Ο Χαρ Γκομπίντ Χοράνα (αγγλ. Har Gobind Khorana ή Hargobind Khorana, 9 Ιανουαρίου 1922 – 9 Νοεμβρίου 2011)[19][20] ήταν Ινδός και στη συνέχεια Αμερικανός βιοχημικός και μοριακός βιολόγος που βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1968 από κοινού με τους Μάρσαλ Νίρενμπεργκ και Ρόμπερτ Χόλυ, για τις έρευνες που κατέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο η σειρά των νουκλεοτιδίων στα νουκλεϊκά οξέα, που φέρουν τον γενετικό κώδικα, ελέγχει τη σύνθεση πρωτεϊνών στο κάθε κύτταρο.
Ο Χοράνα γεννήθηκε στο χωριό Ραϊπούρ των τότε Βρετανικών Ινδιών (που σήμερα ανήκει στο Πακιστάν), φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Παντζάμπ στη Λαχόρη και πήρε την αμερικανική υπηκοότητα το 1966,[21]. Υπήρξε Καθηγητής Βιολογίας και Χημείας στην έδρα Alfred P. Sloan του MIT[22] και μέλος του επιστημονικού διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Σκριπς.
Η έρευνα του Βραβείου Νόμπελ
Ο Χοράνα και η ερευνητική του ομάδα απέδειξαν ότι ο βιολογικός κώδικας που είναι κοινός σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς είναι γραμμένος σε μια «γλώσσα» που αποτελείται από «λέξεις» των τριών γραμμάτων: κάθε τριάδα νουκλεοτιδίων κωδικοποιεί ένα συγκεκριμένο αμινοξύ. Συγκεκριμένα, έδειξαν ότι το ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA) με τρεις επαναλαμβανόμενες μονάδες νουκλεοτιδίων (UCUCUCU → UCU CUC UCU) παρήγε δύο εναλλασσόμενα αμινοξέα. Το αποτέλεσμα αυτό, συνδυαζόμενο με το πείραμα των Rachit & Leder, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η τριάδα UCU είναι η «λέξη» για το αμινοξύ σερίνη και η CUC η λέξη για τη λευκίνη. Τρεις επαναλαμβανόμενες τριάδες στο RNA ( π.χ. UACUACUA → UAC UAC UAC, ή ACU ACU ACU, ή CUA CUA CUA) ανακαλύφθηκε ότι παράγουν τρεις διαφορετικές ακολουθίες αμινοξέων, ενώ 4 επαναλαμβανόμενες τριάδες, μεταξύ των οποίων οι UAG, UAA και UGA, παράγουν μόνο διπεπτίδια και τριπεπτίδια, αποκαλύπτοντας έτσι ότι οι συνδυασμοί UAG, UAA και UGA αποτελούν κωδικόνια τερματισμού.
Επιπλέον, ειδικότερα ο Χοράνα υπήρξε ο πρώτος επιστήμονας που συνέθεσε χημικώς ολιγονουκλεοτίδια[23].
Μεταγενέστερες έρευνες
Ο Χοράνα επεξέτεινε τα παραπάνω σε μακρές αλυσίδες DNA και τα συναρμολόγησε, δημιουργώντας έτσι το πρώτο συνθετικό γονίδιο. Χρησιμοποίησε τα ένζυμα πολυμεράση και λιγάση, που συνδέουν τεμάχια DNA μεταξύ τους[23], καθώς και μεθόδους που προανήγγελλαν την επινόηση της PCR[24]. Τα τεμάχια τεχνητών γονιδίων χρησιμοποιούνται ευρύτατα σε βιολογικά εργαστήρια για κλωνοποίηση και τη γενετική μηχανική που οδηγεί στη δημιουργία νέων φυτών και ζώων, ενώ είναι απαραίτητα για τη διευρυνόμενη χρήση της αναλύσεως του DNA για την κατανόηση κληρονομικών νοσημάτων του ανθρώπου και της ανθρώπινης εξελίξεως. Οι λεγόμενες «εφευρέσεις του Χοράνα» έχουν πλέον αυτοματοποιηθεί και εμπορευματοποιηθεί, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε μπορεί να παραγγείλει ένα συνθετικό ολιγονουκλεοτίδιο ή ένα γονίδιο από κάποια από αρκετές εταιρείες: το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να αποστείλει τη γενετική ακολουθία στην εταιρεία.
Από το 1975 περίπου, το εργαστήριο του Χοράνα μελέτησε τη βιοχημεία της βακτηριοροδοψίνης, μιας πρωτεΐνης που μετατρέπει το φως σε χημική ενέργεια[25]. Αργότερα, μελέτησε τη δομικά συγγενή οπτική χρωστική ροδοψίνη[26].
Τιμητικές διακρίσεις
Ο Χοράνα εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Βασιλικής Εταιρείας το 1978.[27]. Το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, η ινδική κυβέρνηση (Υπουργείο Βιοτεχνολογίας) και το Ινδοαμερικανικό Φόρουμ Επιστήμης και Τεχνολογίας συνέστησαν από κοινού το «Πρόγραμμα Χοράνα» (Khorana Program) το 2007. Η αποστολή του προγράμματος είναι η προαγωγή μιας ενιαίας κοινότητας επιστημόνων, βιομηχάνων και κοινωνικών παραγόντων στις ΗΠΑ και την Ινδία.
Εκτός από το Βραβείο Νόμπελ του 1968, ο Χοράνα είχε τιμηθεί επίσης με το Διεθνές Βραβείο του Ιδρύματος Γκάιρντνερ (1980), με το Βραβείο «Λουίζα Γκρος Χόρβιτς και το Βραβείο Βασικής Ιατρικής Έρευνας «Άλμπερτ Λάσκερ» (1968), με το ινδικό παράσημο Πάντμα Βιμπουσάν και με το Βραβείο «Willard Gibbs» (1974).
Προσωπικά
Ο Χοράνα απεβίωσε από φυσικά αίτια σε ηλικία 89 ετών στο Κάνκαρντ της Μασαχουσέτης[28]. Από το 2001 ήταν χήρος και είχε δύο τέκνα, την Τζούλια και τον Ντέιβελ[29].
Παραπομπές
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
www.nndb.com/lists/503/000063314/.
www.nytimes.com/2011/11/14/us/h-gobind-khorana-1968-nobel-winner-for-rna-research-dies.html.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Har-Gobind-Khorana. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w63s2vq6. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 80403203. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
web.mit.edu/newsoffice/2011/obit-khorana-1110.html.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
www.britannica.com/EBchecked/topic/316846/Har-Gobind-Khorana.
www.nndb.com/lists/200/000106879/.
www.nndb.com/org/290/000161804/.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015.
ibnlive.in.com/generalnewsfeed/news/nobel-laureate-har-gobind-khorana-dies-at-89/897277.html.
www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=%2Fc%2Fa%2F2011%2F11%2F11%2FMN4S1LU01M.DTL.
www.laskerfoundation.org/awards/1968basic.htm.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1968/.
www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
Caruthers, M.; Wells, R. (2011). «Har Gobind Khorana (1922-2011)». Science 334 (6062): 1511. doi:10.1126/science.1217138. PMID 22174242.
Rajbhandary, U.L. (2011). «Har Gobind Khorana (1922–2011)». Nature 480 (7377): 322. doi:10.1038/480322a.
«HG Khorana Britannica».
«MIT HG Khorana MIT laboratory».
Khorana, H.G. (1979). «Total synthesis of a gene». Science 203 (4381): 614–625. doi:10.1126/science.366749. PMID 366749.
Kleppe, K.; Ohtsuka, E.; Kleppe, R.; Molineux, I.; Khorana, H.G. (1971). «Studies on polynucleotides *1, *2XCVI. Repair replication of short synthetic DNA's as catalyzed by DNA polymerases». Journal of Molecular Biology 56 (2): 341–361. doi:10.1016/0022-2836(71)90469-4. PMID 4927950.
Wildenauer, D.; Khorana, H.G. (1977). «The preparation of lipid-depleted bacteriorhodopsin». Biochimica et Biophysica Acta 466 (2): 315–324. doi:10.1016/0005-2736(77)90227-9. PMID 857886.
Ahuja, S.; Crocker, E.; Eilers, M.; Hornak, V.; Hirshfeld, A.; Ziliox, M.; Syrett, N.; Reeves, P.J. και άλλοι. (2009). «Location of the Retinal Chromophore in the Activated State of Rhodopsin*». Journal of Biological Chemistry 284 (15): 10190–10201. doi:10.1074/jbc.M805725200. PMID 19176531.
«Fellowship of the Royal Society 1660-2015». London: Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-07-15.
«Gobind Khorana, MIT professor emeritus, dies at 89 – MIT News Office». Web.mit.edu. 2011-11-07. Ανακτήθηκε στις 2011-11-12.
Chandigarh mourns death of Nobel laureate Hargobind Khorana
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ιστότοπος του Προγράμματος Χοράνα στη βιοχημεία
In Memoriam: Har Gobind Khorana, στο Δελτίο Βιοχημείας του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, από άρθρο στο περιοδικό Cell] (σελ. 38)
Νεκρολογία στο PLOS Biology (PDF)
Βραβευμένοι με Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής 1951–1975
Μαξ Τάιλερ (1951) Σέλμαν Έιμπραχαμ Γουόκσμαν (1952) Χανς Άντολφ Κρεμπς Φριτς Άλμπερτ Λίπμαν (1953) Τζον Φράνκλιν Έντερς \ Τόμας Χακλ Γουέλερ \ Φρέντερικ Τσάπμαν Ρόμπινς (1954) Άξελ Ούγκο Τέοντορ Τέορελ (1955) Αντρέ Φρεντερίκ Κουρνάν \ Βέρνερ Φόρσμαν \ Ντίκινσον Γ. Ρίτσαρντς (1956) Ντανιέλ Μποβέ (1957) Τζωρτζ Γουέλς Μπιντλ \ Έντουαρντ Λόρι Τατούμ \ Τζόσουα Λέντερμπεργκ (1958) Σεβέρο Οτσόα \ Άρθουρ Κόρνμπεργκ (1959) Φρανκ Μακφάρλεϊν Μπερνέτ \ Πίτερ Μπράιαν Μεντάουαρ (1960) Γκέοργκ φον Μπέκεσι (1961) Φράνσις Χάρι Κόμπτον Κρικ \ Τζέιμς Ντιούι Γουότσον \ Μωρίς Γουίλκινς (1962) Τζον Κάριου Εκλς \ Άλαν Λόιντ Χότζκιν \ Άντριου Χάξλεϊ (1963) Κόνραντ Μπλοχ \ Φέοντορ Λίνεν (1964) Φρανσουά Ζακόμπ \ Αντρέ Λβοφ \ Ζακ Μονόντ (1965) Πέιτον Ράους \ Τσαρλς Μπ. Χάγκινς (1966) Ράγκναρ Γκράνιτ \ Χάλνταν Κέφερ Χαρτλάιν \ Τζορτζ Γουάλντ (1967) Ρόμπερτ Γ. Χόλι \ Χαρ Γκομπίντ Χοράνα \ Μάρσαλ Γ. Νίρενμπεργκ (1968) Μαξ Ντελμπρούκ \ Άλφρεντ Χέρσεϊ \ Σαλβαδόρ Λούρια (1969) Σερ Μπέρναρντ Κατζ \ Ουλφ φον Όιλερ \ Τζούλιους Άξελροντ (1970) Ερλ Γ. Σάδερλαντ ο νεότερος (1971) Τζέραλντ M. Έντελμαν \ Ρόντνεϊ Ρ. Πόρτερ (1972) Καρλ φον Φρις \ Κόνραντ Λόρεντς \ Νίκολας Τίνμπεργκεν (1973) Αλμπέρ Κλωντ \ Κριστιάν ντε Ντυβ \ Τζωρτζ E. Παλάντε (1974) Ντέιβιντ Μπάλτιμορ \ Ρενάτο Ντουλμπέκο \ Χάουαρντ Μάρτιν Τέμιν (1975)
Υπόλοιπες περίοδοι: (1901-1925) ▪ (1926-1950) ▪ (1976–2000) ▪ (2001–2025)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
