Ιταλία

Το Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια (ιταλικά:Friuli - Venezia Giulia Φριουλικά: Friûl-Vignesie Julie, σλοβενικά: Furlanija-Julijska krajina, Γερμανικά: Friaul-Julisch Venetien) ή Φρίουλι-Ιουλιανή Βενετία είναι αυτόνομη περιφέρεια της βορειοανατολικής Ιταλίας με πληθυσμό 1.232.000 κατοίκους. Συνορεύει στα ανατολικά με την Σλοβενία , στα βόρεια με την Αυστρία και στα δυτικά την Ιταλική επαρχία του Βένετο. Φυσικό άνοιγμα προς τη θάλασσα για πολλές χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η περιοχή διασχίζεται από μεγάλους άξονες μεταφορών. Περιλαμβάνει την ιστορική-γεωγραφική περιοχή του Φρίουλι και τη γεωγραφική περιοχή του Βένετο Τζούλια το καθένα με τη δική του ξεχωριστή ιστορία, τις παραδόσεις και την ταυτότητά του. Το ανατολικό τμήμα της είναι γνωστό σαν Σλάβια Φρουλιάνα δεδομένου ότι επί το πλείστον κατοικείται από Σλοβένους.

Γεωγραφία

Εκτός της πρωτεύουσας Τεργέστης άλλες πόλεις είναι το Ούντινε, το Πορντενόνε, το Σατσίλε, το Βιττόριο Βένετο, το Μονφαλκόνε, η Γκορίτσια, το Μπελούνο κι άλλες μικρότερες σε πληθυσμό κωμοπόλεις[1]. Η ψηλότερη κορυφή είναι το Όρος Σκιάρα (2.563 μ.) , οι μεγαλύτεροι ποταμοί είναι ο Ταλιαμέντο και ο Ινζόνσο που εκβάλουν στον κόλπο της Τεργέστης[1].

Τα τοπία της χαρακτηρίζονται από τεράστια δάση από πεύκα και λιβάδια, ορεινές λίμνες (π.χ. Sauris και Barcis) και πολυάριθμα ρέματα και μικρά ποτάμια που κατεβαίνουν από τα βουνά. Η περιοχή είναι επίσης γνωστή για τους τουριστικούς προορισμούς της, ειδικά κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου (Monte Zoncolan, Ταρβίζιο).

Η περιοχή έχει εύκρατο κλίμα. Ωστόσο, λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους του, αυτό ποικίλλει σημαντικά από τόπο σε τόπο.
Ιστορία

Στην περιοχή του Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια υπάρχουν διάσπαρτα ερείπια της ρωμαϊκής περιόδου όταν αποτελούσε την επαρχία του Βένετο-Ίστρια. Το 568 Λομβαρδοί που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή την προσαρτούν στο Λομβαρδικό δουκάτο και η πόλη Τσινβιντάλε ντελ Φρίουλι (Cividale del Friuli) γίνεται πρωτεύουσά του παίρνοντας τα πρωτεία από την Ακουιληία (Aquileia). Από τον 10ο αιώνα στην περιοχή ιδρύονται πολλά μικρά ανεξάρτητα κρατίδια ενώ αργότερα τμήμα της περνά στην Αυστροουγγαρία. Κατάλοιπο αυτής της εποχής είναι το Κάστρο Μιραμάρε , εξοχικό θέρετρο-παλάτι του αυστριακού αυτοκράτορα. Το 1420 και το Φρίουλι που ήταν ακόμα ελεύθερο έγινε τμήμα της Ενετικής Δημοκρατίας έως το 1797 που πέρασε με συνθήκη στην Αυστροουγγαρία. Την περίοδο αυτή η Τεργέστη αποτέλεσε το μοναδικό λιμάνι της αυτοκρατορίας και γνώρισε μεγάλη άνθηση.

Στον Α΄παγκόσμιο πόλεμο η περιοχή έγινε θέρετρο πολλών πολεμικών επιχειρήσεων. Μετά τον Β΄παγκόσμιο πόλεμο η περιοχή πέρασε από αγγλο-αμερικάνικη διοίκηση κι αποτέλεσε την Ελεύθερη ζώνη της Τεργέστης, το 1954 η περιοχή της Τεργέστης ενσωματώθηκε στην Ιταλία με το μνημόνιο του Λονδίνου και η υπόλοιπη ελεύθερη ζώνη δόθηκε στην Σλοβενία.
Διοικητική διαίρεση

Η αυτόνομη περιφέρεια Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια αποτελείται διοικητικά από 4 επαρχίες:
Provinces of Friuli–Venezia Giulia
Επαρχία Έκταση (km²) κάτοικοι πυκνότητα (inh./km²)
Γκορίτσια 466 142,392 305.5
Πορντενόνε 2,273 311,931 137.2
Τεργέστη 212 236,445 1,115.3
Ούντινε 4,905 539,224 109.9
Οικονομία
Το λιμάνι της Τεργέστης

Η οικονομία της περιφέρειας βασίζεται σε μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις , σε εξειδικευμένες καλλιέργειες και σε υψηλής ποιότητας τουρισμό[2]. Γεωργία και κτηνοτροφία διατηρούν ουσιαστικό ρόλο στην οικονομία της περιοχής και απασχολούν, το 2001 περίπου 95.000 άτομα. Τα υψηλής ποιότητας προϊόντα εξάγονται, όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας και της Ευρώπης (φρούτα και λαχανικά, τυρί), αλλά έχουν γίνει γνωστά σε όλο τον κόσμο για την ποιότητά τους (χοιρομέρι και κρασιά, ειδικά λευκά). Αξιοσημείωτη είναι επίσης η παραγωγή σόγιας (τρίτη παραγωγός στην Ιταλία με περισσότερα από 37.000 εκτάρια να καλλιεργούνται το 2000) και την παραγωγή ξυλείας στην Κάρνια [3].
Παραπομπές

↑ 1,0 1,1 Tim Jepson , National Geograrhic Traveler , τουριστικός οδηγός : Ιταλία, έκδοση για την ελληνική γλώσσα : Δημοσιογραφικός οργανισμός Λαμπράκη, Αθήνα 2001, ISBN 960 8162 19 Χ
↑ Eurostat
↑ Eurostat

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημη ιστοσελίδα αυτόνομης περιφέρειας Φρίουλι-Βενετία Τζιούλια
Επίσημη ιστοσελίδα αυτόνομης περιφέρειας Φρίουλι-Βενετία Τζιούλια
fvg.INFO
Map of Friuli–Venezia Giulia
Επίσημη ιστοσελίδα τουρισμού Φρίουλι-Βενετία Τζιούλια
Αεροδρόμιο Φρίουλι-Βενετία Τζιούλια

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Friuli-Venezia Giulia της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες).