Η περίοδος στην αρχαία Ελλάδα ήταν το χρονικό διάστημα εντός του οποίου διοργανώνονταν οι μεγαλύτερες αθλητικές διοργανώσεις, αυτές των Ολυμπιακών αγώνων, των Ίσθμιων, των Πύθιων, και των Νέμεων. Οι αθλητές οι οποίοι κατόρθωναν να γίνουν νικητές σε όλες τις διοργανώσεις της περιόδου ονομάζονταν περιοδονίκες.[1][2][3]
Περιγραφή
Σε ύστερη χρονική περίοδο, άρχισαν να λογίζονται και τα Ηραία, τα Άκτια, τα Σεβαστά και τα Καπιτώλια, και έτσι ο αθλητής που κατόρθωνε να γίνει νικητής κατά την εκτεταμένη περίοδο ονομάζονταν Περιοδονίκης Τέλειος. Εξαίρεση αποτελεί ο αυτοκράτορας Νέρωνας ο οποίος τον 1ο αιώνα μ.Χ. αυτοανακυρήχθηκε Παντονίκης.[4][3]
Κατάλογος περιοδονικών
| Περιοδονίκης | Ολύμπια | Πύθια | Νέμεα | Ίσθμια | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αθηναίος | 1ος αιώνας μ.Χ. | άγνωστο | Αθήνα | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Αντήνωρ ο Μιλήσιος | 4ος αιώνας π.Χ. | Παγκράτιο | Μίλητος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Απολλώνιος του Αρχέστρατου | 1ος αιώνας μ.Χ. | άγνωστο | άγνωστη | 1 | 3 | 1 | 1 | 1 |
| Άρχιππος ο Λέσβιος | 4ος/3ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Λέσβος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Αστυάναξ ο Μιλήσιος | 4ος αιώνας π.Χ. | Παγκράτιο | Μίλητος | 1 | 3 | 1 | 1 | 1 |
| Άστυλος ο Κροτωνιάτης | 5ος αιώνας π.Χ. | Στάδιον
Δίαυλος Οπλίτης δρόμος |
Κρότωνας | 1 | 7 | 1 | 1 | 1 |
| Αυρήλιος Σαραπάμμων | 3ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Οξύρρυγχος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Αυρήλιος Φοιβάμμων | 2ος/3ος αιώνας μ.Χ. | Παγκράτιο | Αίγυπτος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Γάιος Περήλιος Αυρήλιος Αλέξανδρος | 2ος/3ος αιώνας μ.Χ. | Παγκράτιο | Θυάτειρα | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Γλαύκος ο Καρύστιος | 6ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Κάρυστος | 1 | 1 | 2 | 8 | 8 |
| Δαμάτριος ο Τεγεάτης | 3ος αιώνας π.Χ. | Στάδιον
Δόλιχος |
Τεγέα | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Δημοκράτης ο Μαγνήσιος | 1ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Μαγνησία του Μαιάνδρου | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 |
| Διαγόρας ο Ρόδιος | 5ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Ιαλυσός (Ρόδος) | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Δρομεύς ο Στυμφήλιος | 5ος αιώνας π.Χ. | Δόλιχος | Στύμφηλος | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Δωριεύς ο Ρόδιος | 5ος αιώνας π.Χ. | Παγκράτιο | Ιαλυσός (Ρόδος) | 3 | 3 | 4 | 7 | 8 |
| Επιθέρσης ο Ερυθραίος | 2ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Ερυθραία Ιωνίας | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Εφάρμοστος ο Οπούντιος | 5ος αιώνας π.Χ. | Πάλη | Οπούντιοι Λοκροί | 1 | 1 | 1 | 2 | 3 |
| Εφωτίων ο Μαινάλιος | 5ος αιώνας π.Χ. | Παγκράτιο | Μαίναλο | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Ηρόδωρος ο Μεγαρεύς | 4ος/3ος αιώνας π.Χ. | Σάλπισμα | Μέγαρα | 1 | 10 | 1 | 1 | 1 |
| Ισίδωρος ο Αλεξανδρεύς | 1ος αιώνας π.Χ. | Πάλη | Αλεξάνδρεια | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Κλαύδιος Ρούφος Απολλώνιος | 3ος αιώνας μ.Χ. | Πάλη ή
Πυγμαχία ή Παγκράτιο |
Σμύρνη | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Κλαύδιος Απολλώνιος | 2ος αιώνας μ.Χ. | Πάλη ή
Πυγμαχία ή Παγκράτιο |
Σμύρνη | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Κλεόξενος ο Αλεξανδρεύς | 3ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Αλεξάνδρεια | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Λούκιος Σιλίκος Φίρμος Μανδρογένης | 2ος/3ος αιώνας | Παγκράτιο | Μαγνησία του Μαιάνδρου | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Μάρκος Αυρήλιος Αγαθόπους | 2ος αιώνας μ.Χ. | Στάδιον | Αίγινα | 4 | 2 [Σημείωση 2] | 4 | 4 | 4 |
| Μάρκος Αυρήλιος Ασκληπιάδης | 2ος/3ος αιώνας μ.Χ. | Πάλη | Αλεξάνδρεια | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Μάρκος Αυρήλιος Δημήτριος | 2ος αιώνας μ.Χ. | Παγκράτιο | Αλεξάνδρεια | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Μάρκος Αυρήλιος Δημόστρατος Δαμάς | 2ος αιώνας μ.Χ. | Παγκράτιο | Σάρδεις | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Μάρκος Αυρήλιος Ιεροκλής | 3ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Νύσα | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Μάρκος Αυρήλιος Φιλοσέβαστος | 2ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Έφεσος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Μάρκος Αυρήλιος Χρύσιππος | 2ος αιώνας μ.Χ. | Πάλη | Σμύρνη | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Μάρκος Ούλπιος Δομέστικος | 2ος αιώνας μ.Χ. | Παγκράτιο | Έφεσος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Μηνόδωρος ο Αθηναίος | 2ος αιώνας π.Χ. | Πάλη και
Παγκράτιο |
Αθήνα | 1 | 1 | 1 | 1 | -[Σημείωση 3] |
| Μίλων ο Κροτωνιάτης | 6ος αιώνας π.Χ. | Πάλη | Κρότωνας | 5 | 6 | 7 | 9 | 10 |
| Μόσχος ο Κολοφώνιος | 2ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία παίδων | Κολοφώνα | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Ναρυκίδας ο Φιγαλείος | 4ος αιώνας π.Χ. | Πάλη | Φιγαλεία | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 |
| Νίκων ο Ανθηδόνας | 4ος αιώνας π.Χ. | Παγκράτιο | Ανθηδόνα | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 |
| Ξέναρχος ο Λακεδαιμόνιος | 4ος αιώνας π.Χ. | Τέθριππο | Σπάρτη | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Ξενόθεμις ο Μιλήσιος | 2ος αιώνας π.Χ. | Πυγμαχία | Μίλητος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Πόπλιος Αίλιος Αλκανδρίδας | 3ος αιώνας μ.Χ. | Στάδιον | Σπάρτη | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Πόπλιος Αίλιος Αρτεμάς | 1ος αιώνας μ.Χ. | Κύρηκες | Λαοδίκεια | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Πόπλιος Αίλιος Γρανιανός Φ.Α. | 3ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Μίλητος | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Πόπλιος Πομπήιος Ευτύχης | 1ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Φιλαδέλφεια | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| Πολυκλής ο Λακεδαιμόνιος | 5ος αιώνας π.Χ. | Τέθριππο | Σπάρτη | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Πυθαγόρας ο Μαγνήσιος | 4ος/3ος αιώνας π.Χ. | Στάδιον | Μαγνησία του Μαιάνδρου | 2 | 2 | 2 | 6 | 5 |
| Σώστρατος ο Σικυώνιος | 4ος αιώνας π.Χ. | Παγκράτιο | Σικυώνα | 1 | 3 | 1 | 1 | 1 |
| Στράτων ο Αλεξανδρεύς | 1ος αιώνας π.Χ. | Πάλη και
Παγκράτιο |
Αλεξάνδρεια | 1 | 2 | 1 | 4 | 1 |
| Τίτος Αίλιος Αυρήλιος Μητρόδωρος | 2ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Φιλαδέλφεια | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Τίτος Δομίτιος Προμηθέας | 3ος αιώνας μ.Χ. | Τέθριππο | Αθήνα | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Τίτος Ιούλιος Σέπτιμος Ιουλιανός | 2ος αιώνας μ.Χ. | Άγνωστο | Σμύρνη | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| Τίτος Φλάβιος Μητρόβιος | 1ος αιώνας μ.Χ. | Δόλιχος | Ιασός | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
Σημειώσεις
Τα σύνολα νικών για τις στήλες των Περιοδονικών, Πύθιων, Νέμεων, και Ίσθμιων είναι τα τα ελάχιστα δυνατά, εκτός και αν υπάρχουν συγκεκριμένες διαθέσιμες πληροφορίες για τις φορές που κάποιος αθλητής έγινε περιοδονίκης ή/και για τις φορές που νίκησε στα Πύθια, Νέμεα και Ίσθμια. Οι πραγματικοί αριθμοί στις στήλες αυτές είναι αρκετά πιθανό πως είναι μεγαλύτεροι.
Είναι γνωστός για 2 νίκες στους ολυμπιακούς αγώνες, ωστόσο υπάρχουν πληροφορίες για το ότι υπήρξε 4 φορές περιοδονίκης
Δεν υπάρχουν γνωστές νίκες του στα Ίσθμια, παρόλα αυτά μνημονεύεται ως περιοδονίκης. Πιθανώς τα Ίσθμια είχαν παραγκωνιστεί μετά την καταστροφή της Κορίνθου από τους Ρωμαίους περίπου μια δεκαετία νωρίτερα
Παραπομπές
Periodos, Periodonikes - Brill's New Pauly
Matthew Dillon, Pilgrims and Pilgrimage in Ancient Greece, Routledge, 2013, σελ. 100
(Αγγλικά) Golden, Mark (2003). Sport in the ancient world from A to Z. London: Routledge, σελ. 130. ISBN 0-203-49732-5.
Anthony A. Barrett, Lives of the Caesars, John Wiley & Sons, 2009, σελ. 119
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
