Ο Χίντεκι Γιουκάβα (Hideki Yukawa, ιαπωνικά: 湯川 秀樹, 23 Ιανουαρίου 1907 – 8 Σεπτεμβρίου 1981) ήταν Ιάπωνας φυσικός. Είναι κυρίως γνωστός για τη θεωρητική πρόβλεψη της ύπαρξης του μεσονίου και για το δυναμικό Γιουκάβα (Yukawa potential), που περιγράφει την ισχυρή εξάρτηση της ισχυρής πυρηνικής δύναμης από την ακτίνα δράσης της. Για τη συνεισφορά του αυτή στη θεωρητική φυσική έγινε ο πρώτος Ιάπωνας που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1949.
Ο Γιουκάβα γεννήθηκε στο Τόκυο το 1907 και αποφοίτησε από το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Κιότο το 1929 όπου και εργάστηκε ως λέκτορας για τέσσερα χρόνια. Έδειξε ενδιαφέρον στη θεωρητική φυσική και κυρίως στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Το 1933 έγινε βοηθός καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Οσάκα, σε ηλικία 26 ετών.
Το 1935 πρότεινε την ύπαρξη ενός σωματιδίου που ονόμασε "μεσοτρόνιο", το οποίο θα έπαιζε το ρόλο του φορέα της πυρηνικής δύναμης. Ο Βέρνερ Χάιζενμπεργκ του οποίου ο πατέρας ήταν καθηγητής της ελληνικής γλώσσας, του ανέφερε πως δεν υπάρχει "τρ" στη λέξη "μέσος", οπότε και η ονομασία που χρησιμοποιήθηκε για το υποθετικό σωματίδιο έγινε "μεσόνιο". Από την υπόθεση ότι το σωματίδιο αυτό κινείται με ταχύτητα περίπου ίση με την ταχύτητα του φωτός από νουκλεόνιο σε νουκλεόνιο, ο Γιουκάβα υπολόγισε ότι η μάζα του μεσονίου θα πρέπει να είναι 250 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του ηλεκτρονίου.
Το 1936 οι Καρλ Άντερσον και Σεθ Νέντερμαγιερ ανακάλυψαν τα σωματίδια που ονομάζονται σήμερα μιόνια. Αυτά έχουν μάζα περίπου 200 φορές τη μάζα του ηλεκτρονίου και υπήρχε η υποψία ότι ήταν τα σωματίδια των οποίων την ύπαρξη είχε προβλέψει ο Γιουκάβα. Αργότερα όμως ανακαλύφθηκε ότι αντιδρούν ασθενικά με τους πυρήνες, πράγμα που σήμαινε ότι η υποψία δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα.
Έντεκα χρόνια αργότερα, το 1947 ανακαλύφθηκαν από τον Σεσίλ Πάουελ, τα "μεσόνια π" ή "πιόνια", και αποδείχτηκε ότι ήταν τα σωματίδια που είχε προβλέψει ο Γιουκάβα.
Ο Γιουκάβα κέρδισε το Αυτοκρατορικό Βραβείο της Ιαπωνικής Ακαδημίας το 1940, το 1949 έγινε καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια και το ίδιο έτος του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ για την πρόβλεψη της ύπαρξης των πιονίων. Έγραψε εισαγωγικά βιβλία για την Κβαντομηχανική και τη Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων, στα Ιαπωνικά και απέκτησε τιμητικές διακρίσεις από το Πανεπιστήμιο των Παρισίων και από τη Βασιλική Κοινότητα του Εδιμβούργου.
Ήταν ένας από τους έντεκα επιστήμονες που υπέγραψαν το Μανιφέστο Ράσελ - Αϊνστάιν που υπογράμμιζε τους κινδύνους που εγείρονται από τη χρήση πυρηνικών όπλων.
Παραπομπές
(Αγγλικά) SNAC. w6p84dkw. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γερμανικά) Munzinger-Archiv. 00000002914. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. yukawa-hideki. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Βραβευμένοι με Νόμπελ Φυσικής (1926-1950)
Ζαν Περέν (1926) Άρθουρ Κόμπτον / Τσαρλς Γουίλσον (1927) Όουεν Γουίλανς Ρίτσαρντσον (1928) Λουί ντε Μπρολί (1929) Τσ. Β. Ράμαν (1930) Βέρνερ Χάιζενμπεργκ (1932) Έρβιν Σρέντινγκερ / Πολ Ντιράκ (1933) Τζέιμς Τσάντγουικ (1935) Βίκτορ Eς / Καρλ Άντερσον (1936) Κλίντον Ντέιβισον / Τζορτζ Τόμσον (1937) Ενρίκο Φέρμι (1938) Έρνεστ Λόρενς (1939) Όττο Στερν (1943) Ίσιντορ Ράμπι (1944) Βόλφγκανγκ Πάουλι (1945) Πέρσι Μπρίντγκμαν (1946) Έντουαρντ Βίκτορ Άπλετον (1947) Πάτρικ Μπλάκετ (1948) Χιντέκι Γιουκάβα (1949) Σέσιλ Πάουελ (1950)
Υπόλοιπες περίοδοι: (1901–1925) | (1951–1975) | (1976–2000) | (2001–σήμερα)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org και el.wiktionary.org/. Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
