.
Ο Τρίτος Ιουδαϊκός Πόλεμος (132-135) (εβραϊκά: מרד בר כוכבא, Εξέγερση του Μπαρ Κοχβά) ήταν η τελευταία θρησκευτική εξέγερση των Ιουδαίων εναντίον της Ρώμης (Ιουδαιορωμαϊκοί Πόλεμοι).
| Τρίτος Ιουδαϊκός πόλεμος | |||
|---|---|---|---|
| Χρονολογία | 132-135 | ||
| Τόπος | Παλαιστίνη | ||
| Έκβαση | Νίκη των Ρωμαίων.
Εκδίωξη του ιουδαϊκού λαού από το έδαφος της Ιουδαίας. Πραγματική αρχή της ιουδαϊκής διασποράς. |
||
| Αντιμαχόμενοι | |||
|
|||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
|
|||
| Δυνάμεις | |||
|
|||
| Απώλειες | |||
|
|||
Ρώμη
ΙουδαίοιΟ Αδριανός και οι Ιουδαίοι
Ο Αδριανός αν και είχε μια πολύ ενδιαφέρουσα στρατιωτική σταδιοδρομία ως ηγεμόνας ήταν φιλειρηνικός. Ενδιαφέρθηκε επίσης ιδιαίτερα και για την ευημερία των επαρχιών και πέρασε ένα μεγάλο μέρος της βασιλείας του εκτός της Ρώμης[1].
Η στάση του Αδριανού απέναντι στους Ιουδαίους ήταν αρχικά φιλική. Τους επέτρεψε να επιστρέψουν στην Ιερουσαλήμ και τους έδωσε άδεια να ανοικοδομήσουν τον Ναό. Γρήγορα όμως υπαναχώρησε και ζήτησε ο Ναός να οικοδομηθεί σε διαφορετική θέση από την αρχική του. Οι Ιουδαίοι αποφάσισαν να εξεγερθούν ο Νομοδιδάσκαλος όμως Ιησούς γιος του Ανανία τους έπεισε να σταματήσουν[2].
Οι προετοιμασίες όμως για έναν νέο επικείμενο πόλεμο συνεχίστηκαν. Οι Ιουδαίοι έφτιαχναν υπόγεια κρησφύγετα σε απρόσιτες τοποθεσίες και κατασκεύαζαν οπλισμό[3]. Ταυτόχρονα ένας πόλεμος φθοράς ξεκίνησε στην Παλαιστίνη, γεγονός που ανάγκασε τον Αδριανό να στείλει στην περιοχή την VI (6η) Σιδηρά (Ferrata) λεγεώνα το 123[2].
Ο Αδριανός βρέθηκε στην Παλαιστίνη το 130, όταν επισκέφθηκε την Ιουδαία[4]. Τότε ανακοίνωσε ότι θα ανοικοδομούσε την κατεστραμμένη πόλη ως καθαρά ελληνορωμαϊκή με το όνομα Αιλία Καπιτωλίνα (Aelia Capitolina) και ότι ο κατεστραμμένος Ναός θα ανοικοδομούνταν ως ναός του Ολυμπίου Διός [2][5].
Δυο χρόνια αργότερα ο Αδριανός απαγόρευσε να ασκούν οι Ιουδαίοι το έθιμο της περιτομής[5]. Η Παλαιστίνη παρέμενε όμως ήρεμη όσο βρίσκονταν στην περιοχή τουλάχιστον μέχρι την αναχώρηση του για την Ρώμη (132) [6]. Η εξέγερση ξέσπασε όταν κατά την διάρκεια των εργασιών για την οικοδόμηση της νέας πόλης κατέρρευσε ο τύμβος του Σολομώντα[7].
Ο πόλεμος
Αργυρό ιουδαϊκό νόμισμα του μπαρ Κόχμπα
Ο μεγάλος νομοδιδάσκαλος Ακιβά μπεν Ιωσήφ έπεισε το Συμβούλιο της Ιαμνείας[8] να κηρύξει την επανάσταση εναντίον των Ρωμαίων και να αναθέσει την ηγεσία της στον Σίμωνα μπεν Κοσεβά (γιο του Κοσεβά). Στο πρόσωπο του Σίμωνα ο μεγάλος διδάσκαλος αναγνώρισε τον πολυαναμενόμενο Μεσσία που η άφιξη του προαναγγέλλεται στο βιβλίο των Αριθμών (Κεφ 24,εδ 17): «...ανατέλειν άστρον εξ’ Ιακώβ...» κάνοντας μια παράφραση του πατρικού ονόματος του Σίμωνα από Κοσεβά σε Κοχβά που στα αραμαϊκά σημαίνει «αστέρας»[9] (έτσι το όνομα Σίμων μπεν Κοσεβά έγινε στα αραμαϊκά Σίμων μπαρ Κοχβά που στα ελληνικά μεταφράζεται Σίμων υιός του Αστέρος)[10].
Πράγματι με βάση κάποιες επιστολές του Σίμωνα μπεν Κοσεμπά που διασώθηκαν (το περιεχόμενο των επιστολών είναι διαταγές προς τους υφισταμένους του) φαίνεται πως ο Ιουδαίος ηγέτης κατεύθυνε τον πόλεμο ήδη από τις αρχές Απριλίου του 132[11]. Στον πόλεμο έλαβαν μέρος και οι Σαμαρείτες, ενώ οι Χριστιανοί αρνήθηκαν να συμμετάσχουν[4].
Ο έπαρχος της Ιουδαίας Τίνειος Ρούφος ένας άνδρας αμφιβόλου ηθικής[4], αιφνιδιάστηκε και οι ρωμαϊκές δυνάμεις εκκένωσαν την περιοχή[12].
Ο Σίμων μπεν Κοσεβά αποδείχθηκε ικανός στρατηγός και στις πρώτες φάσεις του πολέμου πέτυχε μια καθαρή νίκη ενώ ανακηρύχθηκε Πρίγκιπας (Ηγέτης) του Ισραήλ (Νάσι Ισραήλ)[13]. Ο Ρούφος αφού έλαβε ενισχύσεις αντεπιτέθηκε προκαλώντας αιματοχυσία στον άμαχο πληθυσμό[5]. Παρά την προσπάθεια του όμως και παρά το γεγονός ότι είχε και την συνδρομή του έπαρχου της Συρίας Πόπλιου Μάρκελλου ηττήθηκε[14]. Οι επαναστάτες όμως παρά την κυριαρχία τους στην ύπαιθρο δεν είναι σίγουρο ότι κατόρθωσαν να καταλάβουν την Ιερουσαλήμ[15]. Το κέντρο των επαναστατών βρίσκονταν στο οχυρό Μπετάρ που βρίσκονταν κοντά στην Ιερουσαλήμ[16].
Ο Αδριανός έστειλε στην περιοχή, έναν από τους ικανότερους στρατηγούς του τον Σέξτο Ιούλιο Σεβήρο διοικητή της Βρετανίας[17] μαζί με τον πρώην διοικητή της Γερμανίας Κόιντο Λόλλιο Ούρμπικο[2]. Στην περιοχή αναπτύχθηκαν τρεις λεγεώνες αρχικά η VI (6η ) Σιδηρά ( Ferrata), η X (10η) Στενών (Fretensis) και XXII (22η) Δηιοτεριανή (Deiotariana). Η τελευταία εξολοθρεύτηκε. Νέες ενισχύσεις στάλθηκαν που αποτελούνταν από την ΙΙ (2α) Τραϊανή Ισχυρά (Traiana Fortis) και στοιχεία από τις λεγεώνες ΙΙΙ (3η) Κυρηναϊκή (Cyrenaica), ΙΙΙ (3η) Γαλλική (Gallica) και ΙV (4η) Σκυθική (Scythica). Μαζί τους αναπτύχθηκαν δεκαεπτά επικουρικά σώματα[5].
Ο Σεβήρος ανέλαβε την αρχηγία τον Δεκέμβριο του 133 ή τον Ιανουάριο του 134 αντικαθιστώντας τον Ρούφο[18] και προσέγγισε το ζήτημα του πολέμου με καθαρά ρωμαϊκό τρόπο. Είχε συγκεντρώσει στην Παλαιστίνη το μισό του συνόλου σχεδόν του ρωμαϊκού στρατού, εκμεταλλευόμενος την απουσία οποιασδήποτε εξωτερικής απειλής στα σύνορα του κράτους[19]. Με αυτές τις δυνάμεις επιτέθηκε στην ύπαιθρο και κατάφερε να την ελέγξει (κατά την διάρκεια του πολέμου καταστράφηκαν 985 χωριά[20]). Έτσι κατάφερε να απομονώσει τους επαναστάτες σε 50 περίπου οχυρωμένες θέσεις. Χάρις στις ικανότητες του στρατού του κατέλαβε αυτά τα οχυρά ένα προς ένα[21][22].
Τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο του 135 ο Σεβήρος κατέλαβε την τελευταία μεγάλη εστία αντίστασης των επαναστατών το οχυρό Μπετάρ. Το οχυρό υπερασπιζόταν ο ίδιος ο Σίμων μπεν Κοσεμπά ο οποίος βρήκε τον θάνατο. Η σορός του αναγνωρίστηκε και το κεφάλι του κόπηκε και στάλθηκε στον Αδριανό[5].
Οι εναπομείναντες επαναστάτες υπό τον στρατηγό Γιεσούα μπεν Γκαλγκόλα αποκλείστηκαν από τους Ρωμαίους σε κάποια απρόσιτα σπήλαια[23] τα οποία βρίσκονταν λίγο νοτιότερα από τις εγκαταστάσεις του Εσσαϊκού κοινοβίου κοντά στις όχθες της Νεκράς θάλασσας[24]. Εκεί αφέθηκαν να λιμοκτονήσουν μέχρι θανάτου. Έτσι με αυτές τις επιχειρήσεις ολοκληρώθηκε ο Τρίτος Ιουδαϊκός πόλεμος[25].
Οι συνέπειες
Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι απώλειες των Ιουδαίων ανήλθαν σε 580.000 άτομα[26]. Ο Αδριανός πήρε μια σειρά από σκληρά μέτρα για να εξαλείψει τις ρίζες του Ιουδαϊσμού που κατά την γνώμη του αποτελούσαν την αφορμή για τις συνεχείς επαναστάσεις. Η Αιλία Καπιτωλίνα (Aelia Capitolina) αντικατέστησε την Ιερουσαλήμ και στο προαύλιο του πρώην ιουδαϊκού Ναού στήθηκε έφιππος ανδριάντας του Αδριανού μαζί με άγαλμα του Ολυμπίου Διός[27]. Απαγορεύτηκε οποιαδήποτε αναφορά στην Τοράχ και στο ιουδαϊκό ημερολόγιο, ενώ οι ιερές γραφές του ιουδαϊσμού κάηκαν τελετουργικά πάνω στον λόφο του πρώην Ναού. Οι νομοδιδάσκαλοι εκτελέστηκαν. Το όνομα της Ιουδαίας σβήστηκε από όλα τα επίσημα ρωμαϊκά έγγραφα και αντικαταστάθηκε με το όνομα Συρία-Παλαιστίνη (Provincia Syria Palaestinica) (από το όνομα Φιλισταίοι)[28] επειδή οι Φιλισταίοι ήταν παραδοσιακοί αντίπαλοι των Ιουδαίων[29]. Κυρίως όμως απαγορεύτηκε όχι μόνο η εγκατάσταση των Ιουδαίων σε αυτή την περιοχή αλλά και όλοι όσοι είχαν απομείνει ζωντανοί στην περιοχή εκδιώχθηκαν από αυτά τα εδάφη. Αυτό είχε βαρύτατες συνέπειες καθώς ο ιουδαϊκός λαός έχασε το εθνικό και το θρησκευτικό του κέντρο. Πολλοί Ιουδαίοι είδαν στο τέλος του πολέμου την πραγματική αρχή της διασποράς[30][31].
Το όνομα του Σίμωνα μπεν Κοσεβά, στιγματίστηκε αλλάζοντας ακόμη μια φορά. Μεταβλήθηκε σε μπεν Κοζέβα που σημαίνει «ψεύτικος, κίβδηλος»[32]. Έτσι εκφράστηκε η μεγάλη απογοήτευση του ιουδαϊκού λαού για την διάψευση των ελπίδων του. Η μεσσιανική εποχή δεν είχε απλώς χρεοκοπήσει είχε κυριολεκτικά ναυαγήσει[33].
Επίσης οι συνέπειες του πολέμου ήταν και θρησκευτικές. Οι Χριστιανοί της Ιουδαίας αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στην επανάσταση, επειδή δεν αναγνώρισαν τον Μπαρ Κόχμπα ως Μεσσία, ιδιότητα που απέδιδαν μόνο στον Ιησού. Έτσι ο Χριστιανισμός ξεχώρισε οριστικά ως θρησκεία διαφορετική από τον Ιουδαϊσμό[34].
Παραπομπές
M. Rostovtzeff Ρωμαϊκή Ιστορία.XVII Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΕΦΩΤΙΣΜΕΝΗΣ ΔΕΣΠΟΤΕΙΑΣ: ΟΙ ΦΛΑΒΙΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΩΝΙΝΟΙ.σελ.238
Jewish Virtual Library. The Bar-Kokhba Revolt (132-135 C.E.)
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR Rebuilding of the Temple.
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR Cause of the War.
LIVIUS Articles on Ancient History .Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
Jewish Virtual Library. The Bar-Kokhba Revolt (132-135 C.E.)
LIVIUS Articles on Ancient History .Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
LIVIUS Articles on Ancient History. Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ. ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη.Ο ελληνισμός κατά την ρωμαιοκρατία.Ο ελληνισμός κατά περιοχές.Συρία.Η ρωμαϊκή διακυβέρνηση.Η ειρήνευση της ιουδαϊκής Παλαιστίνης.σελ.284
Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκράς θάλασσας. Κεφ.1. Μεσσιανικές και ενορατικές αφηγήσεις.σελ. 52
LIVIUS Articles on Ancient History .Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR. Publius Marcellus.
Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκράς θάλασσας. Κεφ.1. Μεσσιανικές και ενορατικές αφηγήσεις.σελ. 59-60
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR. Publius Marcellus.
LIVIUS Articles on Ancient History.Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR. Publius Marcellus.
Cassius Dio: Roman History.The Text of Cassius Dio on Lacus Curtius. Epitome of Book LXIX.69.13.2.p449
LIVIUS Articles on Ancient History.Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκράς θάλασσας.σελ. 206-207
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR. Publius Marcellus.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ. ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη.Ο ελληνισμός κατά την ρωμαιοκρατία.Ο ελληνισμός κατά περιοχές. Συρία. Η ρωμαϊκή διακυβέρνηση.Η ειρήνευση της ιουδαϊκής Παλαιστίνης.σελ.284
Cassius Dio: Roman History.The Text of Cassius Dio on Lacus Curtius.Epitome of Book LXIX.69.13.3.-14.1.p449-p451
Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκράς θάλασσας.σελ. 128
Hersel Shanks Η περιπέτεια των χειρογράφων της Νεκράς θάλασσας. Το κείμενο πίσω από το κείμενο της εβραϊκής Βίβλου του ΦΡΑΝΚ ΜΟΥΡ ΚΡΟΣ.σελ. 295-296
Jewish Virtual Library. The Bar-Kokhba Revolt (132-135 C.E.)
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR . End of the War.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ.ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη.Ο ελληνισμός κατά την ρωμαιοκρατία.Ο ελληνισμός κατά περιοχές.Συρία.Η ρωμαϊκή διακυβέρνηση.Η ειρήνευση της ιουδαϊκής Παλαιστίνης.σελ.284
Sandars N.K. ΟΙ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ. 7 Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΙΙΙ: ΒΟΡΕΙΟΙ ΣΤΟ ΛΕΒΑΝΤΕ. Πελεσέτ Φιλισταίοι και "φιλισταϊκή" κεραμική. Οι Φιλισταίοι σελ.206
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ.ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη.Ο ελληνισμός κατά την ρωμαιοκρατία.Ο ελληνισμός κατά περιοχές.Συρία.Η ρωμαϊκή διακυβέρνηση.Η ειρήνευση της ιουδαϊκής Παλαιστίνης.σελ.284
LIVIUS Articles on Ancient History .Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE).Simon ben Kosiba
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR . The Age of Percecution.
Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκράς θάλασσας.σελ.129
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR . Bar Kokba; His Name.
Justin, "Apologia", ii.71, compare "Dial." cx; Eusebius "Hist. Eccl." iv.6,§2; Orosius "Hist." vii.13
Πηγές
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ. ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη Εκδοτική Αθηνών 1979
Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας Έσοπτρον 1997
M. Rostovtzeff Ρωμαϊκή Ιστορία Εκδόσεις Παπαζήση 1984
Hersel Shanks Η περιπέτεια των χειρογράφων της Νεκρής θάλασσας Ενάλιος 1997
Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκρής θάλασσας ΩΡΟΡΑ 1988
Sandars N.K. ΟΙ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ. Οδυσσέας 2001
Jewish Encyclopedia BAR KOKBA AND BAR KOKBA WAR
Jewish Virtual LibraryThe Bar-Kokhba Revolt (132-135 C.E.)by Shira Schoenberg
LIVIUS Articles on Ancient History . Wars between the Jews and Romans: Simon ben Kosiba (130-136 CE) Αρχειοθετήθηκε 2007-06-30 στο Wayback Machine.
Cassius Dio: Roman History.The Text of Cassius Dio on Lacus Curtius .Epitome of Book LXIX (69)
Ιουδαϊκές εξεγέρσεις στην ρωμαιοκρατούμενη Παλαιστίνη κατά τον 1ο αιώνα
Εξέγερση του Ιουδα του Γαλιλαίου (6/7) · Εξέγερση του Ιακώβου και του Σίμωνα (46)
Ιουδαιορωμαϊκοί Πόλεμοι
Πρώτος Ιουδαϊκός Πόλεμος Δεύτερος Ιουδαϊκός Πόλεμος Τρίτος Ιουδαϊκός Πόλεμος
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
