Ποινικό μητρώο

Το Ποινικό μητρώο είναι σύστημα καταγραφής ποινών για τις οποίες έχει καταδικαστεί ένα άτομο.[1] Πρόκειται για αρχείο που τηρεί το κράτος για τους πολίτες που καταδικάστηκαν από τα αρμόδια δικαστήρια.

Πληροφορίες

Η καταγραφή του ποινικού μητρώου ξεκίνησε σε έγγραφο τύπο υλικού (δελτία) και έτσι τηρείται μέχρι και σήμερα. Στην σημερινή εποχή ωστόσο γίνονται έργα μετάβασης στην ψηφιακό χώρο.

Το ποινικό μητρώο παραμένει αυστηρά στην κατοχή της υπηρεσίας του κράτους που τη συνέταξε, ενώ προσφέρει δύο ειδών αντίγραφα για χρήση από τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα.[2]

Αντίγραφα δικαστικής χρήσης. Τα αντίγραφα ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης εκδίδονται και χορηγούνται στις εξής αποκλειστικά περιπτώσεις: -στον εισαγγελέα, τον τακτικό ανακριτή και τον εισαγγελέα του αρμόδιου Στρατιωτικού Δικαστηρίου αποκλειστικά για δικαστική χρήση, -στους διευθυντές των καταστημάτων κράτησης για να συμπληρωθεί ο φάκελος του καταδίκου εφόσον έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση, -στις δημόσιες αρχές για συγκεκριμένο νόμιμο λόγο, -στις αλλοδαπές διπλωματικές αρχές για όσους πολίτες πρόκειται να μεταναστεύσουν, -στις αλλοδαπές αρχές που ασκούν ποινική δικαιοδοσία, όταν υπάρχει σύμβαση δικαστικής συνδρομής, -για το διορισμό στο δημόσιο τομέα, αν ζητηθεί από την αρμόδια υπηρεσία και σε κάθε περίπτωση για το διορισμό δικαστικών λειτουργών, εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, οργάνων των Σωμάτων Ασφαλείας και των υποψηφίων για εισαγωγή στις σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας
Αντίγραφα γενικής χρήσης

Στα αντίγραφα ποινικού μητρώου γενικής και δικαστικής χρήσης εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 576 και 577 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας όπως αντικαταστάθηκαν με τα άρθρα 9 και 10 του Ν. 1805/1988.

Ειδικότερα στα αντίγραφα ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης καταχωρίζονται όλες οι ποινές που έχουν επιβληθεί με αμετάκλητες αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων.

Στα αντίγραφα ποινικού μητρώου γενικής χρήσης δεν καταχωρίζονται:

οι χρηματικές ποινές ή ποινές φυλάκισης έως έξι μήνες, μετά τη πάροδο τριών ετών από την απότισή τους
οι ποινές φυλάκισης πέραν των έξι μηνών ή ποινές περιορισμού σε ψυχιατρικό κατάστημα, μετά την πάροδο οκτώ ετών από την απότισή τους
οι ποινές κάθειρξης, μετά την πάροδο είκοσι ετών από την απότισή τους.

Τήρηση ποινικού μητρώου

Το Γενικό Ποινικό Μητρώο Ελλάδας είναι η επίσημη κεντρική υπηρεσία που τηρεί όλα τα αρχεία ποινικών μητρώων των πολιτών που τους επιβλήθηκε ποινή από τα αρμόδια δικαστήρια. Η υπηρεσία στεγάζεται στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. [3]

Παύση ισχύος

Το ποινικό μητρώο παύει να ισχύει καθώς και αποκλείεται η χρησιμοποίησή τους για οποιοδήποτε σκοπό στις ακόλουθες μόνο περιπτώσεις:[4]

Όταν το πρόσωπο το οποίο αφορά η εγγραφή πεθάνει ή συμπληρώσει το 80ό έτος της ηλικίας του.
Καταργήθηκε
Όταν η απόφαση για την οποία έχει συνταχθεί δελτίο ποινικού μητρώου ακυρωθεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή η πράξη αμνηστευθεί ή με ρητή διάταξη μεταγενέστερου νόμου πάψει να είναι αξιόποινη.
Αν με την καταδικαστική απόφαση για την οποία έχει συνταχθεί δελτίο ποινικού μητρώου χορηγήθηκε αναστολή εκτέλεσης της ποινής σύμφωνα με το άρθρο 99 του Ποινικού Κώδικα, μετά την πάροδο πέντε ετών από τη λήξη του χρονικού διαστήματος της αναστολής, εφόσον η αναστολή δεν έχει αρθεί ή ανακληθεί.
Αν το δελτίο έχει συνταχθεί μετά από απόφαση που επιβάλλει σε ανήλικο ποινή περιορισμού σε σωφρονιστι­κό κατάστημα, πέντε έτη μετά την απότιση της ποινής με οποιονδήποτε τρόπο, εφόσον ο ελάχιστος χρόνος περιορισμού που έχει επιβληθεί δεν υπερβαίνει το έτος, και οκτώ έτη αν υπερβαίνει το έτος, εκτός αν στο διάστημα αυτό επέλθει νέα καταδίκη. Σε περίπτωση απόλυσης υπό όρους από το σωφρονιστικό κατάστημα, η πιο πάνω πενταετία ή οκταετία αρχίζει από τη συμπλήρωση του χρόνου δοκιμασίας.
Αν με την καταδικαστική απόφαση επιβλήθηκε χρηματική ποινή ή ποινή φυλάκισης μέχρις ένα μήνα, για αδίκημα εκ δόλου ή δύο μήνες για αδίκημα εξ αμελείας, μετά την πάροδο δέκα ετών από την απότιση της ποινής με οποιονδήποτε τρόπο, εφόσον ο υπαίτιος δεν έχει καταδικαστεί πάλι για κακούργημα ή πλημμέλημα.

Εκκαθάριση

Η εκκαθάριση είναι η διαδικασία καταστροφής αρχειακού υλικού που θεωρείτε πως δεν είναι πλέον για κανένα λόγο, ούτε ιστορικό, χρήσιμο προς την υπηρεσία που το παρήγαγε. Η καταστροφή διατάσσεται με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα. Τα δελτία ποινικού μητρώου καταστρέφονται κατά τις περιόδους εκκαθάρισης κάθε έξι μήνες σύμφωνα με τις διατάξεις.[4]
Παραγραφή ποινών
Οριστική

Οι ποινές που επιβλήθηκαν αμετάκλητα, αν έμειναν ανεκτέλεστες, παραγράφονται: (Άρθρο 118) [5]

Η ισόβια κάθειρξη, μετά τριάντα έτη,
Η η πρόσκαιρη κάθειρξη, μετά είκοσι έτη,
Η φυλάκιση, οι χρηματικές ποινές και ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων μετά δέκα έτη,
Η παροχή κοινωφελούς εργασίας μετά πέντε έτη και
Οι παρεπόμενες ποινές μαζί με τις κύριες.

Μερική

-
Πρόσβαση στο Ποινικό Μητρώο
Υπηρεσία

Η γνώση του Ποινικού μητρώου για έναν πολίτη από τρίτο πρόσωπο, είναι δυνατή μόνο από ορισμένες αρμόδιες υπηρεσίες ή πρόσωπα όπως είναι ο εισαγγελέας. Τα άτομα που ζητάνε να λάβουν γνώση του ποινικού μητρώου τρίτου προσώπου θα πρέπει να έχουν τεκμηριωμένο λόγο καθώς και να συμπληρώσουν αίτηση. Αντίγραφα δικαστικής & γενικής χρήσης άλλου προσώπου μπορούν να λάβουν υπηρεσίες που πληρούν τον Νόμο 577[νεκρός σύνδεσμος] του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.[6]
Πολίτης

Ο πολίτης έχει τη δυνατότητα, καταθέτοντας αίτηση γνωστοποίησης του ποινικού του μητρώου, να λάβει αντίγραφο της κατάστασής του οποτεδήποτε το επιθυμεί.[6]

Προσωπικά Δεδομένα

Υπάλληλος ο οποίος λόγω των καθηκόντων του έχει πληροφορηθεί το περιεχόμενο δελτίων ποινικού μητρώου και το ανακοινώνει σε πρόσωπο που δεν δικαιούται να λάβει γνώση, τιμωρείται με φυλάκιση τριών μηνών έως δύο έτη. Ως ανακοίνωση θεωρείται και η χορήγηση αντιγράφου ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης αντί για αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης. Αν η παραπάνω πράξη έγινε από αμέλεια επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι τρεις μήνες.[7]
Ηλεκτρονική καταγραφή

Η συνεργασία των χωρών της Ε.Ε. στον τομέα της πολιτικής δικαιοσύνης αφορά τη βοήθεια των ανθρώπων και των επιχειρήσεων να επιλύουν διοικητικά ή νομικά εμπόδια παρέχοντας τον έλεγχο ποινικών μητρώων. Άτομα που ζητούν εργασία, από ή σε άλλη χώρα, έχουν την δυνατότητα να αιτηθούν απομακρυσμένα μέσω εμπορικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στα νομικά, χάριν στην συνεργασία που επίτευξε η Ε.Ε., να λάβουν γνώση του ποινικού τους μητρώου με επίσημες διαδικασίες.[8]

Δείτε επίσης

Δικαστήριο
Δικαιοσύνη
Δίκαιο

Παραπομπές

«Ποιες ποινές εγγράφονται στο Ποινικό Μητρώο και ποιες από αυτές «διαγράφονται» μετά την πάροδο ορισμένου χρονικού διαστήματος;». Curia.gr. 20 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2019.
«Άρθρο: 576 Αντίγραφα ποινικού μητρώου | Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών». www.dsa.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2019.
«Άρθρο 574 - Τρόπος τήρησης του ποινικού μητρώου» (PDF). Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2019.
«Άρθρο 578 - Κώδικας Ποινικής Δικονομίας - Καταστροφή δελτίων ποινικού μητρώου». Lawspot. 1 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019.
«ΠΡΩΤΟ ΒΙΒΛΙΟ – ΕΒΔΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ – ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΞΑΛΕΙΦΟΥΝ ΤΟ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟ – ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΠΟΙΝΩΝ | Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». www.opengov.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019.
«ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ». www.ncris.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2019.
«Άρθρο 579 - Κώδικας Ποινικής Δικονομίας - Απαγόρευση ανακοίνωσης». Lawspot. 1 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019.
«Judicial cooperation». European Commission - European Commission (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2019.