Η Κλαύδια Λιβία Ιουλία (περ. 13 π.Χ. – 31, λατ. LIVIA•IVLIA[1]), γνωστή ως Λιβίλλα (δηλαδή «μικρή Λιβία») ήταν η μοναχοκόρη του Νέρωνα Κλαύδιου Δρούσου και της Αντονίας της Νεότερης. Παντρεύτηκε δυο φορές υποψήφιους αυτοκράτορες της Δυναστείας των Ιουλίων-Κλαυδίων, πρώτα τον εγγονό του Αύγουστου Γάιο Καίσαρα (πεθ. 4) και αργότερα τον γιό του Τιβέριου, τον Δρούσο Ιούλιο Καίσαρα. Φαίνεται πως βοήθησε τον εραστή της Σεϊάνό να δηλητηριάσει τον άντρα της και πέθανε λίγο μετά την πτώση του Σεϊανού το 31.

Γάμοι
Πιθανή μορφή της Λιβίλλας καθώς, λόγω της καταδίκης της μνήμης της, όλα τα αγάλματά της καταστράφηκαν

Η Λιβίλλα παντρεύτηκε δυο φορές, την πρώτη φορά το 2 π.Χ. τον Γάιο Καίσαρα, εγγονό και διάδοχο του Αυγούστου. Ουσιαστικά, ο Αύγουστος την είχε επιλέξει ως γυναίκα του επόμενου αυτοκράτορα. Ο μεγαλοπρεπής γάμος έδωσε στη Λιβίλλα μεγάλες προσδοκίες για το μέλλον της σε βάρος των φιλοδοξιών της εγγονής του Αυγούστου Αγριππίνας της Πρεσβύτερης και της Ιουλίας της Νεότερης. Όμως, ο Γάιος πέθανε το 4 αναστέλλοντας τα πλάνα του Αυγούστου και της Λιβίλλας. Τον ίδιο χρόνο η Λιβίλλα παντρεύτηκε τον ξαδερφό της Δρούσο Ιούλιο Καίσαρα, γιό του Τιβέριου. Όταν ο Τιβέριος διαδέχτηκε τον Αύγουστο το 14, η Λιβίλλα ήταν και πάλι σύζυγος ενός πιθανού διαδόχου. Το ζευγάρι απέκτησε τρια παιδιά, το 5 μ.Χ. την Ιουλία Δρούση Καίσαρις, και το 19 μ.Χ. τα δίδυμα αγόρια Γερμανικό Γέμελλο (πεθ. 23) και Τιβέριο Γέμελλο.

Η θέση της στην οικογένεια

Σύμφωνα με τον Τάκιτο, η Λιβίλλα ήταν εκπληκτικά όμορφη γυναίκα αν και γενικά αδέξια σαν παιδί[2]. Φαίνεται πως είχε την εκτίμηση του θείου και πεθερού της Τιβέριου, και της γιαγιάς της Λιβίας Δρουσίλλας [3]. Ο Τάκιτος αναφέρει πως ζήλευε την κουνιάδα της Αγριππίνα την Πρεσβύτερη (γυναίκα του αδερφού της Γερμανικού) με την οποία συγκρινόταν δυσμενώς[4]. Όντως, η Αγριππίνα ήταν περισσότερο επιτυχής στην ανατροφή διαδόχων (ήταν μητέρα του αυτοκράτορα Καλιγούλα και της Αγριππίνας της Νεότερης) αλλά και πιο δημοφιλής. Ο Σουητώνιος λέει πως αντιπαθούσε τον αδερφό της Κλαύδιο και ότι όταν άκουσε ότι αυτός θα γινόταν αυτοκράτορας, εκδήλωσε δημόσια τη θλήψη της για την τύχη που θα περίμενε τον Ρωμαϊκό λάο σ’αυτό το ενδεχόμενο[5].

Σχέση με τον Σεϊανό

Η Λιβίλλα είχε σχέση με τον πραιτωριανό Λούκιο Αίλιο Σεϊανό ενδεχομένως και πριν από τη γέννηση των διδύμων της. Αργότερα, αρκετοί (συμπεριλαμβανομένου του Τιβέριου) πίστευαν ότι πατέρας των διδύμων ήταν ο ίδιος ο Σεϊανός. Ο Δρούσος που ήταν ο νέος διάδοχος μετά το θάνατο του Γερμανικού το 23 πέθανε την ίδια χρονιά, αφού πρώτα επιτέθηκε στον Σεϊανό κατά τη διάρκεια μις διαμάχης μεταξύ τους. Σύμφωνα με τον Τάκιτο, τον Σουητώνιο και τον Δίωνα Κάσσιο, ο Σεϊανός είχε δηλητηριάσει τον Δρούσο, όχι μόνο επειδή φοβόταν την οργή του επερχόμενου αυτοκράτορα, αλλά επίσης διότι στόχευε στο ανώτατο αξίωμα ο ίδιος με συνεργό τη Λιβίλλα. Αν όντως ο Δρούσος δηλητηριαστηκε, ο θάνατός του δεν θεωρήθηκε ύποπτος εκείνη την εποχή. Ο Σεϊανός, στη συνέχεια, θέλησε να παντρευτεί τη χείρα Λιβίλλα. Το 25, ο Τιβέριος αρνήθηκε κάτι τέτοιο, αλλά υποχώρησε έξι χρόνια μετά, το 31. Σχεδόν ταυτόχρονα, ο αυτοκράτορας έλαβε γνώση των σχεδίων για την ανατροπή του από τον Σεϊανό, μέσω της κουνιάδας του Αντονίας της Νεότερης. Ο Τιβέριος τον κατήγγειλε μπροστά στη Γερουσία, τον συνέλαβε και τον έσυρε στη φυλακή ώσπου να τον εκτελέσει. Ακολούθησε η σφαγή ολόκληρης της οικογένειας του Σεϊανού, ακόμα και των παιδιών του.

Κατηγορίες και θάνατος

Με το που άκουσε για τον θάνατο των παιδιών της, η πρώην γυναίκα του Σεϊανού, η Απικάτα, αυτοκτόνησε. Πριν το θάνατό της, έστειλε γράμμα στον Τιβέριο κατηγορώντας τον Σεϊανό και τη Λιβίλλα ότι είχαν δηλητηριάσει τον Δρούσο. Ο οινοχόος του Δρούσου και ο γιατρός της Λιβίλλας (ο Εύδημος) ομολόγησαν τις κατηγορίες της Απικάτας ύστερα από βασανιστήρια. Η Λιβίλλα πέθανε λίγο αργότερα είτε δι εκτελέσεως είτε αυτοκτονώντας. Για το περιστατικό αυτό, ο Δίων Κάσσιος αναφέρει ότι ο Τιβέριος παρέδωσε τη Λιβίλλα στη μάνα της, την Αντονία τη Νεότερη, που την κλείδωσε σε ένα δωμάτιο ώσπου να πεθάνει από την πείνα[6]. Στις αρχές του 32, η Γερουσία πρότεινε ψήφισμα κατά της μνήμης και των αγαλμάτων της (damnatio memoriae) [7]. Μετά το θάνατό της, κατηγορήθηκε για μοιχεία με τον Εύδημο[8] και με τον Γερουσιαστή και ποιητή Μαμέρκο Αιμίλιο Σκαύρο [9]. Λόγω της επίσημης διαγραφής της μνήμης της, δεν έχουμε μπορέσει ακόμα και σήμερα να ταυτοποιήσουμε το πρόσωπό της. Η μορφή του αγάλματος δεξιά (έχουν βρεθεί αρκετά αντίγραφά του) φαίνεται πως ήταν αυτή της Λιβίλλας, καθώς η κόμη της είναι χαρακτηριστική της Τιβεριανής εποχής, ενώ το πρόσωπό της μοιάζει πολύ με αυτό της μητέρας της, Αντονίας της Νεότερης[10].

Παραπομπές και σημειώσεις

1. ↑ Groag Ε, A. Stein, L. Petersen - e.a. (edd.), Prosopographia Imperii Romani saeculi I, II et III (PIR'), Berlin, 1933 - L 303
2. ↑ Tacitus, Annals, 4.3
3. ↑ Annelise Freisenbruch, Caesars' wives: Sex, Power and Politics in the Roman Empire. Free Press, New York, 2010, p. 90.
4. ↑ Tacitus, Annals, 2.43
5. ↑ Suetonius, Vita Claudii, 2.2.
6. ↑ Dio Cassius, 58.11.7
7. ↑ Tacitus, Annals 6.2
8. ↑ Pliny Natural History 29.20.
9. ↑ Tacitus, Annales 6.29. Dio Cassius 58.24.5
10. ↑ http://www.jasperburns.com/gasvips.htm, figure 10

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library