.
Η Επιχείρησης Άρης (Ρωσικά: Операция «Марс») αναφέρεται στη Δεύτερη επίθεση του Ρζεφ-Σετσέβκα (Вторая Ржевско-Сычёвская операция), η οποία ήταν μια στρατηγική επίθεση που ξεκίνησαν οι Σοβιετικές δυνάμεις ενάντια στη Ομάδα Στρατιών Κέντρου της Βέρμαχτ κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ανατολικό Μέτωπο στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η μάχη πραγματοποιήθηκε από τις 25 Νοεμβρίου έως τις 16 Δεκεμβρίου 1942 στο λεγόμενο "Ρζεφ Σαλιέντ" δυτικά της Μόσχας σχεδόν ταυτόχρονα με τη σοβιετική Επιχείρηση Ουρανός στο μέτωπο του Στάλινγκραντ. Η επίθεση όταν ήταν τελείωσε ήταν μια αποτυχία των σοβιετικών σχεδίων και μια σημαντική αμυντική επιτυχία των Γερμανικών δυνάμεων.
Η επίθεση
Η επίθεση, στρατηγικά αποτυχημένη, μετατράπηκε σε μια σειρά από ιδιαίτερα αιματηρές μάχες, ειδικά για τα σοβιετικά στρατεύματα. Οι γερμανικές δυνάμεις, οι οποίες αναπτύχθηκαν σταθερά και με επικεφαλής τον ικανό στρατηγό Βάλτερ Μόντελ και εξοπλισμένες σημαντικές τεθωρακισμένες μονάδες, κατάφεραν να συγκρατήσουν τις αρχικές ανακατάληψεις των σοβιετικών μηχανοκίνητων μονάδων και, επίσης, ευνοημένες από τις κακές καιρικές συνθήκες και τους κακούς δρόμους που επιβράδυναν την επέλαση, αντεπιτέθηκαν με επιτυχία, περικυκλώνοντας πολλές εχθρικές μονάδες και προκαλώντας ιδιαίτερα βαριές απώλειες στον Κόκκινο Στρατό.
Ιστορικά, η Επιχείρηση Άρης είναι μέρος των λεγόμενων «Μάχες του Ρζεφ», οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κοντά στο Ρζεφ, τη Σετσέβκα και το Βιάζμα από τον Ιανουάριο του 1942 έως τον Μάρτιο του 1943. Οι μάχες έγιναν γνωστές ως η σφαγή Ρζεφ (Ржевская мясорубка) λόγω του μεγάλου αριθμού θυμάτων και των σημαντικών και επαναλαμβανόμενων σοβιετικών στρατηγικών αποτυχιών.
Η επιχείρηση Άρης διεξήχθη από τις δυνάμεις των δύο δυτικών σοβιετικών μετώπων (στρατηγός Μαξίμ Πουρκάγιεφ) και Καλίνιν (στρατηγός Ιβάν Κόνεφ), που συντονίστηκαν από τον Ανώτατο Διοικητή, στρατηγό Γκεόργκι Ζούκοφ. Πολλές λεπτομέρειες της επίθεσης είναι ακόμη μερικώς γνωστές εως σήμερα.
Εκτίμηση
Στην τελική εκτίμηση, η Επιχείρηση Άρης ήταν μια αποτυχία για τις σοβιετικές δυνάμεις. Ωστόσο, μεταξύ των αποτελεσμάτων της μάχης ήταν οι απώλειες στις δυνάμεις της Ομάδας Στρατιών Κέντρου, η οποία μείωσε τις γερμανικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να ανακατευθυνθούν ενάντια στις πιο επιτυχημένες σοβιετικές επιχειρήσεις εναντίον της Ομάδα Στρατιών Νότου στη Μάχη του Στάλινγκραντ. Σχετικά με αυτό το θέμα, ο Γερμανός στρατηγός Κουρτ φον Τίπελσκιρχ σχολίασε:
«Προκειμένου να περιοριστούν οι γερμανικές δυνάμεις σε κάθε τομέα του μετώπου και να αποτραπεί η μεγάλη ενίσχυση στους κρίσιμους τομείς, και προκειμένου να ενισχυθεί η θέση τους [δηλαδή, των Σοβιετικών] στα μέρη που ήταν κατάλληλα για μελλοντικές επιθέσεις τον επόμενο χειμώνα, οι Ρώσοι ανανέωσαν τις επιθέσεις τους στον κεντρικό τομέα. Οι κύριες προσπάθειές τους επικεντρώθηκαν στους Ρζεβ και Βελίκιε Λούκι. Ως εκ τούτου, τα τρια τάγματα των Πάντσερ και διάφορες μονάδες του πεζικού - τα οποία είχαν προγραμματιστεί να χρησιμοποιηθούν στους νότιους τομείς - έπρεπε να διατηρηθούν εδώ για να καλύψουν τα κενά στο μέτωπο και να ανακαταλάβουν τα χαμένα εδάφη. Αυτή ήταν η μόνη μέθοδος για να σταματήσουμε την επέλαση του εχθρού».
— Κουρτ φον Τίπελσκιρχ[1]
Το 1999 ο Αμερικανός ιστορικός Ντέιβιντ Γκλάντς, σε ένα από τα πιο διάσημα και αμφιλεγόμενα έργα του, υποστήριξε ότι η επίθεση στη πόλη Στάβκα ήταν εξίσου σημαντική, αν όχι περισσότερο, από την ταυτόχρονη Επιχείρηση Ουρανός στο μέτωπο του Στάλινγκραντ, και ότι η ελαχιστοποίησή της (από τη σοβιετική ιστοριογραφία) σε μια επίθεση εκτροπής για την υποστήριξη της επιχείρησης του Στάλινγκραντ ήταν ένα προπαγανδιστικό τέχνασμα για να καλύψει την πλήρη αποτυχία της.
Στην πραγματικότητα, ήδη από τη στιγμή των γεγονότων, φαίνεται ότι ο Ιωσήφ Στάλιν θεωρούσε την επιχείρηση Άρης ως επίθεση κυρίως για προσέλκυση των γερμανικών δυνάμεων και να ευνοήσει την επιτυχία της επιχείρησης Ουρανός. Στο εμπιστευτικό μήνυμα που έστειλε ο σοβιετικός δικτάτορας στον Αμερικανό Πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ στις 28 Νοεμβρίου 1942, ο Στάλιν έγραψε ότι στο μέτωπο του Στάλινγκραντ οι Σοβιετικοί είχαν καταφέρει «κάποια επιτυχία» και ότι είχε αποφασίσει να «ξεκινήσει επιχειρήσεις στο κεντρικό μέτωπο για να αποτρέψει τον αντίπαλο από το να μεταφέρει τις δυνάμεις του στο νότο».[2].
Περαιτέρω ανάγνωση
Beevor, Antony (2012). The Second World War. New York: Back Bay Books. ISBN 978-0-316-02375-7.
Glantz, David M. (1999). Zhukov’s Greatest Defeat: The Red Army’s Epic Disaster in Operation Mars, 1942. Lawrence: University Press of Kansas. ISBN 0-7006-0944-X.
Krisvosheev, G. F. (1997). Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century. Mechanicsburg: Stackpole Books. ISBN 978-1853672804.
Παραπομπές
«Η αποψη του Κουρτ φον Τίπελσκιρχ». militera.lib.ru. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2020. (Ρωσικά)
Altamente confidenziale, il carteggio segreto di Stalin con Churchill, Roosevelt, Atlee, Truman, vol. II, p. 44.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
