.
Στη μάχη της Αμπουίλα (ή Μάχη της Ulanga) που έγινε στις 29 Οκτωβρίου 1665, πορτογαλικές δυνάμεις νίκησαν τις δυνάμεις του Βασιλείου του Κονγκό[1] και αποκεφάλισαν τον βασιλιά Αντόνιο Α΄ του Κονγκό, ονομαζόμενο επίσης Nvita a Nkanga.
Προέλευση του πολέμου
Παρότι το Κονγκό και η Πορτογαλία ήταν εμπορικοί εταίροι και συμμετείχαν σε πολιτιστικές ανταλλαγές κατά τη διάρκεια του δέκατου έκτου αιώνα, η ίδρυση της πορτογαλικής αποικίας της Ανγκόλα το 1575 ασκούσε πίεση στη σχέση αυτή. Το Κονγκό βοήθησε αρχικά την Πορτογαλία στην Ανγκόλα, στέλνοντας στρατό για τη διάσωση του Πορτογάλου κυβερνήτη Πάουλο Ντίας ντε Νοβάις, όταν ο πόλεμός του με το κοντινό αφρικανικό βασίλειο του Ντόνγκο απέτυχε το 1579. Στη συνέχεια όμως, καθώς η Πορτογαλία έγινε ισχυρότερη, άρχισε να πιέζει περισσότερο και το 1622 διέκοψε την προσεκτικά φιλική σχέση της προηγούμενης περιόδου, όταν μεγάλος πορτογαλικός στρατός εισέβαλε στο νότιο Κονγκό και νίκησε τις τοπικές δυνάμεις στην μάχη του Αμπούμπι . Ο Πέδρο Β΄, βασιλιάς του Κονγκό εκείνη την εποχή, απάντησε ηγούμενος προσωπικά μιας δύναμης που συνέτριψε τους εισβολείς στην μάχη του Αμπάμπα. Έγραψε κατόπιν στον Ολλανδό Γενικό Διοικητή, προτείνοντας συμμαχία με τους Ολλανδούς για να απομακρύνουν εντελώς τους Πορτογάλους από την Ανγκόλα. Η συμμαχία αυτή δεν επιτεύχθηκε τελικά μέχρι το 1641, οπότε ολλανδικές δυνάμεις κατέλαβαν την Λουάντα και ενώθηκαν με στρατό από το Κονγκό, αναγκάζοντας τους Πορτογάλους να αποσυρθούν στο εσωτερικό. Ωστόσο, δεν ήταν σε θέση να τελειώσουν τους Πορτογάλους, και στο τέλος οι Πορτογάλοι εξανάγκασαν τελικά τους Ολλανδούς σε απόσυρση το 1648[2].
Στα χρόνια που ακολούθησαν την ολλανδική αποχώρηση, οι κυβερνήτες της Ανγκόλας προσπάθησαν να πάρουν εκδίκηση εναντίον του Κονγκό και να στηρίξουν το δουλεμπόριο με μια ιδιαίτερα επιθετική πολιτική. Στην πολιτική αυτή περιλαμβάνονταν επιθέσεις στη ζώνη μικρών, ημι-ανεξάρτητων κρατών που ονομάζονταν Dembos, τα οποία χώριζαν την Ανγκόλα από το Κονγκό. Τόσο το Κονγκό όσο και η Ανγκόλα προέβαλλαν αξιώσεις κυριαρχίας επί των Dembos. Ο βασιλιάς Αντόνιο Α΄, ένας επιθετικός μονάρχης ο ίδιος, διαπραγματευόταν με την Ισπανία την ανανέωση μιας αντιπορτογαλικής συμμαχίας και έστειλε επίσης πρεσβευτές στις περιοχές των Dembos για να τους πείσει να ενταχθούν στο Κονγκό κατά των Πορτογάλων, υποσχόμενος και ισπανική βοήθεια. Το 1665, σε ένα από αυτά τα μικρά βασίλεια, την Αμπουίλα, ξέσπασε μάχη διαδοχής στην εξουσία και οι διάφορες φατρίες έκαναν έκκληση στο Κονγκό και την Ανγκόλα για βοήθεια. Και οι δύο πλευρές ανταποκρίθηκαν με στρατούς.
Η μάχη
Ο πυρήνας της πορτογαλικής δύναμης, υπό τις εντολές του Luís Lopes de Sequeira, αποτελούνταν από 450 μουσουλμάνους και δύο ελαφριά πυροβόλα. Υπήρχαν στρατιώτες από την πορτογαλική αποικία της Βραζιλίας, συμπεριλαμβανομένων κάποιων Αφρικανών και γηγενών Αμερικανών, καθώς και Imbangala και άλλων αφρικανικών δυνάμεων που αριθμούσαν περίπου 15.000. Ο στρατός του Κονγκό περιελάμβανε μεγάλο αριθμό τοξοτών αγροτών, πιθανώς περί τους 15.000, περίπου 5.000 πεζούς εξοπλισμένους με ασπίδες και σπαθιά, και ένα σύνταγμα 380 τυφεκιοφόρων, 29 από τους οποίους ήταν Πορτογάλοι με επικεφαλής τον Pedro Dias de Cabral.
Παραπομπές
Freeman-Grenville, G. S. P. (1975). Chronology of World History: A Calendar of Principal Events from 3000 BC to AD 1973. London: Collings. σελ. 1744. ISBN 0-901720-67-4.
Thornton, John K. (2016). «The Kingdom of Kongo and the Thirty Years' War». Journal of World History 27 (2): 189–213. doi:10.1353/jwh.2016.0100.
Περαιτέρω ανάγνωση
Sousa Dias, Gastäo (1942). A Batalha de Ambuíla (στα Πορτογαλικά). Luanda: Museu de Angola.
Thornton, John K. (1998). Warfare in Atlantic Africa. London: University College of London Press. ISBN 1-85728-393-7.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
