.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου (21 Οκτωβρίου 1949) είναι Ισραηλινός πολιτικός και πρωθυπουργός από το 2009 έως το 2021. Είναι αρχηγός του συντηρητικού κόμματος Λικούντ και προηγουμένως υπηρέτησε στην πρωθυπουργία του κράτους από τον Ιούνιο του 1996 ως τον Ιούλιο του 1999. Είναι ο πρώτος και μοναδικός πρωθυπουργός του Ισραήλ (μέχρι στιγμής) ο οποίος γεννήθηκε μετά την ίδρυση του κράτους το 1948. Ως το 2005, οπότε και παραιτήθηκε, χρημάτισε υπουργός Οικονομικών. Έγινε ξανά πρόεδρος του Λικούντ στις 20 Δεκεμβρίου του 2005. Τον Αύγουστο του 2007 επανεξελέγη στην ηγεσία του κόμματος στο συνέδριο. Έλαβε εντολή για σχηματισμό κυβέρνησης από τον πρόεδρο Σιμόν Πέρες στις 20 Φεβρουαρίου του 2009, έπειτα από τις βουλευτικές εκλογές εκείνου του μήνα.[1] Ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 31 Μαρτίου του 2009. To 2013 κέρδισε ξανά τις εκλογές και έλαβε εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Έγινε το πρώτο πρόσωπο που υπηρέτησε στη χώρα του για τρίτη συνεχή θητεία ως πρωθυπουργός από τον ιδρυτή του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν Γκουριόν.
Έχει συγγράψει πολλά βιβλία. Έχει παντρευτεί 3 φορές και έχει συνολικά δύο γιους και μία κόρη.
Συμπεριελήφθη στη λίστα που εξέδωσε το περιοδικό Time για τα «Πρόσωπα με τη Μεγαλύτερη Επιρροή Παγκοσμίως» για το έτος 2012.[2]
Βιογραφία
Πρώτα χρόνια, εκπαίδευση και οικογενειακή ζωή
Γεννήθηκε στο Τελ Αβίβ στις 21 Οκτωβρίου του 1949. Οι γονείς της μητέρας του είχαν μεταναστεύσει στη Μινεάπολις των ΗΠΑ.[3] Όταν ο Μπενιαμίν ήταν 14 ετών, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ. Ο μεγαλύτερος αδερφός του, Γιονάταν, σκοτώθηκε κατά την Επιχείρηση Έντεμπε στην Ουγκάντα το 1976. Από το 1967 ως το 1972 υπηρέτησε ως λοχαγός του ισραηλινού στρατού. Απέκτησε πτυχίο στην αρχιτεκτονική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης το 1975 και πτυχίο από το MIT Sloan School of Management το 1977. Εν συνεχεία σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Χάρβαρντ και στο MIT. Έπειτα εργάστηκε ως σύμβουλος στη Βοστόνη και τελικά επέστρεψε στο Ισραήλ.
Το 1982 διορίστηκε αναπληρωτής πρόεδρος της ισραηλινής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον και στη συνέχεια έγινε πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη, από το 1984 ως το 1988.
Πολιτική καριέρα
Εξελέγη μέλος της Κνεσέτ το 1988 και θήτευσε στις κυβερνήσεις του Γιτζχάκ Σαμίρ από το 1988 ως το 1992. Έπειτα από την ήττα του Λικούντ στις εκλογές του 1992 ο Σαμίρ αποσύρθηκε από την πολιτική και τον επόμενο χρόνο εξελέγη πρόεδρος του κόμματος ο Νετανιάχου, επικρατώντας του Μπένι Μπέγκιν.
Πρώτη πρωθυπουργία (1996-1999)
Το 1996 οι Ισραηλινοί εξέλεξαν τον πρωθυπουργό τους για πρώτη φορά απευθείας. Ο Νετανιάχου έκανε την έκπληξη και κέρδισε τον επικρατέστερο για τη νίκη, Σιμόν Πέρες. Μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων από Παλαιστινίους με ισραηλινούς στόχους, που έγιναν στις 3 και στις 4 Μαρτίου του 1996 συνετέλεσαν στην ήττα του Πέρες. Ο τελευταίος φαινόταν ανίκανος να σταματήσει τις επιθέσεις, οι οποίες ήδη είχαν στοιχίσει τη ζωή σε 32 Ισραηλινούς. Παρά την άνοδο του Νετανιάχου στην πρωθυπουργία, το Εργατικό Κόμμα κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές του 1996. Έτσι, η κυβέρνηση Νετανιάχου στηρίχθηκε στο συνασπισμό των υπερορθόδοξων κομμάτων, του Σας και της Ενωμένης Τορά.
Με την εκλογή του έγινε το νεότερο σε ηλικία πρόσωπο στο Ισραήλ που έγινε πρωθυπουργός. Η σχέση του με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον επιδεινώθηκε έπειτα από τα μη κολακευτικά σχόλια που είχε κάνει ο ίδιος για τον πρόεδρο.[4]
Ως πρωθυπουργός έλαβε μέρος σε συνομιλίες με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ το 1998. Παρότι απέτυχε στην εφαρμογή των συμφωνιών του Όσλο, ο Νετανιάχου εκχώρησε το μεγαλύτερο μέρος της Χεβρώνας στη δικαιοδοσία των Παλαιστινίων. Το 1996 ο Νετανιάχου και ο δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, Εχούντ Ολμέρτ, αποφάσισαν να ανοίξουν μια έξοδο προς τη Σήραγγα του Δυτικού Τείχους, πυροδοτώντας τριήμερα επεισόδια με απολογισμό νεκρούς και από τις δύο πλευρές. Ο Νετανιάχου ενθάρρυνε την πολιτική των τριών «όχι»: Αυτά ήταν η μη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τα Υψώματα του Γκολάν, καμία συζήτηση για την υπόθεση της Ιερουσαλήμ και όχι στις συνομιλίες υπό οποιουσδήποτε όρους από πριν.[5]
Η αριστερή πτέρυγα στο Ισραήλ άσκησε αντιπολίτευση στον Νετανιάχου και εξαιτίας των παραχωρήσεων της κυβέρνησης του τελευταίου και των διαπραγματεύσεων με τον Αραφάτ η κυβέρνηση τελικά έχασε τη δημοτικότητά της. Σε αυτό συνετέλεσαν και αρκετά σκάνδαλα, όπως οι κατηγορίες εναντίον του για διαφθορά (αθωώθηκε αργότερα).
Το 1999 ηττήθηκε από τον Εχούντ Μπάρακ στην πρωθυπουργική εκλογή και η ήττα αυτή σήμανε την προσωρινή αποχώρηση του Νετανιάχου από την πολιτική.
Πολιτική δραστηριότητα μετά το 2000
Το 2001 αρνήθηκε την ευκαιρία να γίνει πρωθυπουργός καθώς απαίτησε τη διεξαγωγή γενικών εκλογών. Με τον τρόπο αυτό διευκόλυνε την άνοδο του Αριέλ Σαρόν στην εξουσία. Το 2002 το Εργατικό Κόμμα αποχώρησε από το συνασπισμό και η θέση του υπουργού Εξωτερικών έμεινε κενή. Ο Νετανιάχου διορίστηκε στο αξίωμα αυτό από τον Σαρόν. Οι δύο άνδρες αναμετρήθηκαν και στην ηγεσία του κόμματος Λικούντ. Ο Σαρόν βγήκε νικητής κι εκεί.
Έπειτα από τις εκλογές του 2003 ο Νετανιάχου έγινε υπουργός Οικονομικών στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού του Σαρόν. Ο πολιτικός δεν υποστήριξε την ιδέα για ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος, αν και δύο φορές το 2001 επέδειξε προθυμία να σκεφτεί κάτι τέτοιο.[6] Ως υπουργός Οικονομικών προέβη σε σειρά μεταρρυθμίσεων στο τραπεζικό σύστημα. Το 2005 παραιτήθηκε από υπουργός Οικονομικών.
Μετά την αποχώρηση του Σαρόν από το Λικούντ, πρόεδρος του κόμματος εξελέγη με 47% στον προκριματικό γύρο ο Νετανιάχου, στις 20 Δεκεμβρίου του 2005. Στις εκλογές του 2006 το Λικούντ ηττήθηκε και ήρθε τρίτο, πίσω από το Καντίμα και τους Εργατικούς. Έτσι, ο Νετανιάχου έγινε αρχηγός της Αντιπολίτευσης. Επανεξελέγη πρόεδρος του Λικούντ με 73%, νικώντας τον ακροδεξιό Μοσέ Φέιγκλιν, στις 14 Αυγούστου του 2007. Εξέφρασε την αντίθεσή του στην εκεχειρία στη Γάζα του 2008.[7]
Στις 31 Ιουλίου του 2008 ο Νετανιάχου, ως ηγέτης του Λικούντ, ζήτησε τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.[8] Ο Ολμέρτ παραιτήθηκε και ανέλαβε υπηρεσιακός πρωθυπουργός για να επιβλέψει τη διεξαγωγή νέων εκλογών.[9]
Εκλογές 2009 και δεύτερη πρωθυπουργία
Οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 10 Φεβρουαρίου του 2009 και ο Νετανιάχου κατά την προεκλογική του εκστρατεία χρησιμοποίησε το διαδίκτυο και άλλα μέσα, που είχε χρησιμοποιήσει και ο Μπαράκ Ομπάμα στη δική του εκστρατεία.[10] Το Λικούντ ήρθε δεύτερο σε ψήφους στις εκλογές και ο Νετανιάχου ανακηρύχθηκε νικητής των εκλογών, επειδή τα κόμματα της δεξιάς πτέρυγας είχαν κατακτήσει τις πιο πολλές ψήφους. Στις 20 Φεβρουαρίου του 2009 έγινε εντολοδόχος πρωθυπουργός, λαμβάνοντας την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο Πέρες.
Παρότι οι εταίροι στον συνασπισμό του είχαν κερδίσει πλειοψηφία της τάξης των 65 εδρών στο κοινοβούλιο, ο Νετανιάχου προτίμησε να συνεργαστεί με τους αντιπάλους του στο Καντίμα και τους κεντρώους. Το κόμμα της αντιπάλου του, Τζίπι Λίβνι, αρνήθηκε να συμμετάσχει και οι συνομιλίες κατέρρευσαν. Τελικά, ο Νετανιάχου συμφώνησε με το Εργατικό Κόμμα του Εχούντ Μπαράκ και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού. Η κυβέρνησή του εγκρίθηκε από την Κνεσέτ στις 31 Μαρτίου του 2009 και ανέλαβε την ίδια ημέρα.
Τρίτη πρωθυπουργία
Στις 22 Ιανουαρίου 2013, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του κέρδισαν την επανεκλογή τους.[11] Στις 2 Φεβρουαρίου 2013 ο Νετανιάχου έλαβε εντολή από τον πρόεδρο Σιμόν Πέρες για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.[12]
Επανεκλογή 2015 και 4η πρωθυπουργία
Στις εκλογές του 2015 ο Νετανιάχου παρέμεινε πρωθυπουργός, με το κόμμα του, το Λικούντ να κερδίζει τις εκλογές, εξασφαλίζοντας 30 έδρες στην Κνεσέτ. Τον Απρίλιο του 2015 έλαβε νέα προθεσμία 14 ημερών για να σχηματίσει κυβέρνηση. [13] Σχεδόν μία ώρα πριν την εκπνοή της διορίας που του είχε δοθεί για να γίνει πρωθυπουργός, ο Νετανιάχου συμφώνησε με τους ηγέτες 4 κομμάτων και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού στις 6 Μαΐου 2015. [14]Τα κόμματα που συναπαρτίζουν τον κυβερνώντα συνασπισμό είναι το Λικούντ (30 έδρες), το κεντρώο κόμμα Κουλάνου (10 έδρες) και άλλα δύο μικρότερα θρησκευτικά κόμματα, με συνολικά 13 έδρες και το δεξιό κόμμα Μπαγίτ Γιεχούντι (Εβραϊκός Οίκος) με 8 έδρες.[14] Τον Δεκέμβριο του 2018 η κυβέρνησή του διέλυσε την Κνεσέτ, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές για τον Απρίλιο του 2019.
Πολιτικές θέσεις
Περί παλαιστινιακού κράτους
Ο Νετανιάχου έχει αποκαλέσει «χάσιμο χρόνου» τις ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την αιγίδα των ΗΠΑ[15].[16] Τον Ιανουάριο του 2009, πριν τις εκλογές, είπε στον απεσταλμένο στη Μέση Ανατολή Τόνι Μπλερ ότι θα συνέχιζε την πολιτική των προκατόχων του και τις επεκτάσεις των οικισμών Εβραίων στη Δυτική Όχθη.[17] Στη διάρκεια ομιλίας του, στις 14 Ιουνίου του 2009, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου τάχθηκε για πρώτη φορά υπέρ της ίδρυσης ενός αποστρατικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους.[18]
Περί Ιράν
Σε δηλώσεις του για το Ιράν συνέκρινε τη χώρα αυτή με τη ναζιστική Γερμανία.[19] Στις 8 Μαρτίου του 2007, σε συνέντευξή του στο CNN, τόνισε ότι υπάρχει μόνο μία διαφορά ανάμεσα στη ναζιστική Γερμανία και την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Κατονόμασε ότι η πρώτη εισήλθε σε μια παγκόσμια σύρραξη και στη συνέχεια επιζήτησε ατομικά όπλα, ενώ το Ιράν πρώτα ζητά ατομικά όπλα και όταν τα αποκτήσει, θα ξεκινήσει παγκόσμιο πόλεμο. Τον Απρίλιο του 2008 επανέλαβε τα σχόλια αυτά.[20]
Περί Χίτλερ και ολοκαύτωμα
Στις 21 Οκτωβρίου του 2015 Ο Μπένιαμιν Νετανιάχου, μιλώντας στο Παγκόσμιο Εβραϊκό Συμβούλιο, τόνισε πως ο Αδόλφος Χίτλερ δεν ήθελε να εξοντώσει τους Εβραίους αλλά να τους απελάσει και πως την ιδέα του Ολοκαυτώματος του την έδωσε ο μουφτής της Ιερουσαλήμ Χάτζι Μοχάμεντ Αμίν Αλ-Χουσεϊνί. Ο δε κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας σχολιάζοντας τη δήλωση αυτή τόνισε πως η ευθύνη του Ολοκαυτώματος των Εβραίων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βαραίνει τη Γερμανία και δεν υπάρχει λόγος αυτό να αλλάξει [21].
Βιβλία και άρθρα
Βιβλία:
Clinton, Bill (2005). My Life. Vintage. ISBN 1-4000-3003-X.* A Durable Peace: Israel and Its Place Among the Nations (Warner Books, 2000) ISBN 0-446-52306-2
Fighting Terrorism: How Democracies Can Defeat Domestic And International Terrorism (Diane Pub Co, 1995) ISBN 0-7881-5514-8
A Place Among the Nations (Bantam, 1993) ISBN 0-553-08974-9
Terrorism: How the West Can Win (Farrar Straus & Giroux, 1986) ISBN 0-374-27342-1
'Άρθρα:
On Terrorism
Παραπομπές και αναφορές
«Netanyahu asked to form government». Reuters. Globe and Mail. 20-02-2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-02-23. Ανακτήθηκε στις 20-02-2009.
Benjamin Netanyahu Αρχειοθετήθηκε 2012-04-21 στο Wayback Machine., The 100 Most Influential People in the World, Time Magazine, Απρίλιος 2012.
Ronn, Michoel, The Dworskys of Lazdei: The History of a Lithuanian Jewish family from the mid-1700s until the Present, Brooklyn, NY 1900
Eldar, Akiva (11-02-2009). «Perfect English or not, Netanyahu shares no common language with Obama». Haaretz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-04-13. Ανακτήθηκε στις 13-02-2009.
Hawas, Akram T. The new alliance: Turkey and Israel Αρχειοθετήθηκε 2011-02-22 στο Wayback Machine.. The fourth Nordic conference on Middle Eastern Studies: The Middle East in globalizing world. Oslo, 13-16 August 1998.
Likud Central Committee rejects Palestinian state Αρχειοθετήθηκε 2006-01-01 στο Wayback Machine. Haaretz, 13 Μαΐου 2002
Olmert: Truce with Hamas 'fragile'. Του Joshua Mitnick. The Washington Times. 20 Ιουνίου 2008.
guardian.co.uk, Netanyahu calls for new Israeli elections
news.bbc.co.uk, Snap poll call as Olmert departs
Bronner, Ethan (14 Νοεμβρίου 2008). «In Israel, 'Yes we can, too'». International Herald Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-11-15. Ανακτήθηκε στις 15-11-2008.
Associated Press. Netanyahu, allies narrowly cling to victory in Israeli election, FOX News, 22-1-2013.
Star.gr Αρχειοθετήθηκε 2014-04-11 στο Wayback Machine., Ισραήλ: Εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Νετανιάχου , 2-2-2013/
Ισραήλ: Προθεσμία 14 ημερών στον Νετανιάχου για σχηματισμό κυβέρνησης, real.gr, 20-4-2015
Στο νήμα κατάφερε ο Νετανιάχου να παραμείνει πρωθυπουργός, in.gr, 6-5-2015
Netanyahu Gets More Time, Hopes to Forge Broader Coalition - Israel's Incoming Government Could Clash With Obama Administration
«ANALYSIS / Why isn't Netanyahu backing two-state solution? - Haaretz - Israel News». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2009.
BBC NEWS | Middle East | Likud allow settlement expansion
Τα Νέα Αρχειοθετήθηκε 2009-06-18 στο Wayback Machine., 14 Ιουνίου 2009.
"Netanyahu: Iran Preparing Another Holocaust" Αρχειοθετήθηκε 2009-04-08 στο Wayback Machine. Newsmax.com, 16 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε, 1η Νοεμβρίου 2007
Report: Netanyahu says 9/11 terror attacks good for Israel Αρχειοθετήθηκε 2012-04-16 στο Wayback Machine., Haaretz, 16 Απριλίου 2008.
tvxs ανεξάρτητη ενημέρωση Δεν έφταιγε ο Χίτλερ για το ολοκαύτωμα αλλά οι Παλαιστίνιοι
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
