Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι

O Βιντσέντζο Μαρία Κορονέλλι ή Κορονέλι (ιταλικά: Vincenzo Maria Coronelli, 16 Αυγούστου 1650 – 9 Δεκεμβρίου 1718) ήταν θεολόγος, Φραγκισκανός μοναχός, κοσμογράφος, χαρτογράφος, εκδότης και εγκυκλοπαιδιστής, κυρίως γνωστός για τους γεωγραφικούς άτλαντες και τις υδρόγειες σφαίρες που κατασκεύαζε.[7] Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Βενετία.

Αρχικά στάδια

Γεννήθηκε το 1650 πιθανώς στη Βενετία και ήταν το πέμπτο παιδί ενός ράφτη με το όνομα Μάφιο Κορονέλλι. Στη μικρή ηλικία των 10, ο Βιντσέντζο στάλθηκε στην πόλη της Ραβέννας όπου και εκπαιδεύτηκε στην ξυλογραφία. Το 1663 έγινε δεκτός ως μαθητευόμενος στο τάγμα των Φραγκισκανών, και έγινε μέλος τους το 1665. Κατόπιν στην ηλικία των 16 εξέδωσε το πρώτο από τα 140 συνολικά έργα της καριέρας του και το 1671 έγινε μέλος της μονής της Σάντα Μαρία Γκλοριόζα ντέι Φράρι στη Βενετία.

Το 1672 ο Κορονέλλι στάλθηκε από τη μονή στο κολλέγιο του Σάντα Μποναβεντούρα ε Σάντα Απόστολι στη Ρώμη, από και όπου αποφοίτησε παίρνοντας το διδακτορικό του στη θεολογία το 1674. Αρίστευσε τόσο στις σπουδές της αστρονομίας όσο και της γεωμετρίας του Ευκλείδη.
Υδρόγειοι και απόκτηση φήμης

Κύριο λήμμα: Υδρόγειοι του Κορονέλλι

Λίγο πριν από το 1678, ο Κορονέλλι άρχισε να εργάζεται ως γεωγράφος και του ανατέθηκε η κατασκευή μιας ομάδας επίγειων και ουράνιων υδρόγειων για τον Ρανούτσιο Β΄ Φαρνέζε (Ranuccio II Farnese) τον δούκα της Πάρμα. Κάθε μια από τις άρτια κατασκευασμένες σφαίρες ήταν 5 πόδια (1.524 μέτρα) σε διάμετρο, ενώ ο Φαρνέζε εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που διόρισε τον Κορονέλλι ως θεολόγο της αυλής του.[8][9][10][11] Από εκεί και πέρα η φήμη του Κορονέλλι ως θεολόγου αυξήθηκε με το πέρασμα του χρόνου, ώσπου το 1699 έγινε ο Γενικός Πατέρας της τάξης των Φραγκισκανών.[12]
Η επίγεια υδρόγειος που κατασκεύασε ο Κορονέλλι για τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ της Γαλλίας

Το 1681, ο καρδινάλιος Σεζάρ ντ'Εστρέ (César d'Estrées), φίλος και σύμβουλος του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας και πρεσβευτής του στη Ρώμη, έχοντας δει τις υδρόγειους του Κορονέλλι, επικοινώνησε μαζί του και τον κάλεσε στο Παρίσι για να κατασκευάσει δύο υδρογείυος για τον βασιλιά. Ο Κορονέλλι πήγε στο Παρίσι και παρέμεινε εκεί για δύο χρόνια. Κάθε μια από τις υδρογείους του αποτελούνταν από ξύλινα λυγισμένα δοκάρια με ύψος περίπου στα 10 πόδια (περίπου 3 μέτρα) και μήκος 4 ίντσες (10.16 εκατοστά). Το ξύλο καλύπτονταν από γύψο πάχους μιας ίντσας (2.5 εκατοστά), και κατόπιν καλύπτονταν με ένα στρώμα ενός σκληρού ακατέργαστου υφάσματος. Αυτό με τη σειρά του τυλίγονταν με ένα επιπλέον στρώμα από λεπτότερα υφάσματα υψηλής ποιότητας τα οποία εξυπηρετούσαν ως το κύριο υπόβαθρο για τις απεικοινίσεις της υδρογείου.[13]

Οι συγκεκριμένες υδρόγειοι, έχουν διάμετρο 3 μέτρα και 84 εκατοστά, και ζυγίζουν περίπου 2 τόνους η μια, και σήμερα εκθέτονται στην Εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας στο Παρίσι.[14] Οι υδρόγειοι αναπαριστούν τις πιο πρόσφατες εξελίξεις και πληροφορίες σχετικά με τις εξερευνήσεις ανά τον κόσμο της εποχής του Κορονέλλι, ιδιαίτερα αυτές των γαλλικών εξερευνήσεων στη βόρεια Αμερική, και συγκεκριμένα τις εξερευνήσεις του Ρενέ-Ρομπέρ Καβελιέ (René-Robert Cavelier).[15]
Ύστερη ζωή

Μετά από τη φήμη που απέκτησε δουλεύοντας σε διάφορες χώρες της Ευρώπης κατά τα χρόνια που ακολούθησαν, επέστρεψε στη Βενετία οριστικά το 1705. Εκεί ξεκίνησε την δική του κοσμολογική έρευνα και εξέδωσε τους τόμους του Βενετικού Άτλαντα (Atlante Veneto), καθώς και ίδρυσε τον πρώτο γεωγραφικό σύλλογο, την Κοσμογραφική Ακαδημία των Αργοναυτών (Accademia Cosmografica degli Argonauti). Επίσης την περίοδο αυτή απέκτησε το επίσημο πόστο του Κοσμογράφου της Δημοκρατίας της Βενετίας.

Επίσης, ο Κορονέλλι αφιέρωσε 30 χρόνια από τη ζωή του στη συγγραφή της Μπιμπλιοτέκα Ουνιβερσάλε Σάκρο-Προφάνα (Biblioteca Universale Sacro-Profana), ένα είδος εγκυκλοπαίδειας,[16] με τις καταχωρήσεις να είναι σε αλφαβητική σειρά και να στοχεύει στη δημιουργία 45 τόμων. Ωστόσο μόνο οι 7 πρώτοι δημιουργήθηκαν από το γράμμα A έως το C.

Ο Κορονέλλι πέθανε το 1718 στην ηλικία των 68 ετών στη Βενετία, έχοντας δημιουργήσει εκατοντάδες χάρτες κατά τη διάρκεια της ζωής του, με αρκετούς από αυτούς να βρίσκονται σήμερα σε διάφορες συλλογές.
Επιλεγμένα σχέδια και χάρτες

Χάρτης του βορείου Αιγαίου, 1697

Χάρτης του Αμβρακικού κόλπου με το κάστρο της Μπούκας στην Πρέβεζα, 1691

Το κάστρο της Κορώνης, 1686

Θέα του Μυστρά, 1686

Το κάστρο της Ζαρνάτας στη Μάνη, 1689

Κάτοψη του κάστρου του Πασσαβά στη Μάνη, 1689

Επιλεγμένη εργογραφία

Morea, Negroponte & Adiacenze (1686), περιγραφή της Πελοποννήσου(Μορέας), Εύβοιας (Negroponte) και
Atlante Veneto (1691 - 1696), γεωγραφικός άτλαντας της Βενετίας
Ritratti de celebri Personaggi (1697).
Lo Specchio del Mare (1698).
Singolarità di Venezia (1708-1709).
Roma antico-moderna (1716)

Δείτε επίσης

Υδρόγειοι του Κορονέλλι

Παραπομπές

Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12309107t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
RKDartists. 359224. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6995v6n. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Union List of Artist Names. 2 Νοεμβρίου 2017. 500032194. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2018.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12309107t. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«CORONELLI, Vincenzo - Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη».
(Γαλλικά)“Le Hall des Globes: Exposition permanente des Globes de Coronelli à la BnF,” press release, (Paris: Bibliothèque nationale de France, 2006), 6-7.
(Ιταλικά)Coronelli, Vincenzo (1693). Libro dei Globi. Venice, σελ. v.
(Αγγλικά)James Lawrence Fuchs, “Vincenzo Coronelli and the Organization of Knowledge: The Twilight of Seventeenth-Century Encyclopedism” (Ph.D. dissertation, University of Chicago, 1983), 4-7.
(Ιταλικά)Ermano Armao, Vincenzo Coronelli, Cenni Sull’uomo e la Sua Vita (Firenze: Bibliopolis, 1944), 1-16ff.
(Αγγλικά)Old Church Galleries
(Γαλλικά)Monique Pelletier, “Les Globes de Louis XIV: les Sources françaises de l’oeuvre de Coronelli,” Imago Mundi 34 (1982): 78.
(Γαλλικά)Monique Pelletier, “Les Globes de Louis XIV: les Sources françaises de l’oeuvre de Coronelli,” Imago Mundi 34 (1982): 78.
(Αγγλικά)Tucker, Gene Rhea (2008). «Coronelli’s Texan Mississippi: A Reinterpretation of the America Settentrionale of 1688». Terrae Incognitae 40: 82–101.

(Αγγλικά)«Robert Lewis Collison - Encyclopaedias: their history throughout the ages - Hafner, 1966, σελ.98».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

CORONELLI, Vincenzo - Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη , πλήθος χαρτών και σχεδίων του Κορονέλλι
Αρχείο Χαρτογραφίας - Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, περιέχει αρκετούς από τους χάρτες του Κορονέλλι σε σχέση με την Ελλάδα
(Γαλλικά) Les globes du Roi Soleil, exposition de la BNF
(Γαλλικά) Hall des Globes (bibliothèque nationale de France)