.
Η χαιρεκακία είναι η χαρά που νιώθει κάποιος με την ατυχία κάποιου άλλου. H προέλευση της λέξεως ανάγεται στην αρχαία ελληνική λέξη ἐπιχαιρεκᾰκία - Aριστοτέλης. Ἠθ. Ν. 2. 6, 18., 2.7, 15.[1][2] Η ελληνική λέξη αντιστοιχεί τη γερμανική Schadenfreude.[3]
Μαρτυρίες από την αρχαία γραμματεία
Διογένης Λαέρτιος - Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων - Βιβλίο Ζ΄ [4][5]
Ἡδονὴ δέ ἐστιν ἄλογος ἔπαρσις ἐφ' αἱρετῷ δοκοῦντι ὑπάρχειν, ὑφ' ἣν τάττεται κήλησις, ἐπιχαιρεκακία, τέρψις, διάχυσις. Κήλησις μὲν οὖν ἐστιν ἡδονὴ δι' ὤτων κατακηλοῦσα• ἐπιχαιρεκακία δὲ ἡδονὴ ἐπ' ἀλλοτρίοις κακοῖς• τέρψις δέ, οἷον τρέψις, προτροπή τις ψυχῆς ἐπὶ τὸ ἀνειμένον• διάχυσις δ' ἀνάλυσις ἀρετῆς.
Η ηδονή, είναι η θέρμη για κάτι που φαίνεται άξιο προτιμήσεως. Περιλαμβάνει την ηδονή, τη γοητεία, τη χαιρεκακία, την ευχαρίστηση, τη διάχυση. Η απόλαυση είναι η ευχαρίστηση που κολακεύει το αυτί- η χαιρεκακία είναι η ηδονή από την κακοτυχία του άλλου- η γοητεία, ένα είδος αντιστροφής της ψυχής ή μια τάση για χαλάρωση - η διάλυση της αρετής.
Ερμηνεία και οι λόγοι της
Η χαιρεκακία ερμηνεύεται ως χαρά που νιώθει ένας άνθρωπος με την ατυχία που παθαίνει κάποιος λόγω των εσφαλμένων του ενεργειών ή παραλείψεων. Οι έρευνες που έχουν διεξαγάγει οι επιστήμονες διαφόρων πανεπιστημίων ειδικότερα αυτών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής διαπίστωσαν ότι τρία είναι τα κίνητρα πίσω από την χαιρεκακία: η επιθετικότητα, ο ανταγωνισμός και το δίκιο.
Επιστημονική έρευνα
Η γνωστή Αμερικανική εφημερίδα The New York Times, το έτος 2002, δημοσίευσε αρκετές επιστημονικές μελέτες σχετικά με τη χαιρεκακία, την οποία χαρακτήριζε ως "απόλαυση των αποτυχιών των άλλων ανθρώπων". Πολλές μελέτες έχουν βασιστεί στη θεωρία της κοινωνικής σύγκρισης, στην ιδέα ότι όταν οι άνθρωποι αποτυγχάνουν ο παρατηρητής αρχίζει να θεωρεί τον εαυτό του καλύτερο. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση αισθάνονται περισσότερο χαρούμενοι από ό,τι τα άτομα με ψηλή αυτοεκτίμηση. Οι έρευνες αυτές διεξήχθησαν στα Πανεπιστήμιο του Κεντάκι, της Καλιφόρνιας και του Κονέκτικατ. Ένα πείραμα που διεξήχθη το 2006 με παρατήρηση της δραστηριότητα του εγκεφάλου με τη βοήθεια του μαγνητικού τομογράφου έδειξε ότι οι άνδρες (όχι όμως οι γυναίκες) αγαπούν να παρατηρούν πως οι κακοί άνθρωποι υποφέρουν βιώνοντας φυσικό πόνο. Ο εγκέφαλος έδειξε δραστηριότητα όταν ένα άτομο που δεν το άξιζε υποβαλλόταν σε ηλεκτρικό σοκ ενώ παρατηρήθηκε επίσης δραστηριότητα απόλαυσης του εγκεφάλου όταν σε ηλεκτροσόκ υποβλήθηκε άτομο που το άξιζε. Επίσης μια σάρωση του εγκεφάλου έδειξε ότι η χαιρεκακία οφείλεται και σε ζήλια.
Παραπομπές
«ἐπιχαιρεκακία - Ancient Greek (LSJ)». lsj.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2022.
«Ηθικά Νικομάχεια/2 - Βικιθήκη». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2022.
«German (Pape)».
«Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, ΙΣΤΟΡΙΩΝ Ζ, Κεφ. α᾽. ΖΗΝΩΝ». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2022.
«pain». SENTENTIAE ANTIQUAE (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2022.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Sorrow So Sweet: A Guilty Pleasure In Another's Woe» // New York Times
«In Pain and Joy of Envy, the Brain May Play a Role» by Natalie Angier // New York Times (February 17, 2009)
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
