.
Ο Αντρέα ντελ Βερρόκκιο (Andrea del Verrocchio, 1435 – 1488), το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Αντρέα ντι Μικέλε ντι Φραντσέσκο ντέι Τσιόνι (Andrea di Michele di Francesco dei Cioni), γνωστός επίσης και ως Andrea di Cione, Andrea di Michele de' Cioni, Andrea di Francesco di Cione[1] ήταν Ιταλός ζωγράφος, γλύπτης και χρυσοχόος,[2] ο οποίος εργάστηκε στην Αυλή του Λορέντσο των Μεδίκων (Lorenzo de' Medici) στην Φλωρεντία της πρώιμης Αναγέννησης. Υπήρξε δάσκαλος πολλών σημαντικών καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Πιέτρο Περουτζίνο και ο Λορέντσο ντι Κρέντι. Γνωστότερο - και τελευταίο - έργο του είναι το άγαλμα του έφιππου Μπαρτολομέο Κολλεόνι (Bartolomeo Colleoni) στην Βενετία, το οποίο διεθνώς θεωρείται ως αριστούργημα. Σημαντικό έργο γλυπτικής θεωρείται, επίσης, και το άγαλμα "Ο Ιησούς και ο Θωμάς" (σήμερα στο Orsanmichele της Φλωρεντίας).[3][4]
The Virgin and Child with Two Angels
The Virgin and Child with Two Angels
Drawings
Σύντομο βιογραφικό
Ο Βερρόκιο γεννήθηκε στη Φλωρεντία γύρω στα 1436. Λίγα είναι γνωστά για την νεανική του ζωή. Πατέρας του ήταν ο Μικέλε ντι Τσιόνε, ο οποίος εργαζόταν αρχικά σε εργαστήριο κατασκευής κεραμιδιών και τούβλων και αργότερα έγινε φοροεισπράκτορας. Η οικονομική ευρωστία δεν ήταν ποτέ χαρακτηριστικό της οικογένειας των Τσιόνε και ο Βερρόκκιο πολλές φορές αναγκαζόταν να ενισχύει οικονομικά τους αδελφούς και τις αδελφές του, καθώς ο ίδιος ποτέ δεν νυμφεύτηκε. Αργότερα φρόντισε για την μόρφωση και την προικοδότηση των θυγατέρων του μικρότερου αδελφού του, Τομμάσσο.[5]
Αρχικά εκπαιδεύτηκε ως χρυσοχόος, με πιθανό διδάσκαλο τον Τζουλιάνο Βερρόκκι, το επώνυμο του οποίου έλαβε ο Αντρέα. Κατ' άλλη, μη επιβεβαιωμένη, εκδοχή, ο Αντρέα εκπαιδεύτηκε από τον Ντονατέλλο, τον μεγαλύτερο Ιταλό γλύπτη της πρώιμης Αναγέννησης. Καθώς όμως το στυλ που υιοθέτησε ο Αντρέα Βερρόκκιο στα πρώτα του γλυπτά είναι πολύ περισσότερο συγγενές με αυτό του Αντόνιο Ροσσελλίνο και όχι με του Ντονατέλλο, η εκδοχή αυτή δεν φαίνεται ακριβής.[5] Δεν είναι, επίσης, επακριβώς γνωστό ποιος υπήρξε διδάσκαλός του στη ζωγραφική, με την οποία άρχισε να ασχολείται περί τα μέσα της δεκαετίας του 1460. Λέγεται ότι υπήρξε μαθητής του επίσης Φλωρεντινού Αλέσσο Μπαλντοβινέττι (Alesso Baldovinetti) ενώ κατ' άλλη εκδοχή τόσο ο Βερρόκκιο όσο και ο Σάντρο Μποτιτσέλι υπήρξαν μαθητές του Φιλίππο Λίππι[5] στο Πράτο, πόλη κοντά στην Φλωρεντία, όπου ο Λίππι είχε αναλάβει τις τοιχογραφίες του ιερού ναού. Καμία από τις δύο εκδοχές δεν είναι επιβεβαιωμένη. Το 1472 είναι γνωστό ότι είχε καταγραφεί στην συντεχνία των ζωγράφων.[3][1] Ωστόσο, πολλά από τα έργα ζωγραφικής που του αποδίδονται έχει αποδειχθεί ότι μάλλον δεν είναι εξ ολοκλήρου δικά του: Όταν δραστηριοποιήθηκε στην Πιστόια ζωγράφισε την τοιχογραφία Madonna di Piazza, η οποία υπάρχει εκεί ακόμη και σήμερα. Ωστόσο, έρευνες που διενεργήθηκαν με την ευκαιρία του καθαρισμού - συντήρησης του έργου αποκάλυψαν ότι αυτό μάλλον είναι έργο του μαθητή και διαδόχου του Λορέντσο ντι Κρέντι.[6] Άλλοι πίνακές του, μολονότι έχουν σαφώς την τεχνοτροπία του, μάλλον πρέπει να αποδοθούν σε μαθητές του όπως ο Λεονάρντο, ο Περουτζίνο και ο Ντομένικο Γκιρλαντάιο (Domenico Ghirlandaio). Ο μόνος πίνακας που είναι με βεβαιότητα δικός του είναι ο φυλασσόμενος στην Gemäldegalerie στο Βερολίνο "Η Παρθένος με το καθήμενο Βρέφος"[3]
Πιστεύεται ότι ο Βερρόκκιο δημιούργησε και κάποια έργα εκτός της περιοχής της Φλωρεντίας. Λέγεται ότι εργάστηκε στη Ρώμη για λογαριασμό του Πάπα Σίξτου του Δ', ωστόσο δεν υπάρχει γραπτή μαρτυρία ότι απομακρύνθηκε από την περιοχή της πόλης του προ της δεκαετίας του 1480, οπότε και μετακόμισε στη Βενετία, όπου ύστερα από λίγα χρόνια απεβίωσε. Ακόμη και τότε, όμως, το εργαστήριο που είχε δημιουργήσει στη Φλωρεντία διατηρήθηκε υπό την επίβλεψη του αγαπημένου του μαθητή Λορέντσο ντι Κρέντι, ο οποίος ήταν επίσης διαχειριστής και κληρονόμος της περιουσίας του δασκάλου του. Στο εργαστήριό του, το οποίο κατά το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη, μαθήτευσαν οι Ντα Βίντσι, Περουτζίνο[1], Γκιρλαντάιο (ο οποίος ήταν, για ένα διάστημα, σε στενή επαφή με τον Βερρόκκιο), Μποτιτσέλι, Φραντσέσκο ντι Τζόρτζιο, διάσημος καλλιτέχνης από την Σιένα και στα πρώτα τους βήματα επηρεάστηκαν από την τέχνη του δασκάλου. Το ίδιο συνέβη και με τους επιφανείς Φλωρεντινούς γλύπτες Μπενεντέττο ντα Μαϊάνο (Benedetto da Maiano) και Αντρέα Σανσοβίνο(Andrea Sansovino).[5]
Τα πιο σημαντικά του έργα
Τα πλέον σημαντικά έργα του ο Βερρόκιο τα δημιούργησε τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του. Η αναρρίχησή του στην δημιουργική τελειότητα έγινε με την παρότρυνση των Πιέρο των Μεδίκων και του γιου του Λορέντσο, οι οποίοι ήταν οι επιφανέστεροι χορηγοί των Τεχνών στην Φλωρεντία. Η μεταστροφή των Μεδίκων προς τον Βερρόκκιο σημειώνεται μετά τον θάνατο του αγαπημένου τους Ντονατέλλο το 1466. Ο Βερρόκκιο, εκτός από τα γλυπτά και τα έργα ζωγραφικής που δημιούργησε για λογαριασμό τους, σχεδίασε επίσης στολές και διακοσμητικές πανοπλίες για τις εορταστικές, αθλητικές και επίσημες εκδηλώσεις της οικογένειας. Ονομάστηκε Έφορος της συλλογής αρχαιοτήτων των Μεδίκων και αποκατέστησε πολλά αρχαία ρωμαϊκά γλυπτά, ιδιαίτερα προτομές.[5]
Το τέλος
Ο Βερρόκκιο απεβίωσε στη Βενετία το 1488 σε ηλικία 56 ετών. Σύμφωνα με τον Τζόρτζιο Βαζάρι ο θάνατός του προκάλεσε μεγάλη λύπη τόσο στους συνεργάτες όσο και στους μαθητές του και ιδιαίτερα στον εκκεντρικό γλύπτη Νάννι Γκρόσσο.[7]
Φωτοθήκη
Η Παναγία με το Βρέφος, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη)
Η Βάπτιση του Ιησού, Ουφίτσι, Φλωρεντία
Ο Τωβίας και ο Άγγελος, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου
Ο Ιησούς και ο Θωμάς, Orsanmichele, Φλωρεντία
Παραπομπές
Musee du Louvre, VERROCCHIO Andrea del
All-Art: Andrea del Verrocchio
National Gallery of Art, USA: Andrea del Verrocchio
Web Gallery of Art: Andrea del Verrocchio
"Andrea del Verrocchio." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Ανακτήθηκε την 01 Ιαν. 2012
Gigetta Dalli Regoli, in Exh. cat. Florence, Maestri e botteghe 1992: 52, cat. 1.5, repro., όπως αναφέρεται στον ιστοχώρο National Gallery of Art, USA
Life of An artist: Giorgio Vazari, Andrea del Verrocchio
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
