Γεννήθηκε στο Σαν Μινιάνο της Τοσκάνης και ήταν γιος του επαναστάτη Μούτσιο Αττεντόλο Σφόρτσα και της Λουκίας του Τορσάνο. Στην παιδική του ηλικία βρισκόταν στο Τρικαρίνο (σήμερα Μπαζιλικάτα), του οποίου αναδείχθηκε μαρκήσιος το 1412 από τον βασιλιά της Νάπολης Λαδίσλαο.

Παντρεύτηκε την Καλαβρέζα ευγενή Πολισένα Ρούφο (1418). Από το 1419 άρχισε να μάχεται κατά του πατέρα του και σύντομα κέρδισε πολύ μεγάλη φήμη με την ικανότητά του να λυγίζει με τα χέρια του ακόμα και μεταλλικά ραβδιά. Αργότερα έγινε ικανότατος στρατιωτικός αρχηγός. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, πολέμησε για λογαριασμό του δούκα του Μιλάνου Φιλίππου - Μαρία Βισκόντι. Αρχικά είχε επιτυχίες, στη συνέχεια όμως έπεσε σε ανυποληψία και στάλθηκε αιχμάλωτος στο κάστρο της πόλης Μορτάρα, κερδίζοντας τα δικαιώματά του μετά από επιτυχή εκστρατεία κατά του Λούκα.

Οδήγησε τον Μιλανέζικο στρατό κατά της Βενετίας το 1431, ενώ τον επόμενο χρόνο αρραβωνιάστηκε την κόρη του δούκα, Μπιάνκα Μαρία Βισκόντι. Ο Βισκόντι δεν ήταν ποτέ δύσπιστος μαζί του, παρά τις αμφιταλαντεύσεις του, ενώ ο Σφόρτσα με τον Μιλανέζικο στρατό επιτέθηκε (1433 - 1435) στο Παπικό κράτος κυριεύοντας την Ανκόνα.

Τον ίδιο χρόνο άλλαξε πλευρά απαιτώντας τον τίτλο του βικάριου του Μιλάνου απευθείας από τον Πάπα. Το 1440 τα φέουδά του στο βασίλειο της Νάπολης βρίσκονταν υπό την κατοχή του Αλφόνσου Ε΄ και για να τα ανακτήσει συμφιλιώθηκε με τον Φίλιππο Βισκόντι και παντρεύτηκε τον Οκτώβριο του 1441 την Μαρία Μπιάνκα. Την επόμενη χρονιά συμμάχησε με τον Ρενέ Α΄ της Νάπολης και έκανε επίθεση στη νότια Ιταλία.

Με τη βοήθεια του Σιγισμόνδου Παντόλφο Μαλατέστα νίκησε τον Ναπολιτσιάνο Νικολό Πιτσινίνο που είχε επιτεθεί στις κτήσεις του και τους Βενετούς και επέστρεψε στο Μιλάνο. Αργότερα πολέμησε κατά του γιου του, Φραγκίσκου, που τον νίκησε στη μάχη του Μοντόλμο το 1444. Με τη βοήθεια των Βενετών κέρδισε τον τίτλο του γενικού στρατιωτικού αρχηγού του Μιλάνου.
Δούκας του Μιλάνου

Ο δούκας του Μιλάνου πέθανε το 1447 χωρίς να έχει αφήσει αρσενικό απόγονο, και επανήλθε η Αμβροσιανή δημοκρατία. Ο Σφόρτσα, αφού δέχθηκε την ηγεσία πολλών πόλεων του δουκάτου, όπως της Παβίας και του Λόντι, άρχισε να καταστρώνει προσεκτικά σχέδια για την κατάληψη της εξουσίας σε ολόκληρο το δουκάτο, συμμαχώντας με τον Γουλιέλμο Η΄ του Μομφερράτου και την Βενετία. Το 1450, μετά από χρόνια πείνας, ταραχές συνέβησαν στους δρόμους του Μιλάνου και η γερουσία της πόλης αποφάσισε να την κηρύξει ξανά σε δουκάτο, με τον Σφόρτσα να είναι πάντα ο πρώτος υποψήφιος μνηστήρας. Ενώ όλες οι πόλεις τον αναγνώρισαν ως κληρονομικό δούκα του Μιλάνου, δεν κατάφερε να πάρει την αναγνώριση από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Αυτό συνέβη πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1494, οπότε ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός αναγνώρισε τον γιο του, Λουδοβίκο.

Ο Σφόρτσα ήταν δίκαιος ηγεμόνας προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών, έφερε το Μιλάνο στη σφαίρα της Αναγέννησης, με φορολογικό σύστημα που έφερε πολλά έσοδα. Εκσυγχρόνισε ολόκληρο το δουκάτο και αγαπήθηκε από το λαό του. Έγινε στενός φίλος με τον Κοσμά των Μεδίκων, ηγεμόνα της Φλωρεντίας, και οι δύο μεγαλύτεροι ηγεμόνες της Ιταλικής χερσονήσου έκλεισαν μεταξύ τους την ειρήνη του Λόντι.

Απέσυρε την υποστήριξή του στους Ανδεγαυούς μνηστήρες της Νάπολης και αποφάσισε να καταλάβει την Γένοβα που βρισκόταν υπό την κατοχή τους. Τότε εξελέγη δόγης της Βενετίας ο Σπινέτα Καμποφρεγκόσο, ο άνθρωπος που προοριζόταν για "μαριονέτα" του, οπότε οι πόλεις της Γένοβας και της Σαβόνας ήρθαν υπό την κατοχή του ως το 1464.

Ήταν ο πρώτος Ιταλός ηγεμόνας που ακολούθησε διπλωματικές τακτικές έξω από τα όρια της χερσονήσου, απειλώντας και κράτη όπως η Γαλλία. Αρρώστησε άσχημα από υδροψία το 1462 και φήμες ότι πέθανε οδήγησαν εκστρατείες εχθρών του κατά του Μιλάνου, αλλά αυτός κατάφερε να επιζήσει για άλλα τέσσερα χρόνια. Υμνήθηκε και από τον Μακιαβέλι για τις ικανότητες του. Τον διαδέχθηκε ο γιος του, Γκαλεάτσο Μαρία Σφόρτσα.
Πηγές

Rendina, Claudio (1994). I capitani di ventura. Netwon Compton.

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Francesco I Sforza της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Εγκυκλοπαίδεια Ιταλίας

Ιταλοί