Γουλιέλμο Μαρκόνι

 

 

.

Ο Γουλιέλμο Μαρκόνι (Guglielmo Marconi, 25 Απριλίου 1874 – 20 Ιουλίου 1937) ήταν Ιταλός εφευρέτης, γνωστός ως ο πατέρας της εκπομπής ραδιοκυμάτων σε μεγάλη απόσταση,[16] και για την ανάπτυξη του Νόμου του Μαρκόνι και ενός ραδιοτηλεγραφικού συστήματος. Ο Μαρκόνι συχνά πιστώνεται ως ο εφευρέτης του ραδιοφώνου,[17] και το 1909 μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της ασύρματης τηλεγραφίας[18].

Βιογραφία

Ο μαρκήσιος Γουλιέλμο Μαρκόνι γεννήθηκε στη Μπολόνια της Ιταλίας, στις 25 Απριλίου 1874, από πατέρα Ιταλό (τον Τζιουζέπε Μαρκόνι) και μητέρα Ιρλανδέζα (την Άννι Τζέιμσον). Η οικονομική ευμάρεια του πατέρα του επέτρεψε στον νεαρό Γουλιέλμο να κάνει ιδιωτικές σπουδές στη Μπολόνια, στη Φλωρεντία και αργότερα στο Λιβόρνο. Ως παιδί δεν τα πήγαινε καλά στο σχολείο[19]. Όμως έδειξε ξεχωριστό ενδιαφέρον για τις φυσικές επιστήμες και ιδιαίτερα για τις έρευνες πάνω στον ηλεκτρισμό, πειραματιζόμενος στην κατασκευή μίας συσκευής που θα μετέτρεπε τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα σε ηλεκτρική ενέργεια.

Ο Μαρκόνι διάβασε με πολύ ενδιαφέρον τις θεωρίες του Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ ότι υπήρχαν ηλεκτρομαγνητικά κύματα, γεγονός που επιβεβαίωσαν αργότερα, το 1887, οι έρευνες του διάσημου Γερμανού φυσικού Χάινριχ Χερτς, που πραγματοποίησε σειρά από σχετικά πειράματα στην Καρλσρούη. Εκείνη την εποχή ο Μαρκόνι ήταν μαθητής του Ιταλού επιστήμονα Αουγκούστο Ρίγκι, καθηγητή της φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Ο Μαρκόνι -όπως έλεγε αργότερα- έκανε τότε τη σκέψη ότι δεν θα περνούσε πολύς καιρός και τα κύματα αυτά θα προίκιζαν την ανθρωπότητα με ένα καινούργιο και ισχυρό μέσο επικοινωνίας.

Έτσι, το 1895, σε ηλικία 21 ετών, άρχισε στη Μπολόνια τα πειράματά του στην ασύρματη τηλεγραφία. Ο Μαρκόνι δεν ανακάλυψε καμία νέα ή επαναστατική αρχή στο σύστημα ασύρματης τηλεγραφίας αλλά περισσότερο συναρμολόγησε και βελτίωσε μία σειρά από παράγοντες, που ενοποίησε και προσάρμοσε στο δικό του σύστημα[20]. Κατασκευάζοντας και θέτοντας σε λειτουργία απλές συσκευές αποτελούμενες από επαγωγικά πηνία και πρόχειρους αναμεταδότες, ο Μαρκόνι σημείωσε επιτυχία από την αρχή. Η πρωτόγονη συσκευή του αποτελείτο από ένα σύρμα επαγωγής και από ένα κλειδί του Μορς που έδινε σήματα. Ο πομπός του ήταν ένα συνεχώς διακοπτόμενο κύκλωμα, που παρήγε σπινθήρες, σαν αυτό δηλαδή που χρησιμοποιούσε ο καθηγητής του, Αουγκούστο Ρίγκι, ενώ ο δέκτης του ήταν μία βελτιωμένη έκδοση του δέκτη του Εντουάρ Μπρανλύ, το τοπικό κύκλωμα του οποίου κλεινόταν από έναν διακόπτη.

Προς το τέλος αυτών των πειραμάτων του ο Μαρκόνι καινοτόμησε, συνδέοντας τη μία άκρη του διακοπτόμενου κυκλώματος σε μια κεραία, και την άλλη στη γη, φτιάχνοντας έτσι για πρώτη φορά ένα πρακτικό σύστημα ασύρματου σηματοδότη[21]. Μ' αυτό πέτυχε να μεταδώσει μηνύματα σε απόσταση μεγαλύτερη των 1.500 μέτρων.

Το 1896 είχε αυξήσει την απόσταση στα 2,4 χιλιόμετρα. Τον Φεβρουάριο του 1896 ο Μαρκόνι έκανε αίτηση στο υπουργείο Επικοινωνιών της Ιταλίας θέλοντας να παρουσιάσει την εφεύρεσή του, αλλά οι υπεύθυνοι τον αγνόησαν. Τον ίδιο χρόνο πήγε τη συσκευή του στην Αγγλία, όπου υπέβαλε αίτηση να του χορηγηθεί δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Το 1897 ο Μαρκόνι έκανε στην Αγγλία αρκετές δημόσιες επιδείξεις τής ολοένα και πιο βελτιωμένης συσκευής του. Τον ίδιο χρόνο ο ασύρματος έγινε εμπορική πραγματικότητα με την ίδρυση της εταιρείας Wireless Telegraph & Signal Company, που αργότερα πήρε στην επωνυμία της το όνομα του Μαρκόνι.

Τον Ιούλιο του 1897 ο Μαρκόνι δημιούργησε έναν ασύρματο σταθμό στη Λα Σπέτσια της Ιταλία, για την ιταλική κυβέρνηση και στις 27 Μαρτίου 1899 εξέπεμψε για πρώτη φορά σήματα πάνω από τη Μάγχη, από το Βιμερό της Γαλλίας ως το φάρο του Νότιου Φόρλαντ στην Αγγλία. Το ίδιο καλοκαίρι τα σήματά του ταξίδευαν σε απόσταση άνω των 100 χιλιομέτρων, στέλνοντας μηνύματα σε πολεμικά πλοία που έκαναν γυμνάσια. Χρησιμοποιώντας ψηλότερες κεραίες και μεγαλύτερο μήκος κύματος ο Μαρκόνι πέτυχε να μεγαλώσει πιο πολύ τις αποστάσεις μεταδόσεως, με όλα αυτά όμως οι επιστήμονες εκείνης της εποχής τον κορόιδευαν όταν έλεγε ότι θα κατάφερνε να περάσει με τα κύματα της συσκευής του τον Ατλαντικό, να τον "ζεύξει" κατά την έκφρασή του.

Το φθινόπωρο του 1899 έλαβαν χώρα οι πρώτες επιδείξεις στις Η.Π.Α., με τη μετάδοση των αγώνων ιστιοπλοΐας του Κυπέλλου Αμερικής. Ο Μαρκόνι έπλευσε προς τις Η.Π.Α. μετά από πρόσκληση της εφημερίδας New York Herald για την κάλυψη των αγώνων, οι οποίοι διεξάγονταν έξω από το Σάντι Χουκ στο Νιού Τζέρσεϊ. Η μετάδοση έγινε από το κατάστρωμα του επιβατηγού πλοίου SS Ponce[22].

Το 1900, ο Αλέξανδρος Ποπόφ δήλωσε ότι: "...η εκπομπή και η λήψη σημάτων από τον Μαρκόνι μέσω ηλεκτρικών ταλαντώσεων δεν ήταν κάτι καινούργιο. Στην Αμερική, ο διάσημος μηχανικός Νίκολα Τέσλα πραγματοποίησε τα ίδια πειράματα το 1893.".
Ο Μαρκόνι παρακολουθεί τους συνεργάτες του να ανεβάζουν μία κεραία με χαρταετό στον Άγιο Ιωάννη Νέας Γης, Δεκέμβριος 1901

Τον Οκτώβριο του 1900 ο Μαρκόνι έκανε στην Κορνουάλη την εγκατάσταση του πρώτου σταθμού ασυρμάτου μεγάλων αποστάσεων. Οι κεραίες του είχαν ύψος 70 μέτρα, όμως επειδή μία ανεμοθύελλα τις έσπασε, αναγκάστηκε να τις κατεβάσει 10 μέτρα χαμηλότερα. Έπειτα από τον σταθμό εκπομπής ήρθε η σειρά του σταθμού λήψεως, πέραν του Ατλαντικού. Πράγματι ο Μαρκόνι εγκατέστησε έναν τέτοιο σταθμό στη Νέα Γη. Οι κεραίες του, με τη βοήθεια χαρταετών, έφταναν στο ύψος των 140 μέτρων. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 1901, από την Κορνουάλη μετέδωσε στη Νέα Γη μία σειρά από σήματα. Με την πρώτη προσπάθεια ο Μαρκόνι είχε γεφυρώσει τον Ατλαντικό[23]. Όταν μαθεύτηκε το νέο, ο Νίκολα Τέσλα, ανταγωνιστής του Μαρκόνι στις υπερατλαντικές μεταδόσεις σημάτων, δήλωσε: "Ο Μαρκόνι είναι καλός συνάδελφος. Αφήστε τον να συνεχίσει. Χρησιμοποιεί δεκαεπτά από τις πατέντες μου"[24][25][26].

Το 1903 ο Μαρκόνι ίδρυσε στο Μόντρεαλ την Marconi's Wireless Telegraph Company of Canada (το 1925 μετονομάστηκε σε Canadian Marconi Company, η οποία εξαγοράστηκε το 1953 από την English Electric, και το 2001 άλλαξε ξανά το όνομά της σε CMC Electronics)[27].

Στις 17 Οκτωβρίου 1907 ξεκίνησε η τακτική υπερατλαντική ραδιοτηλεγραφική υπηρεσία μεταξύ του Κλίφντεν στην Ιρλανδία και του Γκλέις Μπέι στη Νέα Σκωτία[28], αλλά ακόμη και μετά απ' αυτό η εταιρεία του Μαρκόνι αγωνίστηκε πολλά χρόνια για να παρέχει αξιόπιστη επικοινωνία.

Το 1909, ο Γουλιέλμο Μαρκόνι και ο Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν βραβεύτηκαν με Νόμπελ Φυσικής για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της ασύρματης τηλεγραφίας. Εντούτοις, επειδή ο Μαρκόνι δεν διέθετε πανεπιστημιακούς τίτλους σπουδών, συνήθιζε να λέει σεμνά για τον εαυτό του ότι είναι πάντα ένας ερασιτέχνης.

Τρία χρόνια αργότερα, η εφεύρεση του Μαρκόνι αποδείχθηκε σωτήρια για τους επιζώντες από το ναυάγιο του Τιτανικού. Οι δύο χειριστές ασυρμάτου στο υπερωκεάνιο, ο Τζακ Φίλιπς και ο Χάρολντ Μπράιντ, δεν ήταν υπάλληλοι της White Star Line αλλά της Marconi International Marine Communication Company. Κατά τη διάρκεια της βύθισης του σκάφους, οι δύο ασυρματιστές εργάστηκαν ακούραστα μέχρι την τελευταία στιγμή στέλνοντας μηνύματα σε άλλα πλοία και ζητώντας τη συνδρομή τους στη διάσωση των επιβατών και του πληρώματος. Χάρις στις ακατάπαυστες προσπάθειές τους, οι επιζώντες περισυνελέγησαν από το RMS Carpathia. Από τους δυο ασυρματιστές μόνον ο Χέραντ Μπράιντ διασώθηκε και, παρόλο που ήταν τραυματισμένος, βοήθησε τον ασυρματιστή του Carpathia να μεταδώσουν τη λίστα των επιβατών καθώς και προσωπικά μηνύματα[29]. Επίσης υπάλληλος της εταιρείας του Μαρκόνι ήταν ο Δαβίδ Σαρνόφ, το μοναδικό πρόσωπο που μέσω της ασύρματης τεχνολογίας έλαβε τα ονόματα των επιζώντων αμέσως μετά την καταστροφή. Αναφέρεται ότι ο Σαρνόφ ήταν σε διαρκή επικοινωνία με το Carpathia επί 72 ώρες[30], αν και η συμμετοχή του έχει αμφισβητηθεί από ορισμένους σύγχρονους ιστορικούς. Όταν το Carpathia ελλιμενίστηκε στη Νέα Υόρκη, ο Μαρκόνι ανέβηκε στο κατάστρωμα μ' ένα δημοσιογράφο των New York Times για να μιλήσει με τον Μπράιντ, τον επιζώντα ασυρματιστή. Στις 18 Ιουνίου 1912, ο Μαρκόνι κατέθεσε στο Δικαστήριο για το ναυάγιο του Τιτανικού δίνοντας στοιχεία που αφορούσαν τη λειτουργία της θαλάσσιας τηλεγραφίας και τις διαδικασίες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης[31].

Το 1919, στο σταθμό του στο Κλίφντεν, ο Μαρκόνι έλαβε ένα μήνυμα από το Μπουένος Άιρες, από απόσταση δηλαδή μεγαλύτερη των 9.000 χιλιομέτρων, ενώ την ίδια χρονιά η εταιρία του ίδρυσε τον πρώτο ραδιοσταθμό του κόσμου. Έτσι άρχισε από την Κορνουάλη μία σειρά από δοκιμαστικές εκπομπές σε βραχέα κύματα. Το 1923, ο Μαρκόνι έκανε με τη θαλαμηγό του ένα ταξίδι στις Δυτικές Ινδίες λαμβάνοντας συνεχώς από την Κορνουάλη μηνύματα σε βραχέα κύματα.

Στις 26 Μαρτίου 1930 κατάφερε να ανάψει τα φώτα του δημαρχείου του Σίδνεϊ από απόσταση 16.500 χιλιομέτρων καθώς ο ίδιος βρισκόταν στη θαλαμηγό «Elettra» που ήταν αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Γένοβας.

Στις 12 Φεβρουαρίου 1931, ο Μαρκόνι έκανε την εισαγωγή στην πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή από Πάπα, του Πίου ΙΑ΄, ανακοινώνοντας από το μικρόφωνο: "Με τη βοήθεια του Θεού, ο οποίος διαθέτει τόσες πολλές μυστηριώδεις δυνάμεις της φύσης στη διάθεση του ανθρώπου, είχα τη δυνατότητα να προετοιμάσω αυτό το μέσο που θα δώσει στους πιστούς όλου του κόσμου τη χαρά να ακούσουν τη φωνή του Άγιου Πατέρα"[32].

Το 1932 ο Μαρκόνι εγκατέστησε ένα πρόδρομο σύστημα κινητού τηλεφώνου ανάμεσα στην πόλη του Βατικανού και στο ανάκτορο Καστέλ Γκαντόλφο, ώστε να μπορούν οι καρδινάλιοι να επικοινωνούν άμεσα με την κατοικία του πάπα.

Η μεγαλοφυία του Μαρκόνι φάνηκε πολύ χρήσιμη στην ανθρωπότητα και όταν ο μεγάλος εφευρέτης πέθανε στη Ρώμη, στις 20 Ιουλίου 1937, έφυγε από τη ζωή γεμάτος δόξα και τιμές.
Ο αληθινός εφευρέτης του ραδιοφώνου

Αν και ο Μαρκόνι θεωρήθηκε ευρέως ως ο εφευρέτης του ραδιοφώνου, το γεγονός αμφισβητήθηκε από πολλούς επιστήμονες, καθώς το σύνολο σχεδόν των πατεντών που είχε χρησιμοποιήσει ήταν του Νίκολα Τέσλα. Προκλήθηκαν έντονες διαμάχες και η υπόθεση κατέληξε το 1943 στο Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο και δικαίωσε τον Τέσλα[33][34].
Προσωπική ζωή

Ο Γουλιέλμο Μαρκόνι παντρεύτηκε δύο φορές. Από την πρώτη του σύζυγο απέκτησε τρεις κόρες και από τη δεύτερη άλλη μία. Στο δεύτερο γάμο του, τον Ιούνιο του 1927, κουμπάρος του ήταν ο Μπενίτο Μουσολίνι[35][36].

Για ανεξήγητους λόγους, ο Μαρκόνι άφησε όλη του την περιουσία στη δεύτερη σύζυγό του και στο μοναδικό τους παιδί, και τίποτα στα παιδιά από τον πρώτο του γάμο.

Ο Μαρκόνι ήταν ενεργό μέλος του Ιταλικού Φασιστικού Κόμματος και απολογητής της ιδεολογίας των φασιστών και των ενεργειών τους, όπως η επίθεση των ιταλικών δυνάμεων στην Αιθιοπία.
Τιμές και βραβεία
Άλμπερτ Αϊνστάιν επισκέπτονται το σταθμό Μαρκόνι στο Νιου Μπράνσγουϊκ (Νιου Τζέρσεϊ), 1921.

Το 1909, ο Μαρκόνι μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν για τη συμβολή τους στην ασύρματη τηλεγραφία.
Το 1918 βραβεύτηκε με το Μετάλλιο του Φραγκλίνου από το Ινστιτούτο Φραγκλίνου.
Το 1924 έγινε μαρκήσιος από τον βασιλιά της Ιταλίας, Βίκτωρα Εμμανουήλ Γ΄.
Το 1977, ο Μαρκόνι εισήχθη στο National Broadcasters Hall of Fame[37].
Το Radio Hall of Fame του Μουσείου Ραδιοτηλεοπτικών Επικοινωνιών στο Σικάγο, εισήγαγε τον Μαρκόνι λίγο μετά τη θεσμοθέτηση των βραβείων του.
Το 2001, κυκλοφόρησε ένα αναμνηστικό βρετανικό νόμισμα για την 100η επέτειο από την πρώτη ασύρματη επικοινωνία του Μαρκόνι.
Το 2009 ο Μαρκόνι εισήχθη στο New Jersey Hall of Fame.
Το 2009 η Ιταλία κυκλοφόρησε ένα αναμνηστικό νόμισμα των 5€ τιμώντας τα 100 χρόνια από τη βράβευση του Μαρκόνι με το Νόμπελ Φυσικής.
Η Ολλανδική Ραδιοφωνική Ακαδημία απονέμει ετησίως τα βραβεία Μαρκόνι για τα εξαιρετικά ραδιοφωνικά προγράμματα, παρουσιαστές και σταθμούς.
Η Εθνική Ένωση Εκφωνητών των Η.Π.Α. απονέμει ετησίως τα NAB Marconi Radio Awards για τα εξαιρετικά ραδιοφωνικά προγράμματα και σταθμούς.
Στη Βασιλική της Σάντα Κρότσε στη Φλωρεντία, υπάρχει ταφικό μνημείο με προτομή του Μαρκόνι αν και τα λείψανά του βρίσκονται στο Σάσσο, κοντά στη Μπολόνια.
Τα πρώτα πειράματα του Μαρκόνι στην ασύρματη τηλεγραφία ήταν το αντικείμενο δύο ορόσημων του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Mηχανικών, ένα στην Ελβετία το 2003[38] κι ένα στην Ιταλία το 2011[39].
Η πρώτη συλλογή αντικειμένων του Μαρκόνι ανήκε στην κατοχή της General Electric Company του Ηνωμένου Βασιλείου που αργότερα μετονομάστηκε σε Marconi και σε Marconi Corporation. Το Δεκέμβριο του 2004 η εκτεταμένη Συλλογή Μαρκόνι, που εκτίθονταν στο Ερευνητικό Κέντρο Μαρκόνι στο Τσέλμσφορντ (Έσσεξ), δόθηκε δωρεά από την εταιρία στο κράτος μέσω του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης[40]. Η δωρεά περιελάμβανε τη βραβευμένη ιστοσελίδα MarconiCalling, πάνω από 250 φυσικά αντικείμενα και μία τεράστια συλλογή εγγράφων, βιβλίων, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας κ.α. Τα αντικείμενα βρίσκονται τώρα στην κατοχή του Μουσείου Ιστορίας των Επιστημών[41] και τα έγγραφα στην κοντινή Μποντλιανή Βιβλιοθήκη[42].
Στο Γκλέις Μπέι του Καναδά δημιουργήθηκε ο Εθνικός Ιστορικός Χώρος Μαρκόνι, ως φόρο τιμής στο όραμα του Μαρκόνι για την ανάπτυξη των ραδιοτηλεπικοινωνιών[43].
Προς τιμήν του Μαρκόνι, το αεροδρόμιο της Μπολόνια ονομάζεται Guglielmo Marconi.
Στη Ρώμη υπάρχει το Πανεπιστήμιο Guglielmo Marconi.
Υπάρχουν οδοί Μαρκόνι στη Μπολόνια, στη Ρώμη, στο Γκλέις Μπέι του Καναδά, στη Χάιφα του Ισραήλ, στην Πόλη του Μεξικού και στο Χονγκ Κονγκ, καθώς και λεωφόρος Μαρκόνι στο Σεντ Λούις (Μιζούρι, Η.Π.Α.), στο Κολόμπους (Οχάιο) και στο Σακραμέντο (Καλιφόρνια).
Υπάρχει πλατεία Μαρκόνι στη Φιλαδέλφεια (ΗΠΑ), στο Τζόνστον του Ρόουντ Άιλαντ και στο Νιου Μπράνσγουϊκ του Νιού Τζέρσεϊ, στο σημείο όπου βρισκόταν ασύρματος σταθμός του Μαρκόνι.
Υπάρχει άγαλμα του Μαρκόνι στο Σαν Φρανσίσκο και μνημείο στο Σακραμέντο.
Στο Μάρσαλ της Καλιφόρνιας υπάρχει το Συνεδριακό Κέντρο Μαρκόνι.
Υπάρχει περιοχή Marconi Beach στη Μασαχουσέτη, κοντά στο σημείο απ' όπου στάλθηκε το πρώτο υπερατλαντικό ασύρματο σήμα από τις Η.Π.Α. στην Αγγλία.
Στην Αυστραλία υπάρχει ποδοσφαιρική ομάδα που λέγεται Marconi Stallions.
Στην Αθήνα υπάρχει συνοικία Μαρκόνι στην περιοχή του Ελαιώνα[44].
Το όνομα του Μαρκόνι δόθηκε και σε ραδιοφωνικό σταθμό του Βόλου (Ράδιο Μαρκόνι 96.1)

Αναφορές

Στην ταινία "Ας Χορέψουμε" (Shall We Dance, 1937), η Τζίντζερ Ρότζερς ερμηνεύει το τραγούδι "They All Laughed" σε μουσική του Τζορτζ Γκέρσουιν και στίχους του Ίρα Γκέρσουιν, όπου ακούγεται ο στίχος "They told Marconi wireless was a phony".
Το 1955 έκανε πρεμιέρα το θεατρικό έργο "Κληρονομήστε τον Άνεμο" (Inherit the Wind), στην πρώτη σκηνή του οποίου γίνεται αναφορά στον Μαρκόνι.
Το 1979 έκανε πρεμιέρα το θεατρικό έργο "The Man From Mukinupin", όπου ένας χαρακτήρας φαντάζεται ότι επικοινωνεί με τον Μαρκόνι.
Το 1985 ο Θανάσης Γκαϊφύλιας κυκλοφόρησε το τραγούδι "Για Τον Καββαδία", σε μουσική του ίδιου και στίχους του Αντώνη Παπαϊωάννου, όπου ακούγεται ο στίχος "Με το μαρκόνι σου ‘στειλα ένα στερνό ραπόρτο"[45].
Το 1985 οι Starship κυκλοφόρησαν το τραγούδι "We Built This City", όπου ακούγεται ο στίχος "Marconi plays the mamba, listen to the radio".
Το 1991 το αμερικανικό συγκρότημα Tesla κυκλοφόρησε το τραγούδι "Edison's Medicine", όπου ακούγεται ο στίχος "They'll sell you on Marconi, familiar, but a phony".
Το 2007 ο Πάνος Κατσιμίχας κυκλοφόρησε το τραγούδι "Λευκό Πουλί", σε μουσική του ίδιου και στίχους του ίδιου και του Χαράλαμπου Χατζηνάκη, όπου ακούγεται ο στίχος "για σένα Μαραμπού, Μαρκόνι Καββαδία"[46].

Σημειώσεις

(Γαλλικά) data.bnf.fr. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12424051d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Guglielmo-Marconi. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
SNAC. w6hd7smv. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 8456. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 9982. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
www.biography.com/people/guglielmo-marconi-9398611. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2018.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
www.nndb.com/lists/447/000106129/.
LIBRIS. 26 Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/rp35725940n87fp. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
(Γαλλικά) data.bnf.fr. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12424051d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
«The Nobel Prize in Physics 1909». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
BOE-A-1928-7212.
Institute of Electrical and Electronics Engineers: Guglielmo Marconi - The father of long distance radio communication - An engineer's tribute
Hong, Sungook (2001). Wireless: From Marconi’s Black-Box to the Audio. Cambridge, Mass.: MIT Press. ISBN 0-262-08298-5.
Επίσημη ιστοσελίδα Βραβείων Νόμπελ: The Nobel Prize in Physics 1909
Robert McHenry, "Guglielmo Marconi", Encyclopaedia Britannica (1993)
H. S. Williams & E. H. Williams, Every-day science σελ.54, Νέα Υόρκη: Goodhue Company (1910)
Ο Μαρκόνι περιέγραψε τη συσκευή του 1895 στην ομιλία που έδωσε κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ: Marconi: Wireless Telegraphic Communication: Nobel Lecture, 11 December 1909 "Nobel Lectures. Physics 1901-1921", σελ.196-222, Άμστερνταμ: Elsevier Publishing Company (1967)
Henry N. Helgesen, "Wireless Goes to Sea: Marconi's Radio and SS Ponce" σελ.122, Sea History (Άνοιξη 2008)
Μία λεπτομερής τεχνική ανασκόπηση του πρώιμου υπερατλαντικού έργου του Μαρκόνι υπάρχει στο άρθρο του John S. Belrose "Fessenden and Marconi: Their Differing Technologies and Transatlantic Experiments During the First Decade of this Century" (1995)
Margaret Cheney, "Tesla, Man Out of Time", Νιου Τζέρσεϊ: Prentice-Hall Inc. (1981)
Margaret Cheney και Robert Uth, "Tesla: Master of Lightning", Barnes & Noble (1999)
Angel Logano "The Hall of Innovation"
CMC Electronics' Profile
"The Clifden Station of the Marconi Wireless Telegraph System", Scientific American (23 Νοεμβρίου 1907)
John P. Eaton & Charles A. Haas "Titanic - Triumph and Tragedy, A Chronicle in Words and Pictures" (1994)
Edward A. Herron, "Miracle of the Air Waves: A History of Radio", Messner (1969) ISBN 0671320793
Court of Inquiry Loss of the S.S. Titanic 1912
80 Years of Vatican Radio, Pope Pius XI and Marconi . . . and Father Jozef Murgas? Saint Benedict Center
U.S. Supreme Court, "Marconi Wireless Telegraph co. of America v. United States
"Η παραγνωρισμένη ιδιοφυία του Νίκολα Τέσλα", περιοδικό "Φαινόμενα" της εφημερίδας Ελεύθερος Τύπος
George P. Oslin, "The Story of Telecommunications" σελ.294 (1992)
Degna Marconi, "My Father, Marconi", Guernica Editions (2001)
National Broadcasters Hall of Fame
Milestones:Marconi's Early Wireless Experiments, 1895
Milestones:List of IEEE Milestones
BBC News: Marconi archives move to Oxford
Museum of History of Science: Marconi Collection
Bodleian Libraries: Catalogue of the Marconi Archive
Marconi National Historic Site of Canada
Ο Ελαιώνας των Αθηνών
Περιλαμβάνεται στο δίσκο του Θανάση Γκαϊφύλια "Φύλλο Πορείας"

Περιλαμβάνεται στο δίσκο του Πάνου Κατσιμίχα και του Μάνου Ξυδούς "Μέχρι να πάρεις παγωτό, σε βρίσκει ο χειμώνας"

Πηγές

Mary Joseph, "Γουλιέλμο Μαρκόνι - Ιστορία Ζωής", Εκδόσεις ΚΑΛΟΚΑΘΗ (2009) ISBN 9789603963264
Gordon Bussey, "Marconi's Atlantic Leap", Marconi Communications (2000) ISBN 0-95389-670-6
Degna Marconi, "My Father, Marconi", James Lorimer & Co (1982) ISBN 0-919511-14-7 ιταλική έκδοση: "Marconi, mio padre", Di Renzo Editore (2008) ISBN 8883232062
Marconi's Wireless Telegraph Company, "Year book of wireless telegraphy and telephony", Λονδίνο LCCN 14017875 sn 86035439
Steve Ahern, "Making Radio" (δεύτερη έκδοση) Allen & Unwin, Σίδνεϊ (2006)
Hugh G. J. Aitken, "Syntony and Spark: The Origins of Radio", Νέα Υόρκη: John Wiley & Sons (1976) ISBN 0-471-01816-3
Hugh G. J. Aitken, "The Continuous Wave: Technology and American Radio, 1900-1932", Princeton, New Jersey: Princeton University Press (1985) ISBN 0-691-08376-2.
Leland I. Anderson, Priority in the Invention of Radio — Tesla vs. Marconi
W. J. Baker, "A History of the Marconi Company" (1970)
Ira Brodsky, "The History of Wireless: How Creative Minds Produced Technology for the Masses", Telescope Books (2008)
Margaret Cheney, "Tesla: Man Out Of Time" κεφάλαιο 7 σελ.69, Laurel Publishing (1981)
Paddy Clark, "Marconi's Irish Connections Recalled", IEE Conference Publication 411 (1995)
Douglas Coe και Kreigh Collins, "Marconi, pioneer of radio", Νέα Υόρκη, J. Messner, Inc. (1943) LCCN 43010048
G. R. M. Garratt, "The early history of radio: from Faraday to Marconi", Λονδίνο, Institution of Electrical Engineers σε συνεργασία με το Μουσείο Επιστημών, σειρά Ιστορία της Τεχνολογίας (1994) ISBN 0-85296-845-0
Keith Geddes, "Guglielmo Marconi, 1874-1937", Λονδίνο: H.M.S.O., A Science Museum booklet (1974) ISBN 0-11-290198-0
Harry Edgar Hancock, "Wireless at sea; the first fifty years: A history of the progress and development of marine wireless communications written to commemorate the jubilee of the Marconi International Marine Communication Company, Limited", Τσέλμσφορντ, Marconi International Marine Communication Co. (1950) LCCN 51040529 /L
Sungook Hong, "Wireless: From Marconi’s Black-Box to the Audio", Κέμπριτζ, Μασαχουσέτη: MIT Press (2001) ISBN 0-262-08298-5
W. P. Jolly, "Marconi" (1972)
P. A. Kinzie, "Early Wireless: Marconi was not Alone"
Erik Larson, "Thunderstruck", Νέα Υόρκη: Crown Publishers (2006) ISBN 1-4000-8066-5
Giancarlo Masini, "Guglielmo Marconi", Τορίνο: Turinese typographical-publishing union (1975) LCCN 77472455
H. B. Mason, "Encyclopaedia of ships and shipping", Wireless Telegraphy, Λονδίνο: Shipping Encyclopaedia (1908)
Ellery W. Stone, "Elements of Radiotelegraphy""
Gavin Weightman, "Signor Marconi's Magic Nox", Κέμπριτζ, Μασαχουσέτη: Da Capo Press (2003) ISBN 0-306-81275-4
Jonathan Reed Winkler, "Nexus: Strategic Communications and American Security in World War I", Κέμπριτζ, Μασαχουσέτη (2008). Απολογισμός της αντιπαλότητας μεταξύ της εταιρίας του Μαρκόνι και της κυβέρνησης των Η.Π.Α. κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Γουλιέλμο Μαρκόνι

Εφημερίδα Το Βήμα: Γκουλιέλμο Μαρκόνι
Μουσείο Ραδιοφωνίας: Ραδιοκύματα Μαρκόνι
Περιοδικό Focus: Γκουλιέλμο Μαρκόνι
Essex: Το ιστορικο εργοστάσιο Μαρκόνι σε κατάσταση εγκατάλειψης
Βραβεία Νόμπελ: Βιογραφία του Γουλιέλμο Μαρκόνι
Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: Ηλεκτρονικός κατάλογος των Αρχείων Μαρκόνι
Η ιστορία της οικίας του Μαρκόνι στο Λονδίνο
Canadian Heritage Minute featuring Marconi
Robert (Bob) White, Guglielmo Marconi - Aerial Assistance With a Kite. The Journal of the American Kitefliers Association
Guardian: Faking the Waves
Ο Μαρκόνι και η "ασύρματη τηλεγραφία" χρησιμοποιώντας χαρταετούς (στα αγγλικά)
Sparks Telegraph Key Review Μία απαρίθμηση των κατασκευαστών κλειδιών ασύρματης τηλεγραφίας, που περιλαμβάνει φωτογραφίες από τα περισσότερα κλειδιά του Μαρκόνι.
Η κατάθεση του Μαρκόνι για το ναυάγιο του Τιτανικού (στα αγγλικά)
Public Broadcasting Service - Μαρκόνι και Τέσλα: Ποιος εφηύρε το ραδιόφωνο; (στα αγγλικά)
Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α.: υπόθεση Marconi Wireless Telegraph co. of America εναντίον Η.Π.Α.
Πληροφορίες γύρω από τον Μαρκόνι και τη θαλαμηγό του "Elettra"
Φωτογραγίες του αγάλματος του Μαρκόνι στην Ουάσινγκτον
Ιταλικό χαρτονόμισμα των 2.000 λιρών με τον Μαρκόνι (1990)