Ιταλική γλώσσα

Τα ιταλικά είναι λατινογενής γλώσσα, άμεση διάδοχος της διαλέκτου της Φλωρεντίας. Ανήκει στην οικογένεια των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών και ομιλείται από περίπου 70 εκατομμύρια ανθρώπους κυρίως στην Ιταλία. Η Επίσημη ιταλική συνυπάρχει στην Ιταλία μαζί με έναν μεγάλο αριθμό νεο-λατινικών ιδιωμάτων και τοπικών διαλέκτων. Όπως πολλές γλώσσες που γράφονται με το Λατινικό αλφάβητο, τα Ιταλικά έχουν διπλά σύμφωνα. Ωστόσο, αντίθετα με, για παράδειγμα, τα Γαλλικά και τα Ισπανικά, τα διπλά σύμφωνα προφέρονται ως μακρά στα Ιταλικά. Από τις Ρομανικές γλώσσες τα Ιταλικά θεωρούνται γενικά πως είναι η γλώσσα με την πιο στενή ομοιότητα με τα Λατινικά υπό όρους λεξιλογίου, αν και τα Ρουμανικά συντηρούν πιο πιστά τη γραμματική των Κλασικών Λατινικών, ενώ τα Σαρδηνιακά είναι τα πιο συντηρητικά υπό όρους φωνολογίας.

Στην Ελβετία τα Ιταλικά είναι μια από τις τέσσερις επίσημες γλώσσες και απαντάται περισσότερο στα Ελβετικά καντόνια του Γκριτζιόνε και του Τιτσίνο. Είναι επίσης επίσημη γλώσσα του Σαν Μαρίνο, όπως και βασική γλώσσα του κράτους του Βατικανού.

Παρακάτω παρατίθεται η αντίστοιχη προφορά στα ελληνικά και στο Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο. Ας σημειωθεί ότι η προφορά στα ελληνικά δεν είναι ακριβής, για τις διαφορές μεταξύ των δύο γλωσσών, και αυτός είναι ο λόγος αναγκαίας παράθεσης του Διεθνούς Φωνητικού Αλφαβήτου.

Φωνολογία

Ιταλικά	Ελληνικά	ΔΦΑ
a	α	a
b	μπ	b
c (με ακόλουθα φωνήεντα a, o και u ή σύμφωνο h)	κ	k
c (με ακόλουθα φωνήεντα i και e)	τσ [1]	tʃ
d	ντ	d
e	ε	e
f	φ	f
g (με ακόλουθα φωνήεντα a, o και u ή σύμφωνο h)	γκ	g
g (με ακόλουθα φωνήεντα i και e)	τζ [1]	ʤ
gl (με ακόλουθα φωνήεντα i)	λ[2]	ʎ
gn	ν[2]	ɲ
h	άηχο	άηχο
i	ι	i
l	λ	l
m	μ	m
mb	μ'μπ	mb
mp	μ'π	mp
n	ν	n
nc (με ακόλουθα φωνήεντα a, o και u ή σύμφωνο h)	ν'κ	ŋk
nc (με ακόλουθα φωνήεντα i και e)	ν'τσ [1]	ŋtʃ
nd	ν'ντ	nd
ng (με ακόλουθα φωνήεντα a, o και u ή σύμφωνο h)	γγ ή ν'γκ	ŋ ή ŋg
ng (με ακόλουθα φωνήεντα i και e)	ν'τζ [1]	nʤ
nt	ν'τ	nt
o	ο	o
p	π	p
q	κ	k
r	ρ	r
s	σ ή ζ[3]	s ή z
sc (με ακόλουθα φωνήεντα a, o και u ή σύμφωνο h)	σκ	sk
sc (με ακόλουθα φωνήεντα i και e)	σ [1]	ʃ
t	τ	t
u	ου	u
v	β	v
z	τσ ή τζ [1][3]	ʦ ή ʣ

1.^Στα ιταλικά η προφορά των φθόγγων τσ και τζ έχει δύο διαφορετικές χροιές: Στην περίπτωση του c, του g, ή του sc σε παρομοίωση με τις αγγλικές λέξεις cherry, enjoy, και ship. Στην περίπτωση του z η προφορά είναι αντίστοιχη των αγγλικών λέξεων ants ή ads.

2.^Σύμφωνα αυτού του είδους συναντούμε σε μερικές περιοχές της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στη Μυτιλήνη. Για κατανόηση, η αντιστοιχία είναι ακριβώς η προφορά της λέξης Μυτιλήνη από τοπικούς κατοίκους.

3.^Στην περίπτωση του s και του z, υπάρχουν δυο διαφορετικές προφορές: Η αντιστοιχία είναι με τις αγγλικές λέξεις sun και lens. Ενώ για τα φωνήματα g και c οι κανόνες προφοράς είναι αρκετά απλοί (και εξαρτώνται από το μικρό πλήθος φωνηέντων της ιταλική γλώσσας, όπως ήδη αναφέρθηκε στον πίνακα), οι κανόνες για την προφορά των φωνημάτων s και z είναι πολυπλοκότεροι [1]. (Στα ιταλικά, κάτω μέρος της σελίδας).[1]
Άρθρα

Στην ιταλική γλώσσα υπαρχούν δύο τύποι άρθρων: το οριστικό και το αόριστο άρθρο
Οριστικό άρθρο

	Αρσενικό		Θηλυκό
προτού:	pn, gn, ps, x, y, z s+σύμφωνο (s impura), φωνήεν	σε όλες τις άλλες περιπτώσεις	όλες οι περιπτώσεις
ενικός	lo (l')	il	la (l')
πληθυντικός	gli (gl')	i (li)	le (l')

Αόριστο άρθρο

	Αρσενικό		Θηλυκό
προτού:	gn, pn, ps, s+σύμφωνο. (s impura), x, y, z, i+φωνήεν ("i" semiconsonante)	σε όλες τις άλλες περιπτώσεις	όλες οι περιπτώσεις
ενικός	uno	un	una (un')
πληθυντικός	--	--	--

Γεωγραφική κατανομή

Η ιταλική γλώσσα είναι η επίσημη γλώσσα της Ιταλίας, του Σαν Μαρίνο, του Βατικανού και μία από τις τέσσερεις επίσημες γλώσσες της Ελβετίας. Επίσης αποτελεί επίσημη γλώσσα σε περιφερειακό επίπεδο στην Κροατία (επαρχία της Ίστρια) και στην Σλοβενία (Σλοβένικη Ίστρια). Είναι μία από τις 24 επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και μία από τις γλώσσες εργασίας του Συμβουλίου της Ευρώπης. Άλλοι οργανισμοί που έχουν ως επίσημη γλώσσα τα Ιταλικά είναι: ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και το Τάγμα της Μάλτας. Ο αριθμός των φυσικών ομιλητών ξεπερνά τα 64 εκατομμύρια, ενώ ο συνολικός αριθμός των ομιλητών αγγίζει τα 90 εκατομμύρια παγκοσμίως.

Υπάρχουν ακόμη μειονότητες ιταλόφωνων στη νότια Γαλλία και στο Μονακό.

Σε παγκόσμιο επίπεδο τα Ιταλικά κατέχουν την πέμπτη θέση ανάμεσα στα προσφερόμενα μαθήματα ξένων γλωσσών μετά από τα Αγγλικά, τα Γαλλικά, τα Γερμανικά και τα Ισπανικά. Το μεγαλύτερο μέρος των ομιλητών της ιταλικής ως ξένης γλώσσας εντοπίζεται στη λεκάνη της Μεσογείου λόγω των ιστορικών και πολιτιστικών δεσμών με την Ιταλία.

Η γνώση των Ιταλικών ως ξένη γλώσσα γνωρίζει μεγάλη διάδοση στην ευρωπαϊκή ήπειρο χάρη στην προώθηση της πολυγλωσσίας στο πλαίσιο της Ε.Ε. όπου η ιταλική είναι η τέταρτη πιο δημοφιλής γλώσσα μετά τα αγγλικά, τα γερμανικά, και τα γαλλικά4. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο (2012) περισσότεροι από 14 εκατομμύρια Ευρωπαίοι μαθαίνουν τα ιταλικά ως ξένη γλώσσα. Οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά είναι η Μάλτα (66%), η Σλοβενία (15%), η Κροατία (14%), η Αυστρία (5%), η Γαλλία (4%), , το Λουξεμβούργο (4%), η Γερμανία, η Ρουμανία, η Ελλάδα και η Κύπρος.

Εκτός συνόρων Ε.Ε., στην Αλβανία, η γνώση των ιταλικών είναι αρκετά διαδεδομένη χάρη στους ιστορικούς, οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς ανάμεσα στις δύο χώρες. Υπολογίζεται ότι 19.000 Ιταλοί κατοικούν στην Αλβανία. Σύμφωνα με στατιστικές μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αλβανίας (έως και 70%) έχει μία στοιχειώδη γνώση των ιταλικών, καθιστώντας τη την πιο διαδεδομένη ξένη γλώσσα στη χώρα. Ένας επιπλέον παράγοντας που διευκολύνει την εκμάθηση της ιταλικής γλώσσας στην Αλβανία είναι η εύκολη πρόσβαση στα ιταλικά κανάλια.

Στην Ελβετία τα Ιταλικά παραμένουν η τρίτη δημοφιλέστερη γλώσσα μετά τα Γερμανικά και τα Γαλλικά. Ωστόσο το ποσοστό των ιταλόφωνων έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίας από το 11,9% το 1970 στο 8,4% το 2015. Τα Ιταλικά ομιλούνται κυρίως στο καντόνι Τιτσίνο.

Η γνώση των Ιταλικών ωστόσο δεν περιορίζεται στην Ευρώπη αλλά έχει εξαπλωθεί σε όλες τις ηπείρους μέσω της μετανάστευσης και της πρόσφατης ιστορίας.

Κατά τη διάρκεια της ιταλικής αποικιοκρατίας ορισμένες αφρικανικές χώρες όπως η Λιβύη, η Ερυθραία, η Σομαλία και η Αιθιοπία- η τελευταία σε μικρότερο βαθμό βέβαια- είχαν υιοθετήσει τα Ιταλικά ως επίσημη γλώσσα. Ακόμη και σήμερα, οι παλαιότερες γενιές είναι σε θέση να επικοινωνήσουν στα Ιταλικά.

Η υπερπόντια μετανάστευση διαδραμάτισε ένα σημαντικό ρόλο στη διάδοση της ιταλικής γλώσσας στην Αμερική και την Ωκεανία. Μεγάλες κοινότητες ιταλόφωνων εντοπίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κυρίως στις βορειανατολικές πολιτείες, στα αστικά κέντρα του Καναδά, στην Αργεντινή, στη Βραζιλία, στην Ουρουγουάη, στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και στην Αυστραλία.

Ως επίσημη γλώσσα του κράτους του Βατικανού και της Αγίας Έδρας, η ιταλική γλώσσα χρησιμοποιείται σε όλα τα εκκλησιαστικά έγγραφα και αποτελεί τη lingua franca του Καθολικού δόγματο
Γνώση των Ιταλικών στην Ε.Ε.

Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο χώρο της εκμάθησης ξένων γλωσσών προσφέρει τη δυνατότητα σε πολλούς χρήστες του διαδικτύου να μάθουν τη γλώσσα χρησιμοποιώντας ειδικά σχεδιασμένες εφαρμογές. Μία από τις γνωστότερες εφαρμογές είναι το Ντουολίνγκο που παρέχει τη δυνατότητα σε 29 εκατομμύρια χρήστες να μάθουν Ιταλικά.
Σημειώσεις και Πηγές

Berloco 2018

Γενική βιβλιογραφία

Ashby, Patricia (2011), Understanding Phonetics, Understanding Language series, Routledge, ISBN 978-0340928271
Berloco, Fabrizio (2018). The Big Book of Italian Verbs: 900 Fully Conjugated Verbs in All Tenses. With IPA Transcription, 2nd Edition. Lengu. ISBN 978-8894034813.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikipedia
Έκδοση της Βικιπαίδειας στην Ιταλική γλώσσα
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Ιταλική γλώσσα

Διδασκαλία της Ιταλικής Γλώσσας στο ielanguages.com Στα αγγλικά, με κάποιες ανακρίβειες.
Ιταλικό Αγγλικό Λεξικό Webster
Ελεύθερη ιταλική γλωσσική εξέταση
Ιταλικά μαθήματα λεξιλογίου
Επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αγγλικά Βουλγαρικά Γαλλικά Γερμανικά Δανικά Ελληνικά Εσθονικά Ιρλανδικά Ισπανικά Ιταλικά Κροατικά Λετονικά Λιθουανικά Μαλτεζικά Ολλανδικά Ουγγρικά Πολωνικά Πορτογαλικά Ρουμανικά Σλοβακικά Σλοβενικά Σουηδικά Τσεχικά Φινλανδικά