.
Μελαγχολία είναι μια διαταραχή διάθεσης, που χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα ενθουσιασμού καθώς και προθυμίας για δραστηριότητα. Η μελαγχολία ισχύει μόνο για τα ψυχικά ή συναισθηματικά συμπτώματα κατάθλιψης. Ομοίως η μελαγχολία στην αρχαία χρήση περιλάμβανε και ψυχικές διαταραχές οι οποίες αργότερα θα διαφοροποιούνταν ως σχιζοφρένειες ή διπολικές διαταραχές. [1]
Ιστορικό πλαίσιο
400 π.Χ-17ος αι. μ.Χ.
Το 400 π.Χ. ο Έλληνας φιλόσοφος Ιπποκράτης θεώρησε ότι το ανθρώπινο σώμα περιείχε τέσσερα κύρια υγρά: αίμα, μαύρη χολή, κίτρινη χολή και φλέγμα. Ένας άνθρωπος αρρώστησε όταν αυτά τα υγρά ήταν εκτός ισορροπίας στο σώμα τους. Μια περίσσεια μαύρη χολή θα έκανε κάποιον να γίνει απογοητευτικός και φοβισμένος. Οι Έλληνες αποκαλούν από τότε αυτή την κατάσταση μελαγχολία. Έγινε ο πρώτος όρος που χρησιμοποιείται για την κατάθλιψη και ο πρώτος τρόπος, με τον οποίο μελετήθηκε ή διαγνώστηκε. Κατά την Αναγέννηση, οι Ευρωπαίοι θεωρούσαν την μελαγχολία ως σημάδι δημιουργικής ιδιοφυΐας. Το δοξάζουν με τέχνη, μόδα και γραπτά έργα.[1]
18ος-19ος αι. μ.Χ.
Αλλά από τον 18ο αιώνα, ο όρος επέστρεψε στις κλινικές ρίζες του. Γύρω στο 19ο αιώνα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τον όρο κατάθλιψη συνώνυμα με τη μελαγχολία. Τα γραπτά του Sigmund Freud σχετικά με τη δολοφονία, το θρήνο και την μελαγχολία συνέβαλαν στον εκσυγχρονισμό της έννοιας της μελαγχολίας σε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως μελαγχολική κατάθλιψη.
Μελαγχολία στην ψυχολογία
Σήμερα, η μελαγχολία δεν αποτελεί ένα αυτόνομο πρόβλημα ψυχικής υγείας. Αντ' αυτού, παρατίθεται ως προσδιοριστής για καταθλιπτικές διαταραχές. Αντί να λάβετε μια διάγνωση για μελαγχολία, ένα άτομο είναι πιο πιθανό να λάβει μια διάγνωση μείζονος κατάθλιψης (MDD) με μελαγχολικά χαρακτηριστικά. Το DSM δηλώνει ότι η μελαγχολική κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε άτομα που λαμβάνουν ενδονοσοκομειακή περίθαλψη ή σε άτομα που έχουν υποστεί μείζονα κατάθλιψη. Μπορεί να εμφανιστεί παράλληλα με την εποχική συναισθηματική κατάθλιψη σε μερικούς ανθρώπους, καθώς η επικράτησή της είναι μεγαλύτερη όταν το ηλιακό φως και τα επίπεδα θερμοκρασίας είναι χαμηλά. Η κατάσταση μπορεί επίσης να συμβεί συγχρόνως με κατάθλιψη μετά τον τοκετό ή ψύχωση. Σε ηλικιωμένα άτομα, η μελαγχολική κατάθλιψη μπορεί να θεωρηθεί άνοια.[2]
Συμπτώματα
Συναισθήματα λύπης
Ένταση
Μειωμένο ενδιαφέρον ή μειωμένη απόλαυση για συνηθισμένες δραστηριότητες ή ασχολίες
Έλλειψη ενέργειας
Ανικανότητα συγκέντρωσης
Ανησυχία
Αλλαγή στα ωράρια ύπνου
Αίσθηση αναξιότητας
Απαισιοδοξία ή ενοχές
Σκέψεις και τάσεις αυτοκτονίας[3]
Σημαντικό είναι, να διευκρινίσουμε ότι η λύπη και η μελαγχολία δεν είναι το ίδιο πράγμα. Αυτές οι δύο έννοιες της ψυχολογίας, έχουν ως βασική διαφορά την διάρκεια. Η αίσθηση της λύπης διαρκεί για ένα μικρό χρονικό διάστημα, ενώ η διαταραχή της μελαγχολίας μπορεί να διαρκέσει μήνες, ακόμα και χρόνια.[3]Η μελαγχολία προκαλεί διάφορες βιολογικές αλλαγές στο σώμα. Τα άτομα με μελαγχολία περνούν περισσότερο χρόνο στη φάση REM και λιγότερο χρόνο στη βαθιά φάση ύπνου. Συχνά έχουν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, χρόνια φλεγμονή και ψυχοκινητικά προβλήματα. Η κατάσταση μπορεί επίσης να επηρεάσει τη γνωστική επεξεργασία και απόδοση. Η έρευνα υποδηλώνει ότι εμποδίζει τη μνήμη εργασίας, την οπτική μάθηση και την επίλυση προβλημάτων. Αυτές οι επιδράσεις είναι συγκεκριμένες σε περιπτώσεις κατάθλιψης με μελαγχολικά χαρακτηριστικά.[4]
Θεραπεία
Η φαρμακευτική αγωγή και η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT) είναι συνήθως οι πιο αποτελεσματικές θεραπείες. Οι ειδικοί συστήνουν τη χρήση της ψυχοθεραπείας ως συμπληρωματική. Η ομαδική και η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία μπορούν να βοηθήσουν, ειδικά αν το άτομο έχει συνυπάρχουσες ανησυχίες για την ψυχική υγεία. Οι ψυχίατροι συνήθως αντιμετωπίζουν την μελαγχολική κατάθλιψη των ασθενών τους με αντικαταθλιπτικά. Αυτός ο τύπος κατάθλιψης συχνά ανταποκρίνεται καλύτερα στα παλαιότερα φάρμακα (MAOIs και TCAs) και όχι στα νεότερα (SSRIs). Ωστόσο, τα παλαιότερα φάρμακα τείνουν να έχουν περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε φαρμάκου. Οι άνθρωποι που παίρνουν φάρμακα για προβλήματα ψυχικής υγείας συνήθως συμβουλεύονται να συνεχίσουν να εργάζονται με τον θεραπευτή ή σύμβουλό τους κατά τη λήψη φαρμάκων. Οποιεσδήποτε παρενέργειες μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη ιατρική βοηθεία. Η ηλεκτροσπαστική θεραπεία σοκ έχει επίσης χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της μελαγχολικής κατάθλιψης. Στην ηλεκτροσπασμοθεραπεία , οι γιατροί παραδίδουν ηλεκτρικά ρεύματα στον εγκέφαλο του ασθενούς προκαλώντας του σύντομες, ελεγχόμενες και επιληπτικές κρίσεις. Οι γιατροί μπορούν να την χρησιμοποιούν σε σοβαρές περιπτώσεις κατάθλιψης που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες. Δεδομένου ότι υπάρχει έλλειψη έρευνας σχετικά με τις πιθανές παρενέργειές της, οι εμπειρογνώμονες τη συνιστούν μόνο ως εσχάτη λύση.[5]
Δείτε επίσης
Η ανατομία της μελαγχολίας
Παραπομπές
«Melancholia» (στα αγγλικά). Psychology Wiki. Ανακτήθηκε στις 2018-02-16.
«A meta-analysis of cognitive performance in melancholic versus non-melancholic unipolar depression» (στα αγγλικά). Journal of Affective Disorders 201: 15–24. 2016-09-01. doi:10.1016/j.jad.2016.04.039. ISSN 0165-0327.
«Μελαγχολία». www.kallinikou.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018.
«Πως δημιουργείται η μελαγχολία και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί - Γρεβενά – ΝΕΑ- ΕΙΔΗΣΕΙΣ – news- Grebena live GREVENA TV - O No 1 Ραδιοφωνικός σταθμός της Δυτικής Μακεδονίας με έδρα τα Γρεβενά». www.star-fm.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2018.
«Θεραπεία με ηλεκτροσόκ: Η επιστημονική αλήθεια και οι Μύθοι.». Iatropedia.gr. 2013-04-16. Ανακτήθηκε στις 2018-05-04.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
