Ο Βαλβίνος (περ. 165 – 29 Ιουλίου 238, λατ. Decimus Caelius Calvinus Balbinus Pius Augustus) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας, μαζί με τον Πουπιένο, για τρεις μήνες το 238.

Καταγωγή και σταδιοδρομία

Για τη ζωή του Βαλβίνου πριν την άνοδό του στο θρόνο δεν γνωρίζουμε πολλά. Εικάζεται πως ήταν απόγονος του Ρωμαίου ύπατου Πούμπλιου Κοέλιου Βαλβίνου Βιμπούλλιου Πίου (136-137) και της γυναίκας του Ακουιλίας. Αν αληθεύει αυτή η υπόθεση, τότε είχε συγγένεια με τον Κουίντο Πομπηίο Φάλκο, η οικογένεια του οποίου τροφοδότησε αρκετούς πολιτικούς στο αξίωμα του υπάτου κατά τον 3ο αιώνα. Θα πρέπει επίσης να ήταν συγγενής του πολιτικού, μηχανικού και συγγραφέα του 1ου αιώνα Ιούλιου Φροντίνου, αλλά και μακρινός ξάδερφος του αυτοκράτορα Τραϊανού. Γεννήθηκε πατρίκιος και ήταν γιός (ίσως υιοθετημένος) του Καέλιου Καλβίνου, λεγάτου της Καππαδοκίας το 184. Σύμφωνα με τον Ηρωδιανό, ο Βαλβίνος υπήρξε κυβερνήτης Ρωμαϊκών επαρχιών, αλλά οι επτά (7) επαρχίες που αναφέρει η «Ιστορία των Αυγούστων», όπως και η πληροφορία ότι ήταν ανθύπατος Αφρικής και Ασίας είναι πιθανότατα εντελώς φανταστικές. Ήταν σίγουρα ύπατος δυο φορές στην καριέρα του, την πρώτη το 203 (ή τον Ιούλιο 211) και τη δεύτερη με τον Καλιγούλα το 213, πράγμα που σημαίνει ότι είχε την εύνοια του τελευταίου.

Ως αυτοκράτορας

Σύμφωνα με τον Γκίμπον (που δανείζεται από τις αφηγήσεις του Ηρωδιανού και της «Ιστορίας των Αυγούστων»):

Ο Βαλβίνος ήταν θαυμαστός ρήτορας, διακεκριμένος ποιητής και σοφός δικαστικός που άσκησε με αθωότητα και υπό επευφημίες τα καθήκοντά του σε όλες τις εσωτερικές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Γεννήθηκε ευγενής και κατείχε μεγάλη περιουσία, είχε καλούς τρόπους και ήταν καταδεκτικός και φιλελεύθερος. Η αγάπη του για τις ηδονές της ζωής πήγαινε παράλληλα με το αίσθημα της αξιοπρέπειας και η ανέσεις του δεν τον σταμάτησαν από τη συνεχή ενασχόλησή του με τα κοινά (...) Οι δύο συνάδελφοι (ο Βαλβίνος και ο Πουπιένος) είχαν υπάρξει ύπατοι (ο Βαλβίνος δυο φορές) αλλά είχαν οριστεί και μέλη των είκοσι υπολοχαγών της Γερουσίας. Δεδομένου ότι ο ένας ήταν 60 και ο άλλος 74 χρόνων, είχαν αμφότεροι προλάβει να απολαύσουν την ωριμότητα της μακράς εμπειρίας τους» [1]

Όταν οι Γορδιανοί ανακηρύχθηκαν αυτοκράτορες στην Αφρική, η Σύγκλητος ανέθεσε σε επιτροπή είκοσι ανδρών να συντονίσουν τις επιχειρήσεις έναντι του Μαξιμίνου Θραξ. Όταν έφτασαν τα νέα της ήττας των Γορδιανών, η Γερουσία συγκεντρώθηκε κεκλεισμένων των θυρών για να ανακηρύξει τους Βαλβίνο και Πουπιένο συναυτοκράτορες (αν και αναγκάστηκαν να δεχτούν τη συμμετοχή του Γορδιανού του Γ'). Την εποχή εκείνη, ο Βαλβίνος ήταν λίγο πάνω από 70: οι ικανότητές του στη διοίκηση είναι άγνωστες εκτός από το γεγονός ότι ήταν παλαιός γερουσιαστής, πλούσιος και καλά διασυνδεδεμένος. Ενώ ο Πουπιένος προέλαυνε προς τη Ραβέννα για να συντονίσει τα στρατεύματα κατά του Μαξιμίνου, ο Βαλβίνος έμεινε στη Ρώμη, αλλά απέτυχε να διατηρήσει τη δημόσια τάξη. Οι πηγές αφήνουν να εννοηθεί ότι ο Βαλβίνος φοβήθηκε πως ο Πουπιένος ήθελε να τον υποκαταστήσει και οι δυο τους άρχισαν να μένουν σε διαφορετικές πλευρές του παλατιού. Δολοφονήθηκαν αμφότεροι από δυσαρεστημένα στοιχεία της Φρουράς που δεν επιθυμούσαν τον διαρκή έλεγχο του αυτοκράτορα από τη Γερουσία.

Σαρκοφάγος
Σεστέρτιο της εποχής με τη μορφή του Βαλβίνου

Η «Σαρκοφάγος του Βαλβίνου» του έχει προσδώσει ξεχωριστή θέση στην ιστορία της Ρωμαϊκής τέχνης. Όταν ακόμα κατείχε τον τίτλο του αυτοκράτορα, ο Βαλβίνος διέταξε τη δημιουργία μαρμάρινης σαρκοφάγου αυτού και της γυναίκας του (άγνωστο το όνομά της). Ανακαλύφθηκε θρυμματισμένη κοντά στη Αππία οδό και αποκαταστάθηκε, αποτελώντας το μοναδικό δείγμα Ρωμαϊκής αυτοκρατορικής σαρκοφάγου αυτού του είδος που μας σώζεται. Στο σκέπασμά της απεικονίζονται τα μισωγυρισμένα σώματα του ζευγαριού, με τη μορφή του Βαλβίνου να θεωρείται πιστή αποτύπωση της πραγματικότητας. Αν και κατά τη διάρκεια της συνδιακυβέρνησής τους, ο Βαλβίνος εμφανιζόταν συχνά σαν πολιτικός ηγέτης παρά στρατιωτικός όπως ο Πουπιένος, σε μια πλευρά της σαρκοφάγου αναπαριστάται με πλήρη στρατιωτική περιβολή.

Παραπομπές και σημειώσεις

1. ↑ The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, vol. I, p. 225, Edward Gibbon (The Online Library of Liberty). [1].

* Ηρωδιανός, «Ρωμαϊκή Ιστορία», κεφ. 7 (αγγλικά)
* Ηρωδιανός, «Ρωμαϊκή Ιστορία», κεφ. 8 (αγγλικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

* Good portrait bust (αγγλικά)
* Portrait head from the sarcophagus as an example of Roman 'pathetic' style (αγγλικά)

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library