Έλιο Πέτρι

 

 

.

Ο Έλιο Πέτρι (ιταλ. Elio Petri) (29 Ιανουαρίου 1929 - 10 Νοεμβρίου 1982) ήταν Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Ρώμη το 1929. Σε μικρή ηλικία απεβλήθη από το καθολικό σχολείο Σαν Τζουζέπε ντι Μέροντε στην Πιάτσα ντι Σπάνια για πολιτικούς λόγους, για να γίνει στη συνέχεια μέλος της νεολαίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας. Αρθρογράφησε στην εφημερίδα L'Unità και στα έντυπα Gioventù nuova και Città aperta. Το 1956 εγκατέλειψε το κόμμα μετά τα γεγονότα της Ουγγρικής Επανάστασης.
Καριέρα

Ο σεναριογράφος Τζάνι Πουτσίνι τον συστήνει στον σκηνοθέτη Τζουζέπε ντε Σάντις ο οποίος και τον προσλαμβάνει σαν βοηθό για την ταινία “Πικρό ρύζι” (Riso Amaro, 1949). Τα επόμενα 12 χρόνια θα εργαστεί σαν σεναριογράφος και βοηθός σκηνοθέτη ενώ παράλληλα γυρίζει δύο ντοκιμαντέρ μικρού μήκους.

Το 1961 κάνει το ντεμπούτο του σαν σκηνοθέτης με την ταινία “Η δολοφόνος της Ρώμης” (L'assassino) με τον Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι, σε σενάριο που έγραψε από κοινού με τον Τονίνο Γκουέρα. Το 1965, μετά από τρία μέτρια φιλμ, συνεργάζεται για μια ακόμη φορά με τον Γκουέρα στο φουτουριστικό “Δέκατον θύμα” (La decima vittima). Το 1967 μεταφέρει στο σινεμά το μυθιστόρημα του Λεονάρντο Σάσα “Στον καθένα το δικό του” (A ciascuno il suo), που στο πλαίσιο μιας αστυνομικής ιστορίας πραγματεύεται το θέμα της αδυναμίας του ατόμου να αντεπεξέλθει στην πραγματικότητα. Η ταινία αυτή σηματοδοτεί την έναρξη της συνεργασίας του με τον σεναριογράφο Ούγκο Πίρο (που κράτησε έως και το 1973) αλλά και τον μεγάλο ερμηνευτή Τζιάν Μαρία Βολοντέ με τον οποίο συνεργάστηκε σε πέντε συνολικά ταινίες.

Το φιλμ “Ο Πύργος των εραστών” (Un tranquillo posto di campagna, 1968) αποτελεί την τελευταία του συνεργασία με τον Γκουέρα και εστιάζει στην μοναξιά και την αγωνία του καλλιτέχνη. Το φιλμ απέσπασε την Αργυρή Άρκτο στο 19ο Φεστιβάλ του Βερολίνου. Συνεχίζει με τέσσερις ακόμα σπουδαίες ταινίες, ενδελεχείς σπουδές πάνω στη σχιζοφρένεια. Στο “Υπεράνω πάσης υποψίας” (Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto, 1970) -βραβευμένο με Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας- το αντικείμενο είναι η αστυνομία. Το “Η εργατική τάξη πάει στον Παράδεισο” (La classe operaia va in paradiso, 1971) εστιάζει στην καθημερινότητα του εργάτη. Στο “Η ιδιοκτησία δεν είναι πια κλοπή” (La proprietà non è più un furto, 1973) αποτυπώνει το ρόλο του χρήματος στην κοινωνίας μας και το πως η εξουσία διαφθείρει το άτομο. Το “Μια σειρά δολοφονίες” (Todo modo, 1976), διασκευασμένο από διήγημα του Σάσα (Προσευχή και έγκλημα), αποτελεί μια ματιά στο διαταραγμένο ψυχισμό ηγετικών μορφών της πολιτικής.
Θάνατος

Το 1981 μετακομίζει στη Γενεύη για να σκηνοθετήσει το θεατρικό του Άρθουρ Μίλερ The American Clock. Το 1982 και ενώ το γύρισμα της νέας του ταινίας (Chi illumina la grande notte) βρίσκεται σε εξέλιξη πεθαίνει από καρκίνο σε ηλικία 53 ετών.
Φιλμογραφία

Ντοκιμαντέρ και μικρού μήκους

Nasce un campione (1954)
I sette contadini (1957)
Nudi per vivere (1964)
Ipotesi in Documenti su Giuseppe Pinelli (1970)

Ταινίες

L'assassino (1961) - Η δολοφόνος της Ρώμης
I giorni contati (1962)
Il maestro di Vigevano (1963) - Ο δάσκαλος του χωριού
La decima vittima (1965) - Το δέκατον θύμα
A ciascuno il suo (1967) - Στον καθένα το δικό του
Un tranquillo posto di campagna (1968) - Ο Πύργος των εραστών
Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto (1970) - Υπεράνω πάσης υποψίας
La classe operaia va in paradiso (1971) - Η εργατική τάξη πάει στον Παράδεισο
La proprietà non è più un furto (1973) - Η ιδιοκτησία δεν είναι πια κλοπή
Todo modo (1976) - Μια σειρά δολοφονείες
Buone notizie (1979) - Δυστυχώς, τα νέα είναι... ευχάριστα!

Τηλεταινίες

Le mani sporche (1978)
Roma ore 11 (1952)
L'orologio americano (1980)

Διακρίσεις

Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Festival di Mar del Plata 1962: I giorni contati
Βραβείο σεναρίου Nastro d'Argento 1962: I giorni contati
Βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ των Καννών 1967: A ciascuno il suo
Βραβείο σκηνοθεσίας Nastro d'Argento 1967: A ciascuno il suo
Αργυρή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου 1969: Un tranquillo posto di campagna
Βραβείο Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας 1971: Indagine su di un cittadino al di sopra di ogni sospetto
Ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών 1970: Indagine su di un cittadino al di sopra di ogni sospetto
Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ των Καννών 1972: La classe operaia va in paradiso
Βραβείο καλύτερης ταινίας David di Donatello 1972: La classe operaia va in paradiso

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

O Έλιο Πέτρι στο IMDb

Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων

WorldCat VIAF: 37038074 LCCN: n80051622 ISNI: 0000 0001 0888 4179 GND: 118790587 SUDOC: 067389090 BNF: cb126312106 (data) ICCU: IT\ICCU\RAVV\026271 BNE: XX1597693

(Γαλλικά) data.bnf.fr. data.bnf.fr/ark:/12148/cb126312106. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0677880. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Elio-Petri. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
SNAC. w6hf1srq. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γαλλικά) data.bnf.fr. data.bnf.fr/ark:/12148/cb126312106. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.