Η Μίλαν (A.C. Milan, ιταλικά: Milan, ιταλική προφορά: ˈmiːlan), είναι ιταλικός ποδοσφαιρικός σύλλογος που εδρεύει στο Μιλάνο της Λομβαρδίας, από τους πιο επιτυχημένους και δημοφιλείς.[9] Τα μέλη και οι οπαδοί της ονομάζονται Milanisti (Μιλανίστι) ή Rossoneri (Ροσονέρι, δηλαδή Κοκκινόμαυροι).
Συνολικά, μετρά είκοσι εννέα επίσημους τίτλους στη χώρα της (δεκαοκτώ πρωταθλήματα, πέντε Κύπελλα και επτά Σούπερ Καπ). Εκτός συνόρων, πρόκειται για τη σπουδαιότερη ιταλική ομάδα. Έχει κερδίσει το Πρωταθλητριών (νυν Τσάμπιονς Λιγκ) επτά φορές, επίτευγμα που μόνο η Ρεάλ Μαδρίτης υπερβαίνει με δεκατρείς κατακτήσεις και το Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ πέντε, επίδοση που αποτελεί ρεκόρ. Επίσης, έχει κατακτήσει δύο Κύπελλα Κυπελλούχων Ευρώπης.
Η Μίλαν έχει αναδειχθεί τέσσερις φορές παγκόσμιες πρωταθλήτριες συλλόγων (μία ως νικήτρια του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων που διοργανώνει η FIFA και τρεις ντε φάκτο, ως τροπαιούχος του Διηπειρωτικού). Όσον αφορά τις ομάδες με τους περισσότερους αναγνωρισμένους διεθνείς τίτλους, η Μίλαν είναι τέταρτη μαζί με τη Μπόκα Τζούνιορς (έχουν από 18). Πρώτη με 21 είναι η Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ στη δεύτερη θέση με 20 ισοβαθμούν η ισπανική Μπαρτσελόνα και η αιγυπτιακή Αλ Αχλί.[10]
Το ντέρμπι ανάμεσα στη Μίλαν και την Ίντερ, την έτερη μεγάλη ομάδα του Μιλάνου, θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις, όχι μόνο στο ιταλικό πρωτάθλημα, αλλά και παγκοσμίως. Επίσης, οι Ροσονέρι ανήκουν στους ιδρυτές του G-14, ενός πανευρωπαϊκού ομίλου που περιελάμβανε τις κορυφαίες ομάδες της ηπείρου, καθώς και του διάδοχου σχήματος, της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συλλόγων (ECA).
Ιστορία
Από την ίδρυση στο χρυσό άστρο
Χέρμπερτ Κίλπιν, ο πρωτεργάτης της ίδρυσης της Μίλαν
Η Μίλαν ιδρύθηκε ως σύλλογος φούτμπολ και κρίκετ το 1899 από πρωτοβουλία του Χέρμπερτ Κίλπιν, Βρετανού υφαντουργού εκπατρισθέντος από το Νότινγχαμ. Προς τιμήν του η ομάδα έχει κρατήσει την αγγλική γραφή του ονόματος, με ιταλική όμως προφορά (Μίιλαν - τονισμός στην "προπαραλήγουσα"). Η ομάδα κερδίζει το πρώτο της πρωτάθλημα το 1901, θέτοντας παράλληλα τις βάσεις για την ανάπτυξη του αθλήματος στη χώρα της. Το 1908 εσωτερικές διαμάχες σε διοικητικό επίπεδο, οδηγούν σε διάσπαση και στην ίδρυση του άλλου μεγάλου συλλόγου με έδρα το Μιλάνο, της Ίντερ. Kατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και ως το τέλος της δεκαετίας του 1940, η ομάδα εκινείτο στη μετριότητα, χωρίς να κερδίσει κάποιον αξιόλογο τίτλο, είχε δε υποχρεωθεί να αλλάξει το όνομά της σε "Mιλάνο".[11] Στους άξιους αναφοράς παίκτες συγκαταλέγονται οι Άλντο Μπόφι και Ρικάρντο Καραπελέζε.
Με αρχή το πρωτάθλημα του 1951 κι έχοντας ως βάση την περίφημη σουηδική επιθετική τριπλέτα των Γκούναρ Γκρεν, Γκούναρ Νόρνταλ και Νιλς Λίντχολμ (γνωστή ως Γκρε-Νο-Λι), αλλά και τη σιγουριά που της πρόσφερε κάτω από τα γκολπόστ η παρουσία του Λορέντσο Μπουφόν, η ομάδα εισέρχεται σε μακρά περίοδο διακρίσεων. Υπό την καθοδήγηση του εμβληματικού Νερέο Ρόκο, στις 22 Μαΐου του 1963 η Μίλαν στέφεται για πρώτη φορά πρωταθλήτρια Ευρώπης κόντρα στη μεγάλη Μπενφίκα που βρισκόταν για τρίτη συνεχόμενη φορά στον τελικό, έχοντας πάρει το τρόπαιο τις δύο προηγούμενες. Οι Μιλανίστι επικρατούν της πορτογαλικής ομάδας με 2-1, με δύο γκολ του Ζοζέ Αλταφίνι. Για τους "Αετούς της Λισσαβόνας" σκόρερ είναι ο περίφημος Εουσέμπιο.[12] Εκείνη την περίοδο, εκτός του Αλταφίνι που ξεχωρίζει με την εκτελεστική του δεινότητα, αρχίζει να αναδεικνύεται και ο βιρτουόζος μεσοεπιθετικός Τζιάνι Ριβέρα.
Ακολουθεί το 1969 το δεύτερο Κύπελλο Πρωταθλητριών κόντρα στον Άγιαξ του μικρού σε ηλικία τότε Γιόχαν Κρόιφ, καθώς και το πρώτο Διηπειρωτικό (η εικόνα του από το αντιαθλητικό παιχνίδι των Αργεντινών της Εστουδιάντες αιμόφυρτου αλλά νικητή τελικά Νέστορ Κομπέν, θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στο μυαλό των παλαιότερων τουλάχιστον φίλων της ομάδας).[13] Έχοντας στη σύνθεσή της παίκτες όπως οι Άλντο Μαλντέρα και Βάλτερ Νοβελίνο, η Μίλαν κατακτά το πρωτάθλημα του 1979, ξορκίζοντας την τραυματική ανάμνηση της Φατάλ Βερόνα (1973) όταν και απώλεσε τον τίτλο την τελευταία αγωνιστική και τοποθετεί επιτέλους στη φανέλα της το χρυσό άστρο (σύμβολο συμπλήρωσης δέκα πρωταθλημάτων). Ο Ριβέρα, ποδοσφαιριστής-σημαία της, αποσύρεται από την ενεργό δράση.
Κάθοδος και αναγέννηση
Έκτοτε η ομάδα ακολουθεί πτωτική πορεία. Το 1980 ξεσπά το σκάνδαλο Τοτονέρο και οι Ροσονέρι τιμωρούνται με υποβιβασμό στη Σέριε Μπι για πρώτη φορά στην ιστορία τους. Η υπόθεση είχε σχέση με πληρωμές παικτών και παραγόντων, προκειμένου να "στηθούν" διάφορα παιχνίδια. Η Μίλαν επέστρεψε αμέσως στην πρώτη κατηγορία, όμως το 1982 ξαναϋποβιβάζεται για αγωνιστικούς αυτή τη φορά λόγους. Το τρωθέν κύρος του συλλόγου αναλαμβάνει να αποκαταστήσει το 1986 (έτος-ορόσημο για την ιστορία του) ο δικηγόρος και μεγαλοεπιχειρηματίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αγοράζει την ομάδα και αποφασίζει να επενδύσει πολλά χρήματα σε αυτήν. Προσλαμβάνει ως προπονητή τον Αρίγκο Σάκι, μία ιδιαιτέρως χαρισματική ποδοσφαιρική φυσιογνωμία. Επίσης φέρνει στο Μιλάνο τον Μάρκο φαν Μπάστεν, πιθανώς τον καλύτερο επιθετικό στην ιστορία μαζί με τον Βραζιλιάνο Ρονάλντο.
Εκτός από τον ταλαντούχο Ολλανδό, κάτοικοι Σαν Σίρο γίνονται και οι Ρούουντ Γκούλιτ και Φρανκ Ράικαρτ, οι οποίοι μαζί με τους Φράνκο Μπαρέζι, Πάολο Μαλντίνι, Ρομπέρτο Ντοναντόνι και άλλους που συνολικά έμειναν γνωστοί στην αθλητική ιστορία ως «οι αθάνατοι» (Gli Immortali), συγκροτούν μια από τις σπουδαιότερες ομάδες όλων των εποχών,[14] με αποτέλεσμα να ανοίξει ένας νέος κύκλος σπουδαίων αποτελεσμάτων. Η Μίλαν ζει τις πιο ένδοξες στιγμές της, με τη σκυτάλη των επιτυχιών να παραλαμβάνει «η ομάδα των αήττητων» (Gli Invincibili) του Φάμπιο Καπέλλο. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 θα κατακτήσει επτά ακόμη πρωταθλήματα, τέσσερα Κύπελλα Πρωταθλητριών (Τσάμπιονς Λιγκ), καθώς και άλλους εγχώριους και διεθνείς τίτλους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων υπό την τεχνική ηγεσία του παλαιού της αστέρα Κάρλο Αντσελότι και με αρχισκόρερ το διεθνή Ουκρανό Αντρέι Σεβτσένκο.
Νέα σύννεφα εμφανίζονται στον ορίζοντα το 2006, όταν η ομάδα φάνηκε αναμειγμένη στο Καλτσιόπολι, ακόμη ένα σκάνδαλο σχετικό με προκαθορισμένου αποτελέσματος αγώνες. Ξεκινά το πρωτάθλημα με -15 βαθμούς και δεν προκρίνεται στο Τσάμπιονς Λιγκ της επόμενης χρονιάς. Ασκεί έφεση, η ποινή μειώνεται σε αφαίρεση μόνο 8 βαθμών κι έτσι της δίνεται η δυνατότητα να συμμετάσχει στο Τσάμπιονς Λιγκ του 2007. Στον τελικό της ευοίωνης γι' αυτήν Αθήνας (στην ίδια πόλη έχει κερδίσει το τρόπαιο και το 1994), χάρις στα γκολ του Φίλιπο Ιντζάγκι και την πολύτιμη συμβολή ποδοσφαιριστών σαν τον Κλάρενς Ζέεντορφ, τον Αντρέα Πίρλο και τον Τζενάρο Γκατούζο, νικά με 2-1 τη Λίβερπουλ του Ράφα Μπενίτεθ και κατακτά το έβδομο ευρωπαϊκό της πρωτάθλημα.
Παρούσα περίοδος
Στις 25 Ιουνίου 2010, οι Ροσονέρι ανακοινώνουν την πρόσληψη του προπονητή Μασιμιλιάνο Αλέγκρι. Ρομπίνιo, Αντόνιο Κασάνο και Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, στην πρώτη σεζόν υπό τις κατευθύνσεις του τεχνικού από το Λιβόρνο, οδηγούν την ομάδα στην κατάκτηση του 18ου τίτλου στην ιστορία της, θέτοντας έτσι τέρμα στην πενταετή κυριαρχία της συμπολίτισσας και μεγάλης ανταγωνίστριας Ίντερ. Τον Αύγουστο του 2011, η Μίλαν κερδίζει στο Πεκίνο το έκτο της ιταλικό Σούπερ Καπ με νίκη 2-1 επί των Νερατζούρι, επιβεβαιώνοντας κατά εμφατικό τρόπο την επιστροφή της στην κορυφή του ιταλικού ποδοσφαίρου. Τα τελευταία χρόνια η ομάδα δεν κατορθώνει να πρωταγωνιστήσει, κινούμενη περί το μέσον της βαθμολογίας στο πρωτάθλημα και χωρίς διακρίσεις στα ευρωπαϊκά κύπελλα.
Χρώματα, σήματα, ύμνος, μασκότ
Η πρώτη αμφίεση της Μίλαν
Η αυθεντική φανέλα της Μίλαν, ήταν ανέκαθεν κόκκινη και μαύρη.[15] Σύμφωνα με τον εκ των ιδρυτών της Κίλπιν, ο συγκεκριμένος συνδυασμός επιλέχθηκε για να υποδηλώσει την πρόθεση δημιουργίας φόβου στον αντίπαλο. Στην παραπάνω σημειολογία οφείλονται τα παρωνύμια "Ροσονέρι" (Κοκκινόμαυροι) και "Διάβολος" (προφανής η χρωματική αντιστοιχία). Για τους εκτός έδρας αγώνες έχει επιλεγεί το άσπρο. Η "δεύτερη" εμφάνιση θεωρείται τυχερή από πολλούς οπαδούς της ομάδας, καθώς μ' αυτήν σε οκτώ τελικούς έχουν κατακτηθεί έξι κύπελλα πρωταθλητριών και χαθεί μόλις δύο (το 1995 στη Βιέννη από τον Άγιαξ χάρη σε γκολ του Πάτρικ Κλάιφερτ στο 89' και το 2005 στον αλησμόνητο τελικό της Κωνσταντινούπολης όταν η Λίβερπουλ επιβλήθηκε στα πέναλτι). Απ' την άλλη, σε τρεις τελικούς που χρησιμοποιήθηκαν οι εντός έδρας εμφανίσεις, υπήρξε μόλις μία επιτυχία.
Για αρκετά χρόνια, το σήμα της Μίλαν είχε ως έμπνευση το έμβλημα της πόλης του Μιλάνου (κόκκινος σταυρός σε άσπρο φόντο).[16] Ενίοτε, έχει χρησιμοποιηθεί και μια εικόνα διαβόλου.[17] Βασισμένο στην παράδοση, το τωρινό σήμα της ομάδας είναι ωοειδές με χρυσό άστρο στην κορυφή.[16] Στο μέσο του υπάρχει εφαπτόμενος κύκλος που χωρίζεται κάθετα σε δύο ημικύκλια εκ των οποίων το αριστερό φέρει εναλλάξ κόκκινες και μαύρες κάθετες ρίγες και το δεξιό το έμβλημα του Μιλάνου. Πάνω από αυτόν υπάρχουν τα αρχικά "ACM" (Associazione Calcio Milan) και κάτω η χρονολογία ίδρυσης του συλλόγου (1899).[18] Το 2009 έγιναν κάποιες μικροαλλαγές στις ρίγες, στο σταυρό και σε άλλα σημεία του σήματος.[16]
Τα εμβλήματα του συλλόγου μέσα στο χρόνο
1899
1986–1998
2009–σήμερα
Στη φανέλα της η Μίλαν, εκτός από το άστρο της κατάκτησης δέκα πρωταθλημάτων (για να τοποθετηθεί και δεύτερο θα πρέπει σύμφωνα με τα ισχύοντα στην Ιταλία να συμπληρωθούν είκοσι τίτλοι κ.ο.κ.), όταν αγωνίζεται στο Τσάμπιονς Λιγκ, έχει επιπλέον το "διακριτικό του πολυνίκη" της ανωτέρω διοργάνωσης. Αυτό φέρεται στο αριστερό μανίκι και έχει την εικόνα του αντίστοιχου κυπέλλου, πάνω από το οποίο αναγράφεται ο αριθμός των κατακτήσεων (7). Με βάση τον κανονισμό της UEFA, το συγκεκριμένο έμβλημα δικαιούνται να χρησιμοποιούν μόλις έξι ομάδες, οι Ρεάλ Μαδρίτης, Μίλαν, Λίβερπουλ και Μπαρτσελόνα επειδή έχουν πέντε κατακτήσεις του τροπαίου και άνω, καθώς επίσης και ο Άγιαξ με την Μπάγερν, λόγω του ότι το έχουν κερδίσει τρεις συνεχόμενες φορές.[19]
Ο επίσημος ύμνος των Ροσονέρι τιτλοφορείται Milan Milan και είναι γραμμένος από τους Τόνι Ρένις και Μάσιμο Γκουαντίνι.[20]
Από τις 16 Φεβρουαρίου 2006, η επίσημη μασκότ της Μίλαν είναι ο "Milanello", σχεδιασμένος από τη Warner Bros. Πρόκειται για έναν κοκκινόμαυρο διάβολο με μια μπάλα ποδοσφαίρου, το όνομα του οποίου παραπέμπει άμεσα στο ομώνυμο αθλητικό κέντρο του συλλόγου. Προηγουμένως, στη δεκαετία του ενενήντα, ο ρόλος αυτός είχε ανατεθεί στον παρόμοιας έμπνευσης "Dudy".[21][22]
Χορηγοί
Χορηγός στη φανέλα αυτή τη στιγμή είναι η αεροπορική εταιρεία Emirates, η οποία εδρεύει στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Υπάρχει συμφωνία για τετραετή συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών, που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2010.[23] Για πολύ μεγάλο διάστημα χορηγός της Μίλαν υπήρξε η Opel, ενώ κάποιες φορές στη φανέλα αναγράφονταν ιδιαίτερα μοντέλα αυτοκινήτων της συγκεκριμένης εταιρείας. Το ρουχισμό της ομάδας έχει αναλάβει η Adidas, με την οποία η συμφωνία λήγει την περίοδο 2016–17.[24]
| Περίοδος | Εταιρεία ένδυσης | Κύριος χορηγός |
|---|---|---|
| 1978–80 | Adidas | |
| 1980–82 | Linea Milan | Pooh Jeans |
| 1982–83 | NR | Hitachi |
| 1983–84 | Olio Cuore | |
| 1984–85 | Rolly Go | Retequattro/Oscar Mondadori |
| 1985–86 | Gianni Rivera | Fotorex U-Bix |
| 1986–87 | Kappa | |
| 1987–90 | Mediolanum | |
| 1990–92 | Adidas | |
| 1992–93 | Motta | |
| 1993–94 | Lotto | |
| 1994–98 | Opel | |
| 1998–06 | Adidas | |
| 2006–10 | Bwin | |
| 2010–20 | Emirates | |
Εγκαταστάσεις
Κατασκευασμένο το 1926, το στάδιο Σαν Σίρο είναι χωρητικότητας 80.018 θέσεων. Εκτός από την αρχική του ονομασία, η οποία οφείλεται στην ομώνυμη συνοικία όπου και βρίσκεται, έχει και το όνομα Τζουζέπε Μεάτσα, προς τιμή του παίκτη που φόρεσε τη φανέλα τόσο της Μίλαν όσο και (περισσότερο) της Ίντερ, παρέχει δε τη δυνατότητα δημιουργίας εξαιρετικής ατμόσφαιρας, καθώς οι κερκίδες είναι κοντά στον αγωνιστικό χώρο. Αρνητικό στοιχείο της εγγύτητας αυτής είναι η αυξημένη πιθανότητα πρόκλησης επεισοδίων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι με τη δημιουργία του το Σαν Σίρο αποτέλεσε έδρα αποκλειστικά για τους Μιλανίστι (οι Νερατζούρι που προγενέστερα χρησιμοποιούσαν το αριστοκρατικό Αρένα Τσίβικα στο κέντρο της πόλης, μετακόμισαν στο τωρινό τους σπίτι μεταπολεμικά).[25]
Στις 19 Δεκεμβρίου του 2005 ο αντιπρόεδρος της Μίλαν, Αντριάνο Γκαλιάνι, δήλωσε πως στη Μίλαν σκέφτονται σοβαρά να μετακινηθούν από το Σαν Σίρο. Το νέο γήπεδο υποτίθεται ότι θα βασιζόταν αρκετά στο Φέλτινς Αρένα της γερμανικής Σάλκε. Επίσης προβλεπόταν να φέρει το όνομα κάποιου χορηγού. Τελικά και σύμφωνα με νεώτερες δηλώσεις του Μπερλουσκόνι, το ανωτέρω σχέδιο εγκαταλείφθηκε οριστικά, με την ομάδα να παραμένει στη φυσική της έδρα.[26]
Προπονητήριο για τους Ροσονέρι αποτελεί το Μιλανέλο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1963 και βρίσκεται στην περιοχή του Βαρέζε. Οι ομάδες νέων και παίδων χρησιμοποιούν το αθλητικό κέντρο Βισμάρα στη λαϊκή συνοικία Γκρατοσόλιο, στο νότιο τομέα του Μιλάνου.
Από το Μάιο του 2014, η Μίλαν διαθέτει για τη στέγαση των κεντρικών γραφείων της το Casa Milan, πλησίον του παλαιού εργοστασίου της αυτοκινητοβιομηχανίας Άλφα Ρομέο, έκτασης 9.000 τετραγωνικών μέτρων. Πρόκειται για ένα χώρο ανοικτό στους οπαδούς της ομάδας από την Ιταλία και όλον τον κόσμο που θέλουν να έρθουν σε επαφή με τον σύλλογο, την ιστορία του και τις αξίες που πρεσβεύει.[27]
Οπαδική βάση
Δομή
H οργανωμένη έκφραση των οπαδών του συλλόγου υφίσταται από το 1967, υπό τη μορφή ενός "Δικτύου των Κλαμπ της Μίλαν" (ΑIMC/MCiR).[28] Διακριτή υποκατηγορία αποτελούν οι ultras, οι οποίοι χαρακτηρίζονται μεταξύ άλλων από το νεαρό της ηλικίας τους και την υπέρμετρη αφοσίωσή τους στην ομάδα. Οι σημαντικότεροι πυρήνες ultras της Μίλαν (σε παρένθεση το έτος ίδρυσης) υπήρξαν κατά σειρά σπουδαιότητας οι: Fossa dei Leoni (1968), Brigate Rossonere (1975) και Commandos Tigre (1967). Μετά το 2010, ο κύριος όγκος τους εκπροσωπείται από τη συλλογικότητα Curva Sud Milano.[29] Ο σημαντικός ιταλός λογοτέχνης Νάνι Μπαλεστρίνι στο μυθιστόρημά του «furiosi», παρουσιάζει τους τρόπους οργάνωσης και τους κώδικες που διέπουν τη συμπεριφορά τους, τις σχέσεις τους με την πολιτική, τις επικές μάχες με τους οπαδούς αντίπαλων ομάδων και την αστυνομία και τις προσωπικές διαδρομές τους στις εξέδρες των γηπέδων.[30]
Εύρος
Η Μίλαν είναι μία από τις ομάδες με τους περισσότερους οπαδούς. Σύμφωνα με έρευνες που διενήργησε το αξιόπιστο γερμανικό γραφείο δημοσκοπήσεων Sport+Markt, οι Μιλανίστι καταλαμβάνουν τη δεύτερη σε πλήθος θέση στη χώρα τους πίσω από τους φίλους της Γιουβέντους. Η Μίλαν είναι ο πρώτος ιταλικός σύλλογος πανευρωπαϊκά και ο τρίτος ευρωπαϊκός μετά τη Ρεάλ Μαδρίτης και τη Μπαρτσελόνα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.[31][32]
Σχέσεις
O ποδοσφαιριστής της Μίλαν Μάσσιμο Αμπροζίνι, κατά τους πανηγυρισμούς για την κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ 2006 - 2007, κρατώντας σαρκαστικό πανό κατά της πρωταθλήτριας Ιταλίας εκείνης της χρονιάς Ίντερ
Ντέρμπι ντέλλα Μαντονίνα
Κάθε χρόνο, η Mίλαν αναμετράται με την Ίντερ τουλάχιστον δύο φορές (στα πλαίσια του πρωταθλήματος) στο ντέρμπι του Μιλάνου. Το επιλεγόμενο και ντέρμπι ντέλλα Μαντονίνα, ξεκίνησε στις 18 Οκτωβρίου του 1908, στα πλαίσια του τελικού του Κόπα Κιάσο (οι Ροσονέρι είχαν κατακτήσει το τρόπαιο με νίκη 2-1 επί των ανταγωνιστών τους) και αποτελεί πιθανότατα τη σπουδαιότερη ποδοσφαιρική κόντρα στην Ιταλία. Η ονομασία του οφείλεται στο άγαλμα της Παρθένου Μαρίας, το οποίο συχνά αναφέρεται ως «Μαντονίνα» και βρίσκεται εγκατεστημένο στην κορυφή του καθεδρικού ναού του Μιλάνου (Ντουόμο).
Ως προς τις ταξικές διαφορές, η Μίλαν υποστηρίζεται ιστορικά από τα εργατικά στρώματα της βιομηχανικής περιφέρειας (παρωνύμιο στην τοπική διάλεκτο "casciavit" ήτοι "κατσαβίδια"), ενώ η Ίντερ (παρωνύμιο "bauscia", σε ελεύθερη απόδοση "αλαζόνες") από τη μπουρζουαζία του κέντρου της πόλης.[33][34][35] Λόγω της ευημερούσας καταγωγής τους, οι φίλοι της Ίντερ διέθεταν την "πολυτέλεια" να πηγαίνουν στο San Siro με σκούτερ («muturèta», άλλο ένα ψευδώνυμο για τους Ιντερίστι). Από την άλλη πλευρά, οι Μιλανίστι ήταν επίσης γνωστοί ως «tramvèe» (δηλαδή αυτοί που πήγαιναν στο γήπεδο μόνο με τα μέσα μαζικής μεταφοράς).[36] Κατά τον καθηγητή πολιτικής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα, θεωρητικό της Άκρας Αριστεράς και οπαδό της ομάδας Αντόνιο Νέγκρι, η Μίλαν διέθετε γενικά προοδευτικό κοινό, σε αντίθεση με την Ίντερ της οποίας οι φίλοι διακρίνονταν για τις συντηρητικές τους πεποιθήσεις.[37]
Προϊόντος του χρόνου οι βεβαιότητες κατέρρευσαν. Οι κοινωνικές αλλαγές και οι νέες γενιές που έκαναν την εμφάνιση τους στα ιταλικά γήπεδα, προκάλεσαν σειρά συγχύσεων και παραδοξοτήτων. Επιπλέον, η είσοδος του κεντροδεξιάς ιδεολογίας βαρόνου των ΜΜΕ Σίλβιο Μπερλουσκόνι στα διοικητικά της Μίλαν, έτυχε υποδοχής μεσσία και "υπέστειλε" τις σημαίες με τον Τσε Γκεβάρα που παραδοσιακά κυμάτιζαν στην "Κούρβα Σουντ", χώρο συνάθροισης στο Σαν Σίρο των φανατικών οπαδών της.[38] Την ίδια στιγμή οι απέναντι της Ίντερ, ελέγχονταν από τον κεντροαριστερών θέσεων πετρελαιοβιομήχανο Μάσιμο Μοράτι.
Τα καπνογόνα, τα συνθήματα και η δημιουργία σκηνογραφιών("κορεό"[39]) εκατέρωθεν, είναι σύνηθες φαινόμενο στη διάρκεια του ντέρμπι στο Σαν Σίρο δημιουργώντας εκπληκτική ατμόσφαιρα, χωρίς να λείπουν και οι ακραίες καταστάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο επαναληπτικός προημιτελικός του Τσάμπιονς Λιγκ μεταξύ της Μίλαν και της Ίντερ την περίοδο 2004-05, όταν ο τερματοφύλακας της πρώτης Ντίντα τραυματίστηκε από ρίψη καπνογόνου οπαδού της δεύτερης, με αποτέλεσμα τη διακοπή του αγώνα και την κατακύρωσή του υπέρ των Ροσονέρι.
Tο πραγματικό ντέρμπι της Ιταλίας
Το 1967, ο διαπρεπής αθλητικογράφος Τζιάνι Μπρέρα, επινόησε τη ονομασία "Derby d'Italia" (Ντέρμπι της Ιταλίας) για τις αναμετρήσεις της Γιουβέντους με την Ίντερ, των πιο ισχυρών ιταλικών συλλόγων της εποχής, θέλοντας να υπογραμμίσει τη σημασία τους. Στην πορεία τα πράγματα διαφοροποιήθηκαν με αποτέλεσμα για πολλούς πλέον το πραγματικό ντέρμπι της Ιταλίας ("il vero Derby d'Italia") να θεωρείται το Γιουβέντους-Μίλαν, δεδομένου ότι αφορά τις ιταλικές ομάδες με τους περισσότερους εγχώριους και διεθνείς τίτλους αντιστοίχως. Η διαμάχη αφορά επίσης δύο από τα σωματεία με το μεγαλύτερο αριθμό υποστηρικτών, καθώς και εκείνα με τα υψηλότερα έσοδα και τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία στη χώρα τους.[40]
Η συνάντηση μεταξύ Γιουβέντους και Μίλαν νοείται και ως η αντανάκλαση της αντιπαλότητας σε πολλαπλά επίπεδα που χωρίζει το Μιλάνο με το Τορίνο, τα οποία μαζί με τη Γένοβα σχηματίζουν το λεγόμενο "βιομηχανικό τρίγωνο" μια περιοχή με τη μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη στην Ιταλία. Μολονότι η Γιουβέντους υπερέχει συνολικά σε νίκες έναντι της Μίλαν, ήταν η τελευταία αυτή που επικράτησε στην πιο σημαντική αναμέτρηση μεταξύ τους, όταν στις 28 Μαΐου του 2003 στο Old Trafford του Μάντσεστερ νίκησε με 3-2 στη διαδικασία των πέναλτι, κατακτώντας τον τίτλο του Champions League εκείνης της χρονιάς.
Άλλες αντιπαλότητες
Μεγάλη αντιπαλότητα, παρά το γεγονός ότι παλαιότερα υπήρχε αδελφοποίηση μεταξύ τους, διατηρείται επίσης μεταξύ της Μίλαν και της Τζένοα, εξαιτίας μιας συμπλοκής μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων το 1995 που κατέληξε στο θάνατο ενός από αυτούς. Εχθρότητα σε επίπεδο φανατικών φιλάθλων υπάρχει και με τις Βερόνα, ΑΣ Ρόμα (παλαιά αδελφοποίηση), Λάτσιο, Νάπολι (παλαιά αδελφοποίηση), Αταλάντα, Σαμπντόρια, Κάλιαρι.
Φιλίες
Στον αντίποδα, οι Ροσονέρι έχουν αναπτύξει φιλία με τις Μπολόνια (δεν ισχύει πλέον), Μπρέσια, Ρετζίνα και από το εξωτερικό με τη Σεβίγια και την Ατλέτικο Μαδρίτης.
Παίκτες
Τρέχουσα σύνθεση
Τελευταία ενημέρωση: 23 Ιανουαρίου 2019.[41]
Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
|
|
Έντονο στίγμα
H σύνταξη του κατωτέρω καταλόγου αφορά ποδοσφαιριστές που με τον ένα ή άλλο τρόπο άφησαν έντονο το στίγμα τους στο σύλλογο και υπερβαίνει ορισμένες φορές τα καθαρά αγωνιστικά κριτήρια. Mε έντονα στοιχεία σημειώνονται όσοι είναι εν ενεργεία.
|
|
|
Ρούουντ Γκούλιτ
Γκούναρ Γκρεν
Τζορτζ Γουεά
Χέρμπερτ Κίλπιν
Μανουέλ Ρούι Κόστα
Ντέγιαν Σαβίσεβιτς
Αντρέι Σεβτσένκο
Καρλ Χάιντς Σνέλιγκερ
Τζο Τζόρνταν
Λουί Φαν ΈγκεΕιδική μνεία
Αν και δεν είναι κάτι σύνηθες για το ιταλικό ποδόσφαιρο, η απόσυρση φανέλας με έναν συγκεκριμένο αριθμό, εφαρμόζεται προκειμένου να τιμηθεί κάποιος παίκτης είτε για την προσήλωση στο σύλλογο που υπηρέτησε, είτε για τη συνολική του προσφορά και αξία. Εν προκειμένω αυτό συνέβη δύο φορές:
Flag of Italy.svg Πάολο Μαλντίνι
Ο για δύο και πλέον δεκαετίες επιτυχημένος αμυντικός της Μίλαν, είδε τη φανέλα με το νούμερο 3 να αποσύρεται το καλοκαίρι του 2009. Eπί της ουσίας πρόκειται για μερική υιοθέτηση του μέτρου καθώς όπως ο ίδιος έχει συμφωνήσει στα πλαίσια ενός ιδιότυπου "ποδοσφαιρικού νεποτισμού" (ας μην ξεχνάμε ότι και ο πατέρας του Τσέζαρε διακρίθηκε με την ίδια φανέλα), ο γιος του Κρίστιαν, ο οποίος ανήκει στις ακαδημίες της Μίλαν, ενδεχομένως να φορέσει τη φανέλα του στο μέλλον, εφόσον φτάσει μέχρι την πρώτη ομάδα των Ροσονέρι…[47]
Flag of Italy.svg Φράνκο Μπαρέζι
Λίγοι παίκτες έχουν αναπτύξει τόσο ισχυρό ταυτοποιητικό δεσμό με ένα σύλλογο όπως ο αμυντικός από τη Μπρέσια με τη Μίλαν. Ο κατά τους περισσότερους κορυφαίος ποδοσφαιριστής στην ιστορία της ομάδας, αγωνίστηκε σε αυτήν καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του, χωρίς να την απαρνηθεί ακόμη και όταν έπαιζε στη δεύτερη κατηγορία, κατακτώντας πλήθος τίτλων. Οι Ροσονέρι απέσυραν τη φανέλα του με τον αριθμό 6 σε μία πράξη ελάχιστης επιβράβευσης. Σήμερα είναι προπονητής νέων στο σύλλογο, ενώ συμμετέχει ενεργά και στην ομάδα βετεράνων Milan Glorie.[48][49]
Προπονητές
Παρακάτω παρατίθεται η λίστα με τους προπονητές του συλλόγου από την ίδρυσή του ως σήμερα.
|
|
|
|
Πρόεδροι
Ακολουθεί πλήρης πίνακας με τους κατά καιρούς προέδρους της ομάδας. Κάποιοι από αυτούς διετέλεσαν και ιδιοκτήτες της, άλλοι έφεραν τιμητικά αυτόν τον τίτλο.
|
|
|
Ρεκόρ
Ατομικά
Σε παίκτη των Ροσονέρι ανήκει η τιμή της επίτευξης του πρώτου γκολ στην ιστορία της Εθνικής Ιταλίας (Πιέτρο Λάνα, 15-5-1910).
Έχοντας αναδειχθεί με τα χρώματα της Μίλαν πέντε αγωνιστικές περιόδους (1950, 1951, 1953, 1954, 1955) πρώτος σκόρερ, ο Σουηδός Γκούναρ Νόρνταλ κατέχει τον τίτλο του pluricapocannoniere (πολυ-αρχισκόρερ) στη Σέριε Α. Με 221 τέρματα σε 268 αγώνες είναι επίσης ο αρχισκόρερ στην ιστορία της ομάδας.
Ο Τζιάνι Ριβέρα, ποδοσφαιριστής της Μίλαν , ήταν ο πρώτος Ιταλός που βραβεύτηκε με τη Χρυσή Μπάλα από το έγκριτο γαλλικό περιοδικό France Football (1969).
Ο Σεμπαστιάνο Ρόσι είναι ο τερματοφύλακας που παίζοντας με τη φανέλα της Μίλαν, διατήρησε την εστία του απαραβίαστη για το μεγαλύτερο διάστημα στην ιστορία της Σέριε Α (περίοδος 1993-94, 929 λεπτά).
Ο Πάολο Μαλντίνι είναι ο ρέκορντμαν συμμετοχών τόσο με τη Μίλαν, όσο και γενικά στο ιταλικό πρωτάθλημα. Αγωνίστηκε στο πρωτάθλημα από το 1984 ως το 2009 645 φορές, ενώ συνολικά έχει 902 συμμετοχές.
Στις 25-10-2015 και στον νικηφόρο με 2-1 αγώνα της Μίλαν ενάντια στη Σασουόλο, ο Τζανλουίτζι Ντοναρούμα παίρνει το βάπτισμα του πυρός κάτω από τα γκολπόστ των Ροσονέρι και γίνεται ο νεότερος βασικός τερματοφύλακας στην ιστορία του ιταλικού πρωταθλήματος, σε ηλικία 16 ετών και 8 μηνών.[50]
Ομαδικά
Οι Ροσονέρι διαθέτουν το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα γήπεδο στην Ιταλία (Σαν Σίρο, 80.018 θέσεις), το οποίο μοιράζονται με τη συμπολίτισσα Ίντερ.
Η Μίλαν είναι η ιταλική ομάδα με τους περισσότερους διεθνείς τίτλους (18), καθώς και η πρώτη στη χώρα της που κατέκτησε μείζονα διάκριση εκτός συνόρων (Κύπελλο Πρωταθλητριών, 1963). Είναι πρώτη στα Παγκόσμια Κύπελλα Συλλόγων (4), μαζί με τη Ρεάλ Μαδρίτης, όπως και στα Σούπερ Καπ Ευρώπης (5), μαζί με τη Μπαρτσελόνα. Ένα σημαντικό ρεκόρ για την ομάδα, είναι το πλασάρισμα για δύο (συνεχόμενες) χρονιές δικών της παικτών και στις τρεις βραβευόμενες θέσεις του θεσμού της Χρυσής Μπάλας (το 1988 ήταν οι Μάρκο φαν Μπάστεν, Ρούουντ Γκούλιτ και Φρανκ Ράικαρτ, ενώ το 1989 οι Μάρκο φαν Μπάστεν, Φρανκ Ράικαρτ και Φράνκο Μπαρέζι).
Τη σεζόν 1991-92 οι Ροσονέρι κατάφεραν να κατακτήσουν τον τίτλο παραμένοντας αήττητοι καθ'όλη τη διάρκειά της, ένα ρεκόρ το οποίο ισοφάρισε η Γιουβέντους στο πρωτάθλημα του 2011-12. Το σερί ξεκίνησε από ισοπαλία 0-0 εκτός έδρας με την Πάρμα, ενώ τελείωσε στο ίδιο γήπεδο με την ίδια ομάδα, όπου οι Ροσονέρι ηττήθηκαν με σκορ 1-0, ύστερα από 58 συνεχή παιχνίδια, επίδοση που αποτελεί εγχώριο ρεκόρ, καθώς και την τρίτη καλύτερη στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου (η πρώτη θέση ανήκει στη Στεάουα Βουκουρεστίου που έπαιξε 104 συνεχόμενα παιχνίδια χωρίς να ηττηθεί, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Σέλτικ Γλασκώβης που δεν ηττήθηκε για 68 συνεχείς αγώνες).
Ο σύλλογος έχει τους περισσότερους πρώτους σκόρερ (17) στην ιστορία της Σέριε Α, κατέχει το ρεκόρ εκτός έδρας νίκης (Τζένοα-Μίλαν 0-8, περίοδος 1954-55), καθώς και το ρεκόρ συγκομιδής πόντων (82), σε πρωτάθλημα δεκαοκτώ ομάδων με τη νίκη να αξιολογείται για τρεις βαθμούς (περίοδος 2003-04). Επιπλέον, ένας αγώνας της Μίλαν με την Αταλάντα καταγράφηκε ως εκείνος στον οποίο σημειώθηκαν τα περισσότερα τέρματα (12) σε όλη τη Σέριε Α (περίοδος 1972-73, συνολικό σκορ 9-3 για τους Ροσονέρι).
Η Μίλαν ήταν η πρώτη ιταλική ομάδα που αγωνίστηκε σε μια χώρα (Σοβιετική Ένωση) του τέως ανατολικού μπλοκ (7 Ιουλίου 1955, Ντιναμό Μόσχας-Μίλαν 2-4). Οι εφημερίδες της εποχής έκαναν λόγο για την αρχή, μέσω του αθλητισμού, της προσέγγισης μεταξύ δύο κόσμων.[51]
Στο χώρο των οργανωμένων οπαδών η Μίλαν βρίσκεται στην πρωτοπορία, αφού δικό της γκρουπ ούλτρας (Fossa dei Leoni) αναγνωρίζεται ως το παλαιότερο στην Ιταλία, με έτος ίδρυσης το 1968.[52]
Στη Μίλαν ανήκει το πανιταλικό ρεκόρ εισιτηρίων διαρκείας (71.895), τη σεζόν 1992-93.[53] Εξάλλου, στις 24-5-1989 σημειώθηκε η μαζικότερη μετακίνηση φιλάθλων μιας ομάδας ποδοσφαίρου: 90.000 Μιλανίστι ταξιδεύουν στη Βαρκελώνη για να δουν την ομάδα τους να νικά τη Στεάουα Βουκουρεστίου και να κατακτά το Κύπελλο Πρωταθλητριών.[54]
Αξιομνημόνευτο είναι επίσης το γεγονός ότι η Μίλαν ήταν η πρώτη που χρησιμοποίησε δίκτυα στα γκολπόστ (7-1-1906), προκειμένου να αποφεύγονται αμφισβητήσεις σχετικά με την εγκυρότητα ή μη των τερμάτων που επιτυγχάνονταν, καθώς και το ότι ήταν η ιταλική ομάδα που πρώτη ξεκίνησε την αναγραφή των ονομάτων των παικτών στις φανέλες, σε παιχνίδι ενάντια στη Νάπολι για το πρωτάθλημα (25-11-1979).[55][56]
Στις 28-5-2015, εγκαινιάστηκε με πρωτοβουλία της διοίκησης, διαρκής έκθεση σύγχρονης τέχνης με την επωνυμία Casa Milan Gallery, η οποία αποτελεί και την πρώτη αυτού του είδους που δημιουργήθηκε από ποδοσφαιρικό σύλλογο.[57]
Τίτλοι
Εγχώριοι
• Πρωταθλήματα Ιταλίας: 18 (1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011)
• Κύπελλα Ιταλίας: 5 (1967, 1972, 1973, 1977, 2003)
• Σούπερ Καπ Ιταλίας: 7 (1988, 1992, 1993, 1994, 2004, 2011, 2016)
Ευρωπαϊκοί
• Τσάμπιονς Λιγκ/Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης: 7 (1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007)
• Κύπελλα Κυπελλούχων Ευρώπης: 2 (1968, 1973)
• Σούπερ Καπ Ευρώπης: 5 (1989, 1990, 1994, 2003, 2007)
Παγκόσμιοι
• Διηπειρωτικά Κύπελλα: 3 (1969, 1989, 1990)
• Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων: 1 (2007)
Οικονομικά και ιδιοκτησιακό
A.C. Milan S.p.A. AC Milan (logo).png
Ιδρυτής Alfred Edwards και Herbert Kilpin
Έδρα Μιλάνο, Ιταλία, Ιταλία
Ιδιοκτήτης Fininvest (1986–2017)
Ιστότοπος acmilan.com
Νομική μορφή S.p.A.
δεδομένα (π • σ • ε )
Ο οικονομικός όμιλος στον οποίο ανήκει ο σύλλογος ονομάζεται Fininvest, που είναι συμφερόντων οικογένειας Μπερλουσκόνι. Την περίοδο 2005-06 η Μίλαν ήταν πέμπτη στη λίστα με τις ομάδες με τα μεγαλύτερα έσοδα, με κέρδη που έφταναν τα 233.700.000 ευρώ. Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, είναι ο πιο πλούσιος σύλλογος στην Ιταλία και ο έκτος πλουσιότερος του κόσμου.[58]
Όμιλος Μίλαν
Την AC Milan Group[59] απαρτίζουν οι ακόλουθες εταιρείες. Η Associazione Calcio Milan S.p.A. ελέγχει το 100% των Milan Entertainment S.r.l., Milan Real Estate S.p.A. και η Fondazione Milan Onlus, κατέχει επίσης το 50% της M-I Stadio S.r.l. και το 45% της Asansiro S.r.l..[60]
Milan Real Estate S.p.A. είναι η εταιρεία με την οποία κατασκεύασε τα γραφεία στη Via Turati 3 και το αθλητικό κέντρο Milanello.[61]
Milan Entertainment S.r.l. είναι η εταιρεία που ιδρύθηκε το 2005 ως Servizi Milan S.r.l., στην οποία η AC Milan S.p.A. πούλησε τα δικαιώματα των εμπορικών της σημάτων για είκοσι έτη με αντίτιμο που ανήλθε στα 182,6 εκατομμύρια ευρώ.[62]
M-I Stadio S.r.l. (πρώην Consorzio San Siro Duemila),[63] είναι η κοινοπραξία του 50% μεταξύ Μίλαν και Ίντερ για τη διαχείριση του Στάντιο Τζουζέπε Μεάτσα.[64]
Asansiro S.r.l. είναι ένας τοπικός αναπτυξιακός οργανισμός της περιοχής Σαν Σίρο, που ανήκει στη Μίλαν (45%), την Ίντερ (45%) και το ίδρυμα ChiamaMilano (10%).[64]
AC Milan Group [εμφάνιση]Σε εκατομμύρια ευρώ
Ο Όμιλος Μίλαν κατέγραψε συνολική καθαρή ζημία τα τελευταία χρόνια, η οποία ήταν μία από τις μεγαλύτερες μεταξύ των ιταλικών συλλόγων. Για το 2005 η καθαρή ζημία έφτασε τα 4,5 εκατομμύρια ευρώ (διακριτός λογαριασμός),[74] το 2006 σημειώθηκαν καθαρά κέρδη 11.904.000 ευρώ (συνέβαλε η πώληση του Σεφτσένκο),[74] το 2007 η καθαρή ζημία ανήλθε στα 32 εκατομμύρια ευρώ,[75] το 2008 προέκυψε καθαρή ζημιά ύψους 77 εκατομμυρίων ευρώ,[76] το 2009 η καθαρή ζημία έφτασε τα 19 εκατομμύρια ευρώ (συνέβαλε η πώληση του Κακά),[77] το 2010 σημείωσε καθαρές απώλειες της τάξης των 65 εκατομμυρίων ευρώ,[78] το 2011 οι καθαρές απώλειες έφτασαν τα 67.334.000 ευρώ,[79] καθαρή ζημία των 6.857.000 ευρώ σημειώθηκε το 2012 (συνέβαλαν οι πωλήσεις των Τιάγκο Σίλβα και Ιμπραΐμοβιτς)[71] και καθαρή ζημία ύψους 15,7 εκατομμυρίων ευρώ καταγράφηκε το 2013 (συνέβαλαν οι πωλήσεις των Μπόατενγκ και Πάτο, όπως και η μείωση του μισθολογικού κόστους).
Με την ανακεφαλαιοποίηση κατά το οικονομικό έτος 2007, εισήλθαν στα ταμεία του συλλόγου συνολικά 75 εκατομμύρια ευρώ,[80] 93 εκατομμύρια ευρώ το 2008, 18 εκατομμύρια ευρώ το 2009[81] και 44 εκατομμύρια ευρώ το 2010[82] (εκ των οποίων τα 20,9 εκατομμύρια ευρώ είχαν μετατραπεί από μετοχικό δάνειο), 87 εκατομμύρια ευρώ το 2011,[83] 29 εκατομμύρια ευρώ το 2012,[84] ενώ η πιο πρόσφατη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου έφτασε τα 3,75 εκατομμύρια ευρώ το 2013.[85] Ωστόσο, ο όμιλος είχε αρνητικά ίδια κεφάλαια στο τέλος κάθε οικονομικού έτους από το 2006. Το ισοζύγιο ήταν 40,8 εκατομμύρια ευρώ το 2006, € 47,5 εκατομμύρια ευρώ το 2007, 64,5 εκατομμύρια ευρώ το 2008, 72 εκατομμύρια ευρώ το 2009, 96,6 εκατομμύρια ευρώ το 2010, 77.091.000 ευρώ το 2011, 54.948.000 ευρώ το 2012 και 66.921.000 ευρώ το 2013.
Θερινά τμήματα υποδομής
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ο σύλλογος διοργανώνει σε εκατό και πλέον μέρη σε ολόκληρο τον κόσμο αθλητικές ακαδημίες για παιδιά με την επωνυμία Milan Junior Camp, παρέχοντας τους την ευκαιρία να συνδυάσουν διακοπές και ποδοσφαιρική εκπαίδευση. Στην Ελλάδα, η πρώτη τέτοιου είδους δραστηριότητα έλαβε χώρα στο Ηράκλειο της Κρήτης τον Ιούλιο του 2011.[86]
Super League Formula
H Μίλαν αποτέλεσε μία εκ των ιδρυτικών ομάδων του πρωταθλήματος μηχανοκίνητων αγώνων ταχύτητας Super League Formula. Πρόκειται για μια διοργάνωση όπου συμμετείχαν οδηγοί που εκπροσωπούσαν ποδοσφαιρικούς συλλόγους. Τα οχήματα που χρησιμοποιούσαν ήταν σαν αυτά της Φόρμουλα 1, δηλαδή μονοθέσια, τα οποία σύμφωνα με τους κανόνες διέθεταν κινητήρα V-12 απόδοσης 750 ίππων.
Ίδρυμα Μίλαν
Μέσω του "Ιδρύματος Μίλαν" (Fondazione Milan Onlus), o σύλλογος εμφανίζει πολυσχιδή δράση τόσο στην Ιταλία όσο και διεθνώς. Στόχοι του είναι η διάδοση του πολιτισμού και των πρακτικών του αθλητισμού ως συντελεστών ψυχοσωματικής υγείας, η κοινωνική συνοχή και η εν γένει βελτίωση της ποιότητας ζωής με την ανάληψη πρωτοβουλιών ανθρωπιστικής βοήθειας ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς επίσης και με την εκτέλεση προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης.[87]
Παραπομπές
www.acmilan.com/it/club.
archINFORM. 14260. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2018.
(Αγγλικά, Τουρκικά, Γερμανικά) Transfermarkt. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2019.
(Αγγλικά, Τουρκικά, Γερμανικά) Transfermarkt. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2019.
(Αγγλικά, Τουρκικά, Γερμανικά) Transfermarkt. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2019.
(Αγγλικά, Τουρκικά, Γερμανικά) Transfermarkt. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2019.
(Αγγλικά, Τουρκικά, Γερμανικά) Transfermarkt. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2019.
(Αγγλικά, Τουρκικά, Γερμανικά) Transfermarkt. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2019.
https://www.youtube.com/watch?v=Gk_lHz7FU4k
«International Cups Trivia». rsssf.com. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2016.
Υποχρεωτική αλλαγή ονόματος
Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 160, Καθημερινή (1997)
Η "μάχη" του Μπουένος Άιρες
Η Μίλαν του Σάκι: μεταξύ ιστορίας και θρύλου
Εμφανίσεις Μίλαν (συλλεκτικό υλικό)
«Old style Milan». scudettitalia.altervista.org. Unknown parameter |access= ignored (|access-date= suggested) (βοήθεια)
L'araldica dei calci magliarossonera.it
Σήματα της Μίλαν στην πάροδο του χρόνου
Το διακριτικό του πολυνίκη (κανονισμοί της ΟΥΕΦΑ για το Τσάμπιονς Λιγκ, άρθρο 19.14)
Ύμνος Μίλαν
http://www.acmilan.com/it/news/show/24560
http://www.galia.it/merchandising.htm
Η χορηγία στη φανέλα
Αθλητικός εξοπλισμός
Μία έδρα, μία ομάδα
http://www.espnfc.com/ac-milan/story/2623771/ac-milan-stay-at-san-siro-after-scrapping-new-stadium-plans
http://www.acmilan.com/it/news/show/151942
http://www.aimc.eu
http://www.curvasudmilano.it/index.php?option=com_content&view=article&id=173&Itemid=69&lang=it
Furiosi, Νάνι Μπαλεστρίνι
Στατιστικά δημοφιλίας (1)
Στατιστικά δημοφιλίας (2)[νεκρός σύνδεσμος]
Στο βάθος των λόγων του Μοράτι: αυθεντικότητα και ταξικές διαφοροποιήσεις
Ανθρωπογεωγραφία του ντέρμπι του Μιλάνου εντός πόλης
Ανθρωπογεωγραφία του ντέρμπι του Μιλάνου σε πανιταλικό επίπεδο)
http://www.inter-calcio.it/curiosita.htm
Μια συνέντευξη του Τόνι Νέγκρι
Λάβαρο "Τσε" (Σαν Σίρο, τομέας "Fossa dei Leoni", 1984)
"INTERISTA DIVENTI PAZZO! (Ιντερίστα τρελαίνεσαι!)": o Έντβαρτ Μουνκ εμπνέει τους Ροσονέρι
Το πραγματικό ντέρμπι της Ιταλίας
«First team 2017/18». Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2018.
«Official announcement: Tiémoué Bakayoko». acmilan.com. Associazione Calcio Milan. 14 August 2018. Ανακτήθηκε στις 14 August 2018.
«Official: Kessié is now red and black». acmilan.com. Associazione Calcio Milan. 2 June 2017. Ανακτήθηκε στις 2 June 2017.
Μαουτχάουζεν-Γκούζεν: ο εξόριστος νούμερο I57633
Ένα όνομα για αναρχική δράση
To "πράσινο ορθογώνιο" του Αντρέα Πατζάλι
Εν αναμονή της τρίτης γενιάς
Η σημαία που δεν υποστέλλεται
Milan Glorie
http://www.football-italia.net/74908/donnarumma-only-wanted-milan
Η Μίλαν αίρει το "παραπέτασμα"
http://www.ultrasinside.it/pagina-991/Ultras-o-Ultr%C3%A0-.aspx
http://www.spaziomilan.it/2012/08/quando-gli-abbonati-erano-7-1895/
24-5-1989
Επιτέλους δίχτυα!
http://milanblogclub.iobloggo.com/400/langolo-della-storia
http://artdirectory.tgcom24.it/news/casa-milan-gallery-la-1a-galleria-permanente-allinterno-di-un-club-calcistico/
Οικονομική αξία 2011
SUSTAINABILITY REPORT 2012 AC MILAN GROUP acmilan.com
«Relazioni e bilancio al 31 dicembre 2011». acmilan.com. 20 aprile 2012. σελ. 75. Ανακτήθηκε στις 13 ottobre 2012. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
«Relazioni e bilancio al 31 dicembre 2011». acmilan.com. 20 aprile 2012. σελ. 35. Ανακτήθηκε στις 13 ottobre 2012. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
Finanza creativa rossonera da 186 milioni, la Repubblica, 29 aprile 2006. URL consultato il 13 ottobre 2012.
«Ma San Siro spera ancora». il Giornale. 8 febbraio 2007. Ανακτήθηκε στις 5 maggio 2013. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
«Relazioni e bilancio al 31 dicembre 2011». acmilan.com. 20 aprile 2012. σελ. 36. Ανακτήθηκε στις 13 ottobre 2012. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
acmilan.com (27 April 2007). «BILANCIO IN ATTIVO». Ανακτήθηκε στις 1 July 2012.(In Italian)
acmilan.com (24 April 2008). «Il Milan approva il bilancio 2007». Ανακτήθηκε στις 1 July 2012.(In Italian)
acmilan.com (26 April 2009). «Bilancio 2008 approvato». Ανακτήθηκε στις 1 July 2012.(In Italian)
ansa.it (23 April 2009). «Milan: bilancio 2009 perdita 9,8 milioni». Ανακτήθηκε στις 1 July 2012.(In Italian)
acmilan.com (20 April 2011). «IL MILAN APPROVA IL BILANCIO 2010». Ανακτήθηκε στις 1 July 2012.(In Italian)
acmilan.com (20 April 2012). «IL MILAN APPROVA IL BILANCIO 2011». Ανακτήθηκε στις 1 July 2012.(In Italian)
«AC Milan Group 2012 annual report» (PDF). acmilan.com.
http://www.acmilan.com/uploads/club/bilancio2013/pdf/Bilancio_Gruppo_Milan_13.pdf
«CASA MILAN, BILANCIO APPROVATO» (στα Italian). AC Milan. 28 April 2015. Ανακτήθηκε στις 28 April 2015.
«AC Milan Group 2006 annual report». AC Milan (στα Italian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 April 2011.
«AC Milan Group 2007 annual report». AC Milan (στα Italian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 April 2011.
«AC Milan Group 2008 annual report» (PDF). AC Milan. Ανακτήθηκε στις 5 August 2011.
«AC Milan Group 2009 annual report» (PDF). AC Milan. Ανακτήθηκε στις 5 August 2011.
«AC Milan Group 2010 annual report» (PDF). AC Milan. Ανακτήθηκε στις 5 August 2011.
http://www.acmilan.com/uploads/club/bilancio2011/pdf/Bilancio_gruppo_Milan_2011.pdf
Page 107, Report 2007
Page 183, Report 2010
Page 183, Report 2010
Page 112, Report 2011
Page 42, report 2012
Page 138, Report 2013
http://www.aahaeota.gr/node/127
Ίδρυμα Μίλαν
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επίσημος ιστοχώρος Μίλαν
Ομάδες της Σέριε Α 2015-2016
Αταλάντα Γιουβέντους Ελλάς Βερόνα Έμπολι Ίντερ Κάρπι Κιέβο Βερόνα Λάτσιο Μίλαν Μπολόνια Νάπολι Ουντινέζε Παλέρμο Ρόμα Σαμπντόρια Σασουόλο Τζένοα Τορίνο Φιορεντίνα Φροζινόνε
Μίλαν – τωρινή ομάδα
2 Καλάμπρια 4 Μάουρι 5 Μποναβεντούρα 7 Καστιγέχο 8 Σούσο 10 Τσαλχάνογλου 11 Μπορίνι 12 Κόντι 13 Ρομανιόλι Αρχηγός 14 Μπακαγιοκό 16 Μπερτολάτσι 17 Ζαπάτα 18 Μοντολίβο 20 Αμπάτε 21 Μπίγλια 22 Μουσάτσιο 23 Στρίνιτς 25 Ρέινα 33 Καλντάρα 35 Πλιτσάρι 56 Σίμιτς 63 Κουτρόνε 68 Ροντρίγκες 77 Χαλίλοβιτς 79 Κεσιέ 90 Αντ. Ντοναρούμα 93 Λασάλτ 99 Τζ. Ντοναρούμα Προπονητής: Γκατούζο
Σύνδεσμοι σε σχετικά λήμματα
Πρώην μέλη της G-14 (2000–2008)
2000–2008
Άγιαξ Γιουβέντους Ίντερ Λίβερπουλ Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Μαρσέιγ Μίλαν Μπάγερν Μονάχου Μπαρτσελόνα Μπορούσια Ντόρτμουντ Παρί Σεν Ζερμέν Πόρτο ΠΣΦ Αϊντχόφεν Ρεάλ Μαδρίτης
2002–2008
Άρσεναλ Βαλένθια Λυών Μπάγερ Λεβερκούζεν
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
