Μπερνάρντο Μπερτολούτσι

Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (Bernardo Bertolluchi, 16 Μαρτίου 1941 - 26 Νοεμβρίου 2018) ήταν Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου και σεναριογράφος. Θεωρούνταν ένας από τους πιο αξιόλογους Ιταλούς σκηνοθέτες της δεκαετίας του '70. Τα γνωστότερα έργα του ήταν Ο Κομφορμίστας, Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι, 1900, Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (για το οποίο κέρδισε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας και το Όσκαρ Καλύτερα Προσαρμοσμένου Σεναρίου), The Sheltering Sky, Stealing Beauty και Οι ονειροπόλοι.

Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 2011 κέρδισε τον Τιμητικό Χρυσό Φοίνικα ως αναγνώριση του έργου του.[1] Από το 1979 μέχρι τον θάνατό του το 2018 ήταν παντρεμένος με την σεναριογράφο Clare Peploe.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Πάρμα της τότε φασιστικής Ιταλίας στις 16 Μαρτίου 1941. Ο πατέρας του ήταν ο ποιητής Τζοζέπε Μπερτολούτσι. Η μητέρα του γεννήθηκε στην Αυστραλία, από Ιταλό πατέρα και Ιρλανδέζα μητέρα. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος της Νινέτα (Τζιοβανάρντι), δασκάλας, και του Ατίλιο Μπερτολούτσι, ο οποίος ήταν ποιητής, φημισμένος ιστορικός τέχνης, ανθρωπολόγος και κριτικός θεάτρου.

Μεγαλωμένος σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον, ο Μπερτολούτσι ξεκίνησε να γράφει σε ηλικία 15 ετών και σύντομα έλαβε αρκετά λογοτεχνικά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Premio Viareggio για το πρώτο του βιβλίο. Η δουλειά του πατέρα του βοήθησε στην καριέρα του: ο γηραιότερος Μπερτολούτσι είχε βοηθήσει τον Ιταλό σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι να κυκλοφορήσει το πρώτο του μυθιστόρημα και ο Παζολίνι ανταπέδωσε προσλαμβάνοντας τον Μπερνάντο Μπερτολούτσι ως βοηθό σκηνοθέτη στην Ρώμη για την ταινία Accattone (1961). Στη συνέχεια σκηνοθέτησε και ο ίδιος, δίνοντας κάποια αριστουργήματα, όπως το πολυδιάστατο Κομφορμίστας[2][3][4][5][6] και το αμφιλεγόμενο Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι.

Ο επίσης σπουδαίος σκηνοθέτης Ζαν-Λυκ Γκοντάρ τον κατηγόρησε ότι παραδόθηκε στη Χολυγουντιανή βιομηχανία και έχασε εντελώς το προσωπικό και ιδιαίτερο σκηνοθετικό στυλ του, το οποίο είχε στο παρελθόν.[7]

Ο Μπερτολούτσι υπήρξε άθεος και μαρξιστής, ενώ για μια περίοδο εντάχθηκε και στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας.[8][9]

Ο Μπερτολούτσι είχε έναν αδερφό, τον θεατρικό σκηνοθέτη και σεναριογράφο Τζουζέπε Μπερτολούτσι (27 Φεβρουαρίου 1947 – 16 Ιουνίου 2012). Ξάδερφός του ήταν ο κινηματογραφικός παραγωγός Τζιοβάνι Μπερτολούτσι (24 Ιουνίου 1940 – 17 Φεβρουαρίου 2005), με τον οποίο συνεργάστηκε σε αρκετές ταινίες.
Πολιτική και προσωπικές πεποιθήσεις

Ο Μπερτολούτσι ήταν άθεος.

Οι ταινίες του Μπερτολούτσι είναι συχνά αρκετά πολιτικές. Ο ίδιος ήταν μαρξιστής και, όπως ο Λουκίνο Βισκόντι που χρησιμοποίησε ξένους ηθοποιούς στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Μπερτολούτσι χρησιμοποιούσε τις ταινίες του για να εκφράζει τις πολιτικές του πεποιθήσεις· οι ταινίες του είναι συχνά αυτοβιογραφικές αλλά και εξαιρετικά αντιφατικές. Οι πολιτικές ταινίες του προηγήθηκαν από άλλες οι οποίες αξιολογούσαν την ιστορία. Ο Κομφορμιστής (1970) ασκούσε κριτική στην φασιστική ιδεολογία, αναφερόταν στην σχέση ανάμεσα στην εθνότητα και στον εθνικισμό αλλά και σε θέματα λαϊκής και συλλογικής φύσεως. Η ταινία 1900 αναλύει την διαμάχη της αριστεράς με την δεξιά.

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2009, ο Μπερτολούτσι ήταν ένας από αυτούς που υπέγραψαν το σύμφωνο της ελβετικής κυβέρνησης με θέμα την απελευθέρωση του Ρομάν Πολάνσκι, ο οποίος ήταν υπό κράτηση και περίμενε να εκδοθεί στις ΗΠΑ.

Στις 25 Απριλίου 2015, στο Twitter, ο Μπερτολούτσι συμμετείχε στο #whomademyclothes, την εκστρατεία της Fashion Revolution.
Θάνατος

Ο Μπερτολούτσι πέθανε στην Ρώμη στις 26 Νοεμβρίου 2018, σε ηλικία 77 ετών, μετά από ασθένεια.
Κινηματογραφικά βραβεία

1971: National Society of Film Critics Award for best director
1973: Nastro d'Argento for Best Director
1987: Academy Award for Best Director
1987: Academy Award for Best Adapted Screenplay
1987: Golden Globe Award for Best Director
1987: Golden Globe Award for Best Screenplay
1987: David di Donatello for Best Director
1987: David di Donatello for Best Script
1987: Nastro d'Argento for Best Director
1987: Directors Guild of America Award for best director
1997: Honorable Mention at the Locarno International Film Festival
1997: Award special visual sensitivity in directing at the Camerimage
1997: Award for collaborating director – director of photography (Vittorio Storaro) at Camerimage
1998: Recognition for free expression by the National Board of Review
2007: Golden Lion for his career at the Venice Film Festival
2011: Honorary Palme d'Or at Cannes Film Festival

Εργογραφία

1964: Πριν την επανάσταση
1970: Η στρατηγική της αράχνης
1970: Κονφορμίστας
1972: Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι
1976: 1900
1987: Ο τελευταίος αυτοκράτορας
1993: Ο μικρός Βούδας
2003: Οι ονειροπόλοι
2012: Εγώ και εσύ

La commare secca (1962)
Before the Revolution (Prima della rivoluzione, 1964)
La via del petrolio (1965)
Il canale (1966)
Partner (1968)
Amore e rabbia (1969, segment: "Agonia")
The Conformist (Il conformista, 1970)
The Spider's Stratagem (Strategia del ragno, 1970)
La salute è malata (1971)
12 dicembre (1971)
Last Tango in Paris (Ultimo tango a Parigi, 1972)
1900 (Novecento, 1976)
La luna (1979)
Tragedy of a Ridiculous Man (La tragedia di un uomo ridicolo, 1981)
L'addio an Enrico Berlinguer (1984)
The Last Emperor (1987)
12 registi per 12 città (1989, segment "Bologna")
The Sheltering Sky (1990)
Little Buddha (1993)
Stealing Beauty (1996)
Besieged (1998)
Ten Minutes Older: The Cello (2002, segment: "Histoire d'eaux")
The Dreamers (2003)
Me and You (2012)

Παραπομπές

«Bernardo Bertolucci». IMDb. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«Cine.gr - Τανίες Il Conformista - Ο Κομφορμίστας - AKA : The Conformist». www.cine.gr. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«rizospastis.gr - Ο Κομφορμίστας». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«Κινηματογράφος: Ο ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ». LiFO. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«Ο ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ». αθηνόραμα.gr. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«O ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ (29/9) ***** - Cinemad.gr». www.cinemad.gr. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«tovima.gr - Μπερνάρντο Μπερτολούτσι: «Οι άνθρωποι δημιούργησαν τον Θεό»». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
Macnab, Geoffrey. «Bernardo Bertolucci: 'I thought I couldn't make any more movies'». the Guardian. Ανακτήθηκε στις 2015-11-23.
«Italian filmmaker Bernardo Bertolucci: the fate of a member of the artistic "generation of 1968" - World Socialist Web Site». H παράμετρος |url= είναι κενή ή απουσιάζει (βοήθεια)