφώνεται οι σκέψεις και οι αντιλήψεις του και πώς είναι καλύτερο να ανταποκριθεί σε αυτά.
Εάν τα συμπτώματα ενός ατόμου είναι ήπια έως μέτρια, μπορεί να είναι σε θέση να προσαρμοστεί με σχετικά μικρή υποστήριξη. Εάν τα προβλήματα είναι πιο σοβαρά, η εργασιακή και κοινωνική λειτουργικότητα επηρεάζονται σε σημείο να μην είναι δυνατή η αυτονομία του ατόμου Για παράδειγμα, οι συνήθεις αλληλεπιδράσεις στην εργασία μπορεί να είναι πολύ δύσκολες ή μπορεί να προκαλέσουν άγχος. Το άτομο μπορεί να μην είναι σε θέση να εκτελέσει καθημερινές εργασίες, όπως ψώνια για φαγητό ή άλλες ανάγκες. Άτομα με αυτή τη διαταραχή μπορεί επομένως να χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη από μέλη της οικογένειας ή να απαιτήσουν το πλαίσιο ενός οικιακού θεραπευτικού περιβάλλοντος.
Παραπομπές
Kirchner, Sophie K.; Roeh, Astrid; Nolden, Jana; Hasan, Alkomiet (2018-10-03). «Diagnosis and treatment of schizotypal personality disorder: evidence from a systematic review» (στα αγγλικά). npj Schizophrenia 4 (1): 1–18. doi:10.1038/s41537-018-0062-8. ISSN 2334-265X.
«(PDF) DSM-5: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders». ResearchGate (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2021.
Rosell, Daniel R.; Futterman, Shira E.; McMaster, Antonia; Siever, Larry J. (2014-7). «Schizotypal Personality Disorder: A Current Review». Current psychiatry reports 16 (7): 452. doi:10.1007/s11920-014-0452-1. ISSN 1523-3812. PMID 24828284. PMC 4182925.
Publishing, Harvard Health. «Schizotypal Personality Disorder». Harvard Health. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2021.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
