Η Μαριέττα Αλμπόνι (Marietta Alboni, 6 Μαρτίου 1826[5] – 23 Ιουνίου 1894) ήταν περίφημη Ιταλίδα τραγουδίστρια της όπερας, και συγκεκριμένα κοντράλτο. Θεωρείται ως «μία από τις σημαντικότερες κοντράλτο στην ιστορία της όπερας».[6]
_-_Alboni,_Marietta_(1826-1894),_contralto_3.jpg)
Βιογραφία
Η Αλμπόνι γεννήθηκε στην Τσιττά ντι Καστέλλο της βόρειας Ούμπρια. Μικρή ακόμα πήγε στην Τσεζένα, όπου έγινε μαθήτρια του Αντόνιο Μπατζόλι (Antonio Bagioli, 1783-1855), και αργότερα, σε ηλικία 13 ετών, στο Liceo Musicale (το σημερινό Κονσερβατόριο «Τζοβάννι Μπαττίστα Μαρτίνι») της Μπολόνια, όπου ο συνθέτης Τζοακίνο Ροσσίνι ήταν τότε «ισόβιος επίτιμος σύμβουλος» (και μετά διευθυντής). Ο Ροσίνι εξέτασε την Αλμπόνι ο ίδιος και κανόνισε να γίνει δεκτή στη σχολή με ειδικές συνθήκες, και έφθασε να της εξασφαλίσει μια περιοδεία στη βόρεια Ιταλία για να τραγουδήσει το Stabat Mater του, έτσι ώστε να μπορέσει να πληρώσει τα δίδακτρά της. Αφού πήρε το δίπλωμά της και τραγούδησε τον ρόλο της Κλυμένης στην όπερα Σαπφώ του Πατσίνι στην Μπολόνια το 1842, εξασφάλισε ένα τριετές συμβόλαιο, χάρη στην επιρροή του Ροσσίνι στον ιμπρεσάριο Μπαρτολομέο Μερέλλι, επιμελητή τόσο στη Σκάλα του Μιλάνου, όσο και στο Αυτοκρατορικό Θέατρο «am Kärntnertor» της Βιέννης. Το ευνοϊκό συμβόλαιο υπογράφηκε από τον ίδιο τον Ροσσίνι «εκ μέρους του Εουστάκιο Αλμπόνι», πατέρα της Μαριέττα, καθώς η Μαριέττα ήταν ακόμα ανήλικη.[7] Η τραγουδίστρια παρέμεινε σε όλη τη ζωή της βαθιά ευγνωμονούσα στον παλαιό «μαέστρο» της, που της συμπαραστάθηκε σχεδόν σαν δεύτερος πατέρας της.
Οι Βιαρντό και Αλμπόνι στους Ουγενότους, Κόβεν Γκάρντεν 1848
Η πρώτη της εμφάνιση στη Σκάλα του Μιλάνου έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο του 1842, στον ρόλο του Νεοκλή στην ιταλική εκδοχή της όπερας Η Πολιορκία της Κορίνθου. Ακολούθησαν ρόλοι σε όπερες των Μαρλιάνι (Marco Aurelio Marliani), Ντονιτσέττι, Σάλβι και Πατσίνι. Για τη σεζόν 1844-1845 η Αλμπόνι είχε προσληφθεί από το Αυτοκρατορικό Θέατρο Μπαλσόι Καμένυ, ενώ το 1846-1847 περιόδευσε στις κυριότερες πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης, φθάνοντας τελικά στο Λονδίνο και στο Παρίσι, όπου και εγκαταστάθηκε μονίμως. Στο Λονδίνο «εμφανίσθηκε σε πρωταγωνιστικούς ρόλους των Ροσσίνι και Ντονιτσέττι (όπου επεσκίασε τις Τζούλια Γκρίζι και Τζένυ Λιντ), ενώ τραγούδησε επίσης τον Κερουμπίνο.[8] Για τη λονδρέζικη παραγωγή των Ουγενότων, ο συνθέτης της όπερας Μάγερμπεερ άλλαξε τον ρόλο της υπηρέτριας Υρμπαίν από σοπράνο σε κοντράλτο και συνέθεσε την άρια «Non! – non, non, non, non, non! Vous n'avez jamais, je gage» στη 2η Πράξη για την Αλμπόνι.[9] Στις 28 Αυγούστου 1848 τραγούδησε σε συναυλία στο Μάντσεστερ, μαζί με τον τενόρο Λορέντσο Σάλβι και τον ίδιο τον Φρεντερίκ Σοπέν στο πιάνο.[10] Περιόδευσε στις ΗΠΑ το 1852-1853, εμφανιζόμενη εκεί μαζί με τη δεκατριάχρονη βιολονίστρια Καμίλα Ούρσο.
Το 1853 η Αλμπόνι παντρεύτηκε έναν ευγενή, τον κόμη Κάρλο Πέπολι από τα Παπικά Κράτη, πρώτο εξάδελφο του λιμπρετίστα Κάρλο Πέπολι, αλλά διατήρησε το οικογενειακό της επώνυμο για τη σταδιοδρομία της. Το 1863 χρειάσθηκε να αποσυρθεί για πρώτη φορά από τη σκηνή, και αιτία ήταν η σοβαρή ψυχασθένεια του συζύγου της, ο οποίος απεβίωσε το 1867. Μόλις τον επόμενο χρόνο, το 1868, η Αλμπόνι παρακολούθησε την κηδεία ενός εξίσου σημαντικού προσώπου στη ζωή της: του Ροσσίνι. Σε αυτή έψαλε, μαζί με την κορυφαία σοπράνο Αδελίνα Πάττι, μια στροφή της Dies irae, προσαρμοσμένη στη μουσική του ντουέτου «Quis est Homo» από τη Stabat Mater του ίδιου του Ροσσίνι. Ως φόρο τιμής στον «μαέστρο» της, δέχθηκε και να αναβιώσει τη σταδιοδρομία της κυρίως για να περιοδεύσει με την Petite messe solennelle του Ροσσίνι ανά την Ευρώπη. Ο συνθέτης είχε κάποτε εκφράσει την ελπίδα του ότι θα ανελάμβανε η ίδια να εκτελέσει το έργο αυτό μετά τον θάνατό του. Είχε επίσης αναφέρει ότι το είχε συνθέσει, ιδίως το νέο μέρος του «O salutaris», έχοντας μόνο τη φωνή της στο μυαλό του.[11]
Το 1872 η Αλμπόνι αποσύρθηκε για πάντα από τη σκηνή μετά από 4 εκτελέσεις του ρόλου της Fidalma στην όπερα Ο μυστικός γάμος του Ντομένικο Τσιμαρόζα στο Παρίσι.[12] Ως λόγος για την πρόωρη αυτή αποχώρηση αναφέρεται[13] το δυσανάλογο και υπερβολικό πάχος της. Ωστόσο, στην πραγματικότητα εξακολούθησε να τραγουδά ιδιωτικά και σε συναυλίες για φιλανθρωπικούς σκοπούς (π.χ. στις 23 Δεκεμβρίου 1880 στην Όπερα του Παρισιού[14]) Το 1887 οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της ιταλίας συμφώνησαν τη μεταφορά της σορού του Ροσσίνι στη Βασιλική του Τιμίου Σταυρού της Φλωρεντίας. Τότε η 61 ετών Αλμπόνι έγραψε στον υπουργό εξωτερικών της Ιταλίας Ντι Ρομπιλάν, προτείνοντας η Petite Messe Solennelle, «η τελευταία σύνθεση του Ροσσίνι», να εκτελεσθεί στον ναό την ημέρα της κηδείας και «ζητώντας την τιμή, ως Ιταλίδα και μαθήτρια του αθανάτου Maestro», να το ερμηνεύσει η ίδια. Ωστόσο, η επιθυμία της δεν ικανοποιήθηκε και απλώς ήταν παρούσα στην τελετή εκταφής στο Παρίσι. Ο ανταποκριτής της εφημερίδας της Ρώμης Il Fanfulla έγραψε σχετικά: «οι φωτογράφοι απαθανάτισαν στην ίδια εικόνα τη μεγαλύτερη ερμηνεύτρια της Cenerentola («Σταχτοπούτας») και της Σεμιράμιδος, με ό,τι έχει απομείνει από τον άνθρωπο που έγραψε αυτά τα αριστουργήματα».[15]
Το 1877 η Αλμπόνι ξαναπαντρεύτηκε, με έναν Γάλλο αξιωματικό του στρατού, τον Σαρλ Ζιγκέρ (Charles Zieger). Η τραγουδίστρια απεβίωσε στο Βιλ ντ' Αβρέ, προάστιο του Παρισιού, στη δική της «Βίλα La Cenerentola», και τάφηκε στο Κοιμητήριο του Περ-Λασαίζ. Πάντοτε ασχολούμενη με φιλανθρωπίες (συχνά στη μνήμη του Μαέστρο Ροσσίνι), άφησε σχεδόν όλη την ακίνητη περιουσία της στους φτωχούς. Στη διαθήκη της έγραψε ότι με το τραγούδι είχε κερδίσει όλη την περιουσία της και θα πέθαινε με τη γλυκιά σκέψη ότι το είχε χρησιμοποιήσει για να ενθαρρύνει και να παρηγορήσει.[16]
«Η φωνητική μου έκταση»
(σημείωση της Μ. Αλμπόνι σε οικογενειακό λεύκωμα)[17]
Καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά
Η φωνή της Αλμπόνι, μια εξαιρετική κοντράλτο εκτεινόμενη χωρίς κενά σε 2,5 οκτάβες, καλύπτοντας όλη την περιοχή της μέτζο-σοπράνο, λεγόταν ότι είχε ταυτοχρόνως δύναμη, γλυκύτητα, πληρότητα και ασυνήθιστη ευελιξία. Δεν είχε συναγωνισμό σε κομμάτια που απαιτούσαν «ευαισθησία και ημιθρησκευτική γαλήνη», εξαιτίας της ποιότητας και του βελούδινου τόνου της. Είχε ζωντάνια και χάρη ως ηθοποιός του τύπου της comédienne της εποχής, ενώ από την άλλη δεν ήταν στη φύση της οι τραγικοί ρόλοι (tragédienne) και η ερμηνεία της του ισχυρά δραματικού ρόλου της Νόρμα στην ομώνυμη όπερα αναφέρεται ότι κάποιες φορές απετύγχανε.[18] Παρά το γεγονός αυτό, η Αλμπόνι κατέγραψε έναν πραγματικό θρίαμβο το 1850, όταν πρωτοεμφανίσθηκε στην Όπερα του Παρισιού με τον τραγικό ρόλο της Fidès στον Προφήτη, που είχε ερμηνευθεί για πρώτη φορά το προηγούμενο έτος από τη μεγάλη Πωλίν Βιαρντό.[19] Επιπλέον, ήταν σε θέση να αντιπαλέψει με δραματικούς ρόλους όπως της Azucena και της Ulrica στις όπερες του Βέρντι Τροβατόρε και Χορός Μεταμφιεσμένων αντιστοίχως, ακόμα και με τον ρόλο του Δον Κάρλο στον Ερνάνη (Λονδίνο 1847).[20]
Παραπομπές
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14790078q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«The Grove Book of Opera Singers» (Αγγλικά) Oxford University Press. 2008. σελ. 6. ISBN-13 978-0-19-533765-5.
«Альбони, Мариетта» (Ρωσικά)
en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Alboni,_Marietta.
Χρονολογία που δίνουν ο Ciliberti και ο Pougin, ενώ η Encyclopædia Britannica του 1911 δίνει έτος γεννήσεως το 1823.
Harold Rosenthal & John Warrack (επιμ.): The Concise Oxford Dictionary of Opera, Oxford University Press, 1986, σελ. 6, ISBN 0-19-311321-X.
Pougin, 2001, σσ. 19-26.
Ciliberti
Owen Jander, J.B. Steane, Elizabeth Forbes: Contralto, στο έργο του S. Sadie, τόμος I, σελ. 934.
«Review: Frédéric Chopin and Marietta Alboni perform in Manchester», Ο Μαγχεστριανός Φύλαξ, 30 Αυγούστου 1948.
Pougin 2001, σσ. 86-89.
Pougin 2001, σελ. 93.
Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χ. Πάτση»
Pougin 2001, σσ. 103-104
Pougin 2001, σσ. 108-110.
Pougin 2001, σελ. 111.
Αναπαραγωγή με βάση το αντίγραφο που παραθέτει ο Pougin.
Το ομώνυμο λήμμα στη New International Encyclopedia (1η έκδ.), Dodd, Mead, Νέα Υόρκη 1905, τόμος I, σελ. 285.
Pougin 2001, σσ. 57-67.
Ciliberti και Celletti, σσ. 243-244.
Πηγές
Rodolfo Celletti: La grana della voce. Opere, direttori e cantanti, 2η έκδ., Μιλάνο 2000, ISBN 88-8089-781-0
Henry F. Chorley: Thirty Years' Musical Recollections, Hurst & Blackett, Λονδίνο 1862, Τόμος II («The Year 1847»), σσ. 8-13[1]
F.M. Colby & T. Williams (επιμ.): New International Encyclopedia, 2η έκδ., Dodd, Mead & Co., The University Press, Cambridge Massachusetts
G.T. Ferris: Great Singers, Νέα Υόρκη 1893
Arthur Pougin: Marietta Alboni, Παρίσι 1912. Online δωρεάν στην gallica.bnf.fr Gallica – Bibliothèque nationale de France.
Arthur Pougin: Marietta Alboni, Cesena 2001 (ιταλική μετάφρ. Michele Massarelli με προσθήκες στο αρχικό κείμενο από τον Lelio Burgini), ISBN 88-8312-178-3
Sadie, Stanley (επιμ.): The New Grove Dictionary of Opera, Grove (Oxford University Press), Νέα Υόρκη 1997, ISBN 978-0-19-522186-2, σελ. 59
Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 4, σελ. 469
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Alboni, Marietta» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press
www.coralealboni.com Χορωδία Marietta Alboni
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
