Ο Καλιντάσα (Kalidasa) (4ος-5ος μ.X. αιώνας) ήταν Ινδός ποιητής και δραματουργός, που πιθανολογείται ότι έζησε στις αρχές του 5ου αιώνα. Ο Καλιντάσα εκπροσωπεί τη χρυσή εποχή της ινδικής λογοτεχνίας. Το όνομά του περιβάλλεται με μεγάλη αίγλη στην Ινδία, όπου θεωρείται ως ο μεγαλύτερος Ινδός συγγραφέας όλων των εποχών, που εξύψωσε την ινδική ποίηση σε δυσθεόρατα ύψη. Είναι γνωστός ως ο "Σαίξπηρ της Ινδίας".

Από τα θεατρικά έργα του Καλιντάσα, τρία μόνο έχουν μέχρι σήμερα διασωθεί. Το Βικραμορβάσι ή "Η κατάκτηση της Ουρβάσι από ένα γενναίο" (Vikramorvasiya), με θέμα τον έρωτα ενός θνητού, του βασιλιά Βικραμαμαντίγια, για μιαν ουράνια νύμφη. Το δεύτερο έργο του Μαλαβικαγκνιμίτρα ή "Μαλαβίκα και Αγκνιμίτρα" (Malavikagnimitra) είναι μια ρομαντική κωμωδία με θέμα τις δολοπλοκίες σ' ένα χαρέμι.

Το πιο σημαντικό και πιο ώριμο έργο του Καλιντάσα είναι η Σακούνταλα (Shakuntala) ή "Αμπιτζνανασακούνταλα" ("Η αναγνώριση της Σακούνταλα"). Το θέμα είναι παρμένο από τον αρχαίο επικό κύκλο της Μαχαμπαράτα (Mahabharata). Είναι ένα ρομαντικό θεατρικό έργο σε πέντε πράξεις, που εξιστορεί τον έρωτα του βασιλιά της Ινδίας Ντουσυάντα (Dushyanta), οποίος αποπλανεί τη θετή κόρη ενός σοφού ερημίτη, την εγκαταλείπει όμως εξαιτίας κάποιας κατάρας, υπερνικά αργότερα την κατάρα και ξανασμίγει στον ουρανό με τη γυναίκα του και το γιο του, καρπό του έρωτά τους.

Η Σακούνταλα έτυχε θερμής υποδοχής από το θεατρικό κοινό και τους αναγνώστες του έργου στη Δύση, θυμίζοντας κατά κάποιο τρόπο τα τελευταία έργα του Σαίξπηρ. Το έργο άσκησε ακόμη επιρροή και στο ευρωπαϊκό δράμα, όταν μεταφράστηκε στα αγγλικά και πρωτοπαρουσιάστηκε στη Δύση το 1789, ως ένα νέο είδος ρομαντικής φαντασίας και ως μια αντίδραση στους συμβατικούς και καθιερωμένους μέχρι τότε κλασικούς θεατρικούς κανόνες.

Η Σακούνταλα θεωρείται το τελειότερο επίτευγμα της κλασικής ινδικής λογοτεχνίας όλων των εποχών και (κατά τον Γκαίτε) ένα από τα καλύτερα της παγκόσμιας δραματουργίας. Ο Γκαίτε τόσο πολύ μάλιστα θαύμαζε το έργο αυτό του Καλιντάσα, ώστε έγραψε κι ένα ένθερμο ποίημα για το ποιητικό αυτό αριστούργημα.

Πηγές

* John Gassner (edit.): "A Treasury of the Theatre", Kalidasa: "Shakuntala", Volume One, Simon and Schuster, New York, 1951.
* John Russell Taylor: "The Penguin Dictionary of the Theatre", Penguin Books Ltd, 1968.
* Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", λήμα "Καλιντάσα", τόμ. 31, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.

Εγκυκλοπαίδεια Ινδίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library