Αλμπέρτο Σαβίνιο

O Αλμπέρτο Σαβίνιο (Alberto Savinio, 25 Αυγούστου 1891 — 6 Μαΐου 1952), ψευδώνυμο του Αντρέα ντε Κίρικο, ήταν Ιταλός συγγραφέας, ζωγράφος, συνθέτης και θεωρητικός της τέχνης, αδελφός του Τζόρτζιο ντε Κίρικο.

Βιογραφία

Έζησε τα παιδικά του χρόνια στην πόλη του Βόλου και από νεαρή ηλικία διακρίθηκε στη μουσική, αποφοιτώντας με επαίνους στο πιάνο και στη σύνθεση από το Ωδείο των Αθηνών. Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1905, συνέχισε τις σπουδές του στο Μόναχο, υπό την επίβλεψη του Max Reger και σε ηλικία 17 ετών συνέθεσε την όπερα Καρμέλα (Carmela). Το 1910 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Γκιγιώμ Απολλιναίρ και εισχώρησε στους καλλιτεχνικούς κύκλους της πόλης ως λογοτέχνης, εγκαταλείποντας τη μουσική. Το 1914 δημοσίευσε το δραματικό ποίημα Les Chants de la mi-mort (Άσματα του ημιθανάτου), υιοθετώντας για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Αλμπέρτο Σαβίνιο, προκειμένου να αποφεύγεται οποιαδήποτε σύγχυση με τον συνεπώνυμο αδελφό του. Το 1918 εκδόθηκε επίσης το μεταφυσικό μυθιστόρημά του Hermaphrodito, η συγγραφή του οποίου ολοκληρώθηκε στη Φεράρα και στη Θεσσαλονίκη. Θεωρείται έργο ορόσημο στην εξέλιξή του, καθώς ο ίδιος ομολόγησε αργότερα πως υπήρξε ο θεμέλιος λίθος της σταδιοδρομίας του στο χώρο της λογοτεχνίας και της τέχνης.

Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο έγραψε πληθώρα θεωρητικών κειμένων για τη Μεταφυσική ζωγραφική, δημοσιεύοντας μεγάλο μέρος τους στην περιοδική έκδοση Valori plastici. Από το 1926 ξεκίνησε η πιο συστηματική ενασχόληση του με τη ζωγραφική, επηρεασμένος έντονα από το έργο του Τζόρτζιο ντε Κίρικο και πραγματοποίησε την πρώτη ατομική έκθεσή του τον Οκτώβριο του 1927, στη γκαλερί Bernheim. Το έργο του στη ζωγραφική περιλάμβανε κυρίως προσωπογραφίες και αντιμετωπίστηκε με αδιαφορία από τους κριτικούς. Η συγγραφή αποτέλεσε την κύρια δραστηριότητα του, ενώ το 1933 ανέλαβε την έκδοση του βραχύβιου περιοδικού Colonna. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 σκηνοθέτησε παραγωγές στη Σκάλα του Μιλάνου, όπως το μπαλέτο που συνέθεσε ο ίδιος με τίτλο La Vita dell’uomo.
Εργογραφία
Πεζογραφία και ποίηση

Les Chants de la mi-mort, Les Soirées de Paris, xxvii (Παρίσι, 1914)
Hermaphrodito (Φλωρεντία, 1918)
La casa ispirata (1925)
Angelica o la notte di maggio (1927)
Tragedia dell'infanzia (1937)
Achille innamorato (Gradus ad Parnassum) (1938)
Dico a te, Clio (1940)
Infanzia di Nivasio Dolcemare (1941, ελλ. μτφρ. Η παιδική ηλικία του Νιβάζιο Ντολτσεμάρε, μετάφρ. Π.Λεκαπηνός, εκδ. Ύψιλον, 1988)
Narrate, uomini, la vostra storia (Διηγηθείτε, άνθρωποι, την ιστορία σας - πορτραίτα προσωπικοτήτων, 1942) ― ελλην.μετάφρ.Παν.Σκόνδρας ("Αστάρτη")
Ascolto il tuo cuore, città (1943)
La nostra anima (1944)
Sorte dell'Europa (1945)
Introduction à une vie de Mercure (1945)
Souvenirs (1945)
I miei genitori, disegni e storie di Alberto Savinio (1945)
Tutta la vita (1945)
L'angolino (1950)
Scatola sonora (1955)
Vita dei fantasmi (1962)
Nuova enciclopedia (1977)
Torre di guardia (1977)
Il signor Dido (1978)
Vita di Enrico Ibsen (1979)
Il sogno meccanico (1981)
Palchetti romani (1982)
Capri (1988)

Θεατρικά

La morte di Niobe (1925)
Capitan Ulisse (1934)
La famiglia Mastinu (1948)
Emma B. vedova Giocasta (1949)
Alcesti di Samuele (1949)
Orfeo vedovo (1950)
Vita dell'uomo (1950)

Μουσικές συνθέσεις

Persée, μπαλέτο (1913)
Deux amours dans la nuit, μπαλέτο (1913)
La Mort de Niobé, (1913)
Les chants de la Mi-Mort, λυρική όπερα (1914)
Les Chants de la Mi-Mort", σουίτα για πιάνο (1914)
Vita dell'uomo, μπαλέτο (1948)
Agenzia Fix, όπερα (1950)
Cristoforo Colombo, όπερα (1952)
Serenata

Βιβλιογραφία

Keala Jane Jewell, The Art of Enigma: the De Chirico brothers and the politics of modernism, Penn State Press, 2004

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Archivio della Scuola Romana (Ιταλικά)

Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων

WorldCat VIAF: 90634868 BiblioNet: 19089 LCCN: n79109943 ISNI: 0000 0003 6861 3228 GND: 118794752 SELIBR: 199568 SUDOC: 026670380 BNF: cb11887501r (data) BIBSYS: 90087536 ULAN: 500022695 NLA: 36069850 NDL: 01230616 NKC: jn20000604807 ICCU: IT\ICCU\CFIV\010622 BNE: XX1165775 RKD: 69920

Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11887501r. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Alberto Savinio». RKDartists. 69920.
(Αγγλικά) SNAC. w6rr26dv. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Discogs. 953311. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.