Ο Γάιος Ιούλιος Υγίνος (Hyginus) ήταν Ρωμαίος γραμματικός του 1ου αιώνα π.Χ. (περ. 64 π.Χ. – 17 μ.Χ.), που καταγόταν από την Ιβηρία (κατ' άλλους από την Αλεξάνδρεια). Οδηγήθηκε στη Ρώμη ως δούλος, απελευθερώθηκε όμως από τον Οκταβιανό Αύγουστο. Ο Υγίνος έγινε μαθητής του Αλεξάνδρου του Πολυίστορα και απέκτησε ευρεία μόρφωση, χάρη στην οποία διορίσθηκε βιβλιοθηκάριος της Παλατινής Βιβλιοθήκης κατά τον Σουετώνιο, ο οποίος σχολιάζει ότι ο Υγίνος περιέπεσε σε μεγάλη φτώχεια στα γεράματά του και υποστηριζόταν από τον ιστορικό Clodius Licinus. Ο Υγίνος υπήρξε επίσης στενός φίλος του ποιητή Οβιδίου.

Στον Υγίνο αποδίδονται πολλά έργα, αρκετά από τα οποία όμως αμφισβητούνται βάσιμα. Συνέγραψε τοπογραφικές και βιογραφικές πραγματείες, διατριβές για τη γεωργία και τη μελισσοκομία, και άλλα, όλα χαμένα. Πιθανότερα έργα του θεωρούνται τα εξής:

* De vita rebusque illustrium virorum

* De urbibus

* De familiis Trojanis

* De proprietatis deorum

* De penatibus

* Υπομνήματα στον Βιργίλιο κ.ά.

Υπό το όνομά του υπάρχουν δύο σύνολα σχολικών σημειώσεων, που συνοψίζουν τις μυθολογικές πραγματείες του: Μία συλλογή ιστοριών, οι Fabulae, και μια «Ποιητική Αστρονομία», το Poeticon Astronomicon. Αμφότερα τα έργα είναι περιλήψεις, και το ύφος και επίπεδο της γλώσσας, με τα παιδαριώδη λάθη (ιδιαίτερα στην απόδοση των ελληνικών πρωτοτύπων ονομάτων), έχουν τεθεί ως επιχειρήματα για την άποψη ότι ένας τόσο διακεκριμένος άνθρωπος των γραμμάτων όπως ο Γάιος Ιούλιος Υγίνος δεν μπορεί να τα έχει γράψει. Υποστηρίζεται ότι πρόκειται για περιλήψεις που έγιναν μετά το 150 μ.Χ. των Genealogiae του Υγίνου από άγνωστο επιμελητή.

Οι Fabulae

Οι Fabulae αποτελούνται από περίπου 300 πολύ συνοπτικά και απλά γραμμένους μύθους και ουράνιες γενεαλογίες. Είναι πολύτιμο για τη χρήση έργων Ελλήνων τραγικών ποιητών που έχουν χαθεί. Εκεί ο συγγραφέας παραθέτει σε «πρωτόγονη» μορφή ό,τι κάθε μορφωμένος Ρωμαίος της εποχής του έπρεπε να γνωρίζει από ελληνική μυθολογία στο απλούστερο δυνατό επίπεδο. Σήμερα ωστόσο συνιστά ορυχείο πληροφοριών, καθώς οι περισσότερες εκδοχές των αρχαίων μύθων έχουν πλέον χαθεί, όπως λίγο έλειψε να γίνει και με αυτό το έργο: Μόνο ένα χειρόγραφο υπήρχε, ο Codex Freisingensis (περ. 900 μ.Χ., τεμάχιά του φυλάσσονται στο Μόναχο), που μεταγράφηκε από τον Jacob Micyllus το 1535, ο οποίος ίσως έδωσε και τον τίτλο που γνωρίζουμε σήμερα.

Το Poeticon Astronomicon

Το έργο αυτό, του οποίου ο αρχικός τίτλος ήταν De Astronomia («Περί Αστρονομίας»), τυπώθηκε για πρώτη φορά, με εικονογράφηση του Erhard Ratdolt στη Βενετία το 1482, ως Clarissimi uiri Hyginii Poeticon astronomicon opus utilissimum (= «Ποιητική Αστρονομία υπό του διασημοτάτου Υγίνου, έργον χρησιμώτατον»). Το έργο καταγράφει τους αστέρες ανά αστερισμό, αλλά κυρίως αφηγείται τους μύθους που συνδέονται με τους διάφορους αστερισμούς, σε εκδοχές βασιζόμενες κυρίως στο έργο Καταστερισμοί του Ερατοσθένους.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

* Online Text: Hyginus, Fabulae μετάφρ. Mary Grant

* Online Text: Hyginus, Astronomia μετάφρ. Mary Grant

* Review by Wilfred E. Major of P.K. Marshall, Hyginus: Fabulae. Editio altera. 2002

Βιβλιογραφία

* P.K. Marshall, ed. Hyginus: Fabulae 1993; corrected ed. 2002

* Rose, H. I. Hygini Fabulae (1934) 1963 (το πρότυπο κείμενο στη λατινική).

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library