.
Γουατεμάλα
Το Πετέν (Petén ή El Petén) είναι το βορειότερο και το μεγαλύτερο σε έκταση διαμέρισμα (διοικητική περιφέρεια) από τα 22 της Γουατεμάλας, με έκταση 35.854 τετραγωνικά χιλιόμετρα, πληθυσμό 545.600 κατοίκους (κατά την απογραφή του 2018) και πρωτεύουσα την πόλη Φλόρες.
Γεωγραφία
Το Πετέν από μόνο του καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο της συνολικής εκτάσεως της Γουατεμάλας. Συνορεύει στα ανατολικά με την Μπελίζ και στα βόρεια και δυτικά με το Μεξικό.[1] Στα νότια συνορεύει με τα διαμερίσματα Άλτα Βεραπάς και Ισαβάλ της Γουατεμάλας.[2] Μεγάλο μέρος του δυτικού συνόρου με το Μεξικό ορίζεται από τον ποταμό Ουσουμασίντα και τον παραπόταμό του Σαλίνας[2], ενώ μέρη του νότιου συνόρου ορίζονται από τους ποταμούς Γκράσιας α Δίος και Σάντα Ισαβέλ.[2]
Το Πετέν είναι κυρίως πεδινή περιοχή και καλύπτεται στα βόρεια και κεντρικά από πυκνό δάσος, που απλώνεται πάνω σε ασβεστολιθικό, καρστικό υπόβαθρο.[3] Διασχίζεται από λοφοσειρές στη διεύθυνση ανατολή-δύση, που χαρακτηρίζονται από ποικιλία τύπων δάσους και εδάφους. Τα υδάτινα σώματα είναι κυρίως μικρά ποτάμια και εποχικά έλη γνωστά με την ονομασία bajos.[4] Μια αλυσίδα από 14 λίμνες υπάρχει στην κεντρική λεκάνη του Πετέν και κατά την εποχή των βροχών μερικές από αυτές ενώνονται μεταξύ τους. Αυτή η λεκάνη έχει μήκος περί τα εκατό χιλιόμετρα (ανατολή-δύση) και πλάτος περί τα τριάντα (βορράς-νότος).[5] Η μεγαλύτερη λίμνη είναι η Πετέν Ιτσά, κοντά στο κέντρο της λεκάνης, με έκταση 99 τετραγωνικά χιλιόμετρα (όσο σχεδόν και η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας). Νοτίως των κεντρικών αυτών λιμνών εκτείνεται σαβάνα, με συμπαγές αργιλώδες έδαφος, που δεν μπορεί να στηρίξει εντατικές καλλιέργειες. Για τον λόγο αυτό η περιοχή του Πετέν είναι αραιοκατοικημένη από την προκολομβιανή εποχή μέχρι σήμερα. Η σαβάνα βρίσκεται σε μέσο υψόμετρο 150 μέτρα περίπου και περιβάλλεται από πυκνοδασωμένους λόφους με ασυνήθιστα απότομες νότιες πλαγιές και μικρής κλίσεως βόρειες πλαγιές. Στο βόρειο άκρο του Πετέν υπάρχει μία άλλη λεκάνη απορροής, η Μιραδόρ.[6] Τα μεγαλύτερα υψόμετρα, έως και 500 μέτρα, βρίσκονται προς το νότιο σύνορο, όπου υπάρχουν τα μεταμορφωσιγενή πετρώματα του υψιπέδου της Γουατεμάλας.[7]
Ιστορία
Κατά την προκολομβιανή εποχή ολόκληρη αυτή η περιοχή ήταν μέρος όπου άνθιζε ο πολιτισμός των Μάγια (βλ.λ.). Το Πετέν ήταν το τελευταίο μέρος της Γουατεμάλας που κατακτήθηκε από τους Ευρωπαίους (Ισπανούς), περισσότερο από έναν αιώνα μετά την υπόλοιπη χώρα. Η ισπανική κατάκτησή του ολοκληρώθηκε μόλις το 1697 με την άλωση της πρωτεύουσας Νοχ-Πετέν του βασιλείου Ιτσά, η οποία ήταν κτισμένη πάνω σε νησί της λίμνης Πετέν Ιτσά. Κατακτήθηκε έτσι από τους Ευρωπαίους αποικιοκράτες το τελευταίο ανεξάρτητο βασίλειο ιθαγενών σε ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο.
Το Διαμέρισμα Πετέν δημιουργήθηκε με διάταγμα της κυβερνήσεως της Γουατεμάλας στις 8 Μαΐου 1866.
Από το 1960 και μετά το κράτος χάριζε γη στο Πετέν σε οποιονδήποτε πολίτη απεφάσιζε να εγκατασταθεί εκεί και πλήρωνε ένα τέλος μόλις 25 δολαρίων. Ο πρώτος δρόμος, ένας χωματόδρομος, διανοίχθηκε μέχρι την πρωτεύουσα Φλόρες, αν και το παροιμιώδες ταξίδι ως εκεί με το υπεραστικό λεωφορείο χρειαζόταν μέχρι και 24 ώρες για να διανύσει τα 500 χιλιόμετρα από την Πόλη της Γουατεμάλας. Δυο μικρά αεροδρόμια κατασκευάστηκαν, στη Φλόρες και στο Τικάλ, φέρνοντας τους πρώτους τουρίστες. Ο πρώτος ασφαλτοστρωμένος δρόμος στο Πετέν ανοίχθηκε το 1982.
Μετά το 1990 πολλοί νέοι οικιστές εγκαταστάθηκαν στο Πετέν, με τον πληθυσμό να αυξάνεται εντυπωσιακά από το 2002 έως το 2012. Από τότε υπάρχει το πρόβλημα της αποψιλώσεως των δασών στο νότιο μισό του διαμερίσματος, με ιδιαίτερη ένταση κοντά στον Εθνικό Δρυμό Λαγούνα δελ Τίγρε, στα δυτικά.[8] Για την καταπολέμηση της αποδασώσεως ο Πρόεδρος της Γουατεμάλας Άλβαρο Κολόμ πρότεινε τη μεγάλη ανάπτυξη του οικοτουρισμού γύρω από τους αρχαιολογικούς χώρους των Μάγια, ιδίως το Ελ Μιραδόρ, και την περαιτέρω ανάπτυξη ενός συστήματος γεωργίας στο νότιο μέρος του Καταφυγίου «Βιόσφαιρα των Μάγια», που θα απέτρεπε τη μετανάστευση προς τα βόρεια.[9]
Σήμερα το Διεθνές Αεροδρόμιο «Μούντο Μάγια» στη Σάντα Έλενα, δίπλα στη λίμνη Πετέν Ιτσά, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε όλη τη Γουατεμάλα.
Δήμοι
Το διαμέρισμα υποδιαιρείται στους εξής 14 δήμους (κατά σειρά εκτάσεως):
Σαν Αντρές
Λα Λιμπερτάδ
Φλόρες
Σαγιαστσέ
Δολόρες
Σαν Λουίς
Σαν Χοσέ
Ποπτούν
Σαντα Άννα
Μελτσόρ δε Μένκος
Σαν Φρανσίσκο
Σαν Μπενίτο
Λας Κρούσες
Ελ Τσαλ
Παραπομπές
GeoCenter
ITMB Publishing Ltd. 2005.
Lovell 2005, σελ. 17
Sharer and Traxler 2006, σελ. 46
Sharer and Traxler 2006, σσ. 46-47
Sharer and Traxler 2006, σελ. 47
Rice and Rice 2009, σελ. 5
Michael Stoll. «A Visit to Beef National Park». Pulitzer Center on Crisis Reporting. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2017.
Ricardo Quinto. «Turismo: Gobierno lanza proyecto Cuatro Balam». Prensa Libre. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2008.
Πηγές
Central America, Mexico, Caribbean (Χάρτης). 1:4000000. World Country Map. GeoCenter. ISBN 3-575-33214-2.
Hernández, Gonzalo· González, Miguel. «Petén:Zona arqueológica por excelencia» (PDF). Prensa Libre. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2010.
Guatemala (Χάρτης) (3η έκδοση). 1:500000. International Travel Maps. ITMB Publishing Ltd. 1998. ISBN 0-921463-64-2.
Guatemala (Χάρτης) (5η έκδοση). 1:470000. International Travel Maps. ITMB Publishing Ltd. 2005. ISBN 1-55341-230-3.
Lovell, W. George (2005). Conquest and Survival in Colonial Guatemala: A Historical Geography of the Cuchumatán Highlands, 1500–1821 (3η έκδοση). Montreal, Canada: McGill-Queen's University Press. ISBN 0-7735-2741-9. OCLC 58051691.
Rice, Prudence M.· Don S. Rice (2009). «Introduction to the Kowoj and their Petén Neighbors». Στο: Prudence M. Rice· Don S. Rice. The Kowoj: identity, migration, and geopolitics in late postclassic Petén, Guatemala. Boulder, Colorado, US: University Press of Colorado. σελίδες 3-15. ISBN 978-0-87081-930-8. OCLC 225875268.
Schwartz, Norman B. (1990). Forest Society: A Social History of Petén, Guatemala. Ethnohistory. Philadelphia, Pennsylvania, USA: University of Pennsylvania Press. ISBN 9780812213164. OCLC 21974298.
Sharer, Robert J.· Loa P. Traxler (2006). The Ancient MayaΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή (6η, πλήρως αναθεωρημένη έκδοση). Stanford, California, USA: Stanford University Press. ISBN 0-8047-4817-9. OCLC 57577446.
|
Χώρες της Βόρειας Αμερικής Ανεξάρτητα Κράτη Αγία Λουκία | Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες | Άγιος Χριστόφορος και Νέβις | Αϊτή | Αντίγκουα και Μπαρμπούντα | Γουατεμάλα | Γρενάδα | Δομινικανή Δημοκρατία | Ελ Σαλβαδόρ | Ηνωμένες Πολιτείες | Καναδάς | Κολομβία* | Κόστα Ρίκα | Κούβα | Μεξικό | Μπαρμπάντος | Μπαχάμες | Μπελίζε | Νικαράγουα | Ντομίνικα | Ονδούρα | Παναμάς | Τζαμάικα | Τρινιντάντ και Τομπάγκο Εξηρτημένα εδάφη Δανία: Γροιλανδία Γαλλία: Άγιος Βαρθολομαίος | Άγιος Μαρτίνος | Γουαδελούπη | Μαρτινίκα | Σαιν Πιερ και Μικελόν Ολλανδία: Αρούμπα | Ολλανδικές Αντίλλες Ηνωμένο Βασίλειο: Ανγκουίλα | Βερμούδες | Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι | Μοντσερράτ | Νησιά Καϋμάν | Νήσοι Τερκς και Κέικος Ηνωμένες Πολιτείες: Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι | Νήσος Ναβάσσα | Πουέρτο Ρίκο |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
