Ο ΠΑΟ Αγίου Δημητρίου είναι ποδοσφαιρικός σύλλογος με έδρα τον Άγιο Δημήτριο Αττικής. Ο σύλλογος προήλθε από τη συνένωση δύο παλιών ποδοσφαιρικών αθλητικών σωματείων του προαστείου, του "Άρη Μπραχαμίου" με έτος ιδρύσεως το 1928 και του "Ηρακλή Μπραχαμίου" με έτος ιδρύσεως το 1947. Οι δύο σύλλογοι συνενώθηκαν σε έναν το 1959 που ονομάστηκε "Π.Α.Ο. Αγίου Δημητρίου". Στις 5 Αυγούστου 2002 ο Άγιος Δημήτριος από ερασιτεχνικό σωματείο μετατράπηκε σε σε ΠΑΕ, έχοντας σαν στόχο την άνοδο στην Α΄ Εθνική. Παρέμεινε ΠΑΕ ως το 2009 που επέστρεψε σε ερασιτεχνική κατηγορία. Έχει κυανέρυθρα χρώματα, γιαυτό και το προσωνύμιό του είναι "Μπάρτσα".

Μεγάλη σημασία έχει δοθεί στην Ακαδημία Παιδικού και Εφηβικού Ποδοσφαίρου που έχει δημιουργηθεί από την ομάδα του Αγ. Δημητρίου.

Η γειτονική ΑΕ Αγ. Δημητρίου

Ο σημερινός συλλογος δεν πρέπει να συγχέεται με την "ΑΕ Αγίου Δημητρίου" που υπήρχε από το 1939 στο γειτονικό Κατσιπόδι (Άνω Δάφνη) και μετείχε στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Αθηνών, η οποία είχε αυτό το όνομα λόγω του ότι το Μπραχάμι και το Κατσιπόδι ανήκαν τότε στον ενιαίο Δήμο Αγ. Δημητρίου. Το 1954, έπειτα από το διαχωρισμό των δύο συνοικιών σε δύο ξεχωριστούς δήμους και τη μετονομασία του Κατσιποδίου σε Δάφνη, η ΑΕ Αγ. Δημητρίου μετονομάστηκε σε ΑΕ Δάφνης και αργότερα σε Α.Ο. Δάφνης.
Ο Άρης και ο Ηρακλής Μπραχαμίου
Άρης Μπραχαμίου

Στην περιοχή του Μπραχαμίου ο πρώτος ποδοσφαιρικός σύλλογος που δημιουργήθηκε ήταν ο Άρης το 1928 με χρώματα πράσινο και λευκό και έμβλημα το στάχυ, συμβολισμοί που αφορούσαν στην αγροτική φυσιογνωμία της περιοχής εκείνα τα χρόνια. Όμως δεν έγινε επίσημο σωματείο και δεν ήταν μέλος της ΕΠΣΑ. Έδινε μόνο φιλικά ματς και μετείχε σε τουρνουά ανεξαρτήτων σωματείων. Βασικά στελέχη της πρώτης αυτής ομάδας υπήρξαν ο τερματοφύλακας Δημήτρης Τριανταφύλλου, ο επονομαζόμενος "Ζαμόρα", ο Αλέκος Στριγγάρης, ο Νότης Τζανέτος, ο Σωτήρης Μούρτος και ο κουρέας Βασίλης Βερέκος, το κουρείο του οποίου στη στοά της κεντρικής πλατείας ήταν το στρατηγείο της ομάδας σε όλα τα χρόνια της ύπαρξής της. Μεταπολεμικά στον Άρη έπαιξαν οι: Μπόγρης (τερμ.), Νίκος Γκαμώτος (πήγε στον Απόλλωνα Αθηνών), Ζαβιτσάνος, Χρυσικός, Τρακάδας, Δουζίνας, Μάντζαρης, Πούλης, Δεσύπρης, ενώ προπονητής διετέλεσε ο Καραμολέγκος. Ο Άρης χρησιμοποίησε ως γήπεδα διάφορους χώρους, όπως: πίσω από το Α΄ Δημοτικό, στη διασταύρωση Ακρίτα και Μύρωνος (σήμερα παιδική χαρά), στην οδό Παπάγου (Σινέ Αρίων) και στην οδό Θουκυδίδου.
Ηρακλής Αγ. Δημητρίου

Το Σεπτέμβριο του 1938 αναφέρεται και δεύτερος σύλλογος, ο Α.Π.Ο. Ηρακλής, που ουσιαστικά έδρασε μεταπολεμικά. Ιδρυτές του ήταν φίλαθλοι προερχόμενοι από κατοίκους που είχαν εγκατασταθεί μεταπολεμικά στη συνοικία, τους οποίους οι παλαιοί κάτοικοι και φίλαθλοι του Άρη σνόμπαραν. Ως ιδρυτικά στελέχη αναφέρονται οι Π. Μαρλαγκούτσος και Ι. Χαραλάμπους και πρώτος του αγώνας στις 23 Σεπτεμβρίου με την ΑΕ Κομνηνών Χασανίου (Ελληνικού): 1-1. Η ενδεκάδα του συλλόγου στο πρώτο αυτό ματς ήταν: Βάλβης, Λέκκας, Τομαής, Κοκονδύλης (Τουλούμης), Χαραλάμπους, Βλάχος, Γιανούλης, Κατσαμανής, Κυρίκος, Ρήγας Ι και ΙΙ (εφ. "Αθλητικόν Βήμα", 30/9/1938).

Επίσημα ιδρύθηκε το 1951. Ο Ηρακλής είχε κιτρινόμαυρα χρώματα και έμβλημα το ροπαλοφόρο ήρωα Ηρακλή. Στρατηγείο του Ηρακλή υπήρξε ένα άλλο κουρείο, του Φώτη Νικόλη, που βρισκόταν απέναντι από το ναό του Αγ. Δημητρίου και βασικά στελέχη του διάφοροι επαγγελματίες της ίδιας γειτονιάς, ο κρεοπώλης Χανιώτης, ο έμπορος Ντίντας, ο δικαστικός Σπαλιάρας και ο Παντελής Μπιρλής. Λόγω της γραφειοκρατικής δυσκολίας, της ααπαιτούμενης αστυνομικής άδειας και της δαπάνης που απαιτείτο για να επισημοποιηθεί, το νέο σωματείο χρησιμοποίησε το καταστατικό ενός παλιότερου, διαλυμένου σωματείου, που παραχώρησε στη νέα διοίκηση ο ποδοσφαιρικός παράγοντας Μπινιχάκης. Στην πρώτη διοίκηση μετείχαν πρόσωπα που είχαν σχέσεις με την αριστερά, όπως ο Μίμης Πλουμπίδης, ο Βανάκος κ.ά. Το γήπεδο του Ηρακλή βρισκόταν ανάμεσα στις οδούς Θαλείας και Νοταρά. Βασικοί ποδοσφαιριστές του οι: Μπαγιάτης, Γεωργίου, Σάλτας, Τζαβάρας, Κάτσικας, Νίκος Τριανταφύλλου, Παπανίκος και Μωραΐτης.

Σε όλη τη δεκαετία του '50 τα επίσημα ή ανεπίσημα ματς μεταξύ των δύο συλλόγων συγκέντρωναν πλήθος κόσμου, υπήρχε φανατισμός και συχνά τοπικοί φορείς, όπως ο Δήμος, αθλοθετούσαν ειδικό κύπελλο για το τοπικό ντέρμπι. Κατά κανόνα επικρατούσε η εμπειρότερη ομάδα του Άρη. Όμως, ο Ηρακλής αναπτύχθηκε πιο γρήγορα από τον Άρη. Το 1954 έγινε μέλος της ΕΠΣΑ και αγωνίστηκε στη Δ΄ κατηγορία τη σεζόν 1954-55. Το επόμενο έτος εντάχθηκε και ο Άρης. Το 1958 βρίσκονταν και οι δύο σύλλογοι στη Γ΄ κατηγορία και το μεταξύ τους ματς που έγινε στο γήπεδο Βύρωνα παρακολούθησαν 4.000 θεατές.
Η ίδρυση του Π.Α.Ο.

Το 1959 αποφασίστηκε η συνένωσή τους σε ένα δυνατό σωματείο που ονομάστηκε "Ποδοσφαιρικός Αθλητικός Όμιλος (Π.Α.Ο.) Αγίου Δημητρίου", με 14μελές Δ.Σ. αποτελούμενο από επτά μέλη από κάθε ένα από τα δύο παλιά σωματεία. Πρόεδρος ο Μπουκογιάννης του Άρη και γεν. αρχηγός ο Μαρσώνης του Ηρακλή, ο οποίος πρότεινε και τα χρώματα του νέου συλλόγου. Στο θέμα αυτό υπήρξε έντονη διαμάχη, αφού τα μέλη του ήταν οπαδοί των μεγάλων συλλόγων του κέντρου, του Π.Ο.Κ.. Έτσι επικράτησε η συμβιβαστική πρόταση να υιοθετήσουν τα κυανέρυθρα χρώματα του γειτονικού Πανιωνίου Ν. Σμύρνης, λόγω των οποίων δόθηκε στο σύλλογο το προσωνύμιο "Μπάρτσα". Ο ΠΑΟ αγωνιζόταν αρχικά στα γήπεδα Καλαμακίου και Τραχώνων και από τις αρχές της δεκαετίας του '70 μετακόμισε μόνιμα στο νεοφτιαγμένο δημοτικό γήπεδο Αγ. Δημητρίου.

Ο νέος σύλλογος πήρε αμέσως τον τίτλο στη Γ΄ ΕΠΣΑ και ανέβηκε στη Β2΄ και από το 1962 στην ενιαία Β΄ κατηγορία μετά τη συγχώνευση Β1 και Β2. Το 1967, με την χουντική αναδιάρθωση των κατηγοριών σε Α', Β', Γ', βρέθηκε στην τρίτη τοπική κατηγορία από όπου ανέβηκε το 1968 στη Β΄ και το 1969 στην Α΄. Το 1975 κατέκτησε το πρωτάθλημα της ΕΠΣΑ και στη συνέχεια ανέβηκε στη Β΄ Εθνική από όπου υποβιβάστηκε αμέσως. Το 1977 ξαναπήρε τον τίτλο της ΕΠΣΑ, ανέβηκε πάλι στη Β΄ αλλά τερμάτισε τελευταίος και υποβιβάστηκε στην Γ΄ Εθνική Ερασιτεχνική κατηγορία, όπου έπαιξε ως το 1982 που έγινε μείωση των ομάδων και υποβιάστηκε ξανά στην Α΄ ΕΠΣΑ.

Τις επόμενες δεκαετίες αγωνίστηκε πολλές φορές στις εθνικές κατηγορίες Δ΄ (1999 ως 2002 και 2009-10), Γ΄ (2002-03 ως 2006-07 και 2008-09) και Β΄ (2007-08), χωρίς να καταφέρει να πλησιάσει στην άνοδο στην ανώτερη εθνική κατηγορία. Από το 2010 έχει επιστρέψει στο τοπικό πρωτάθλημα της Αθήνας.

Ο ΠΑΟ Αγ. Δημητρίου έχει κατακτήσει δύο φορές το Κύπελλο ΕΠΣΑ, το 1977 και το 2000.
Παρουσίες στις εθνικές κατηγορίες

Β΄ Εθνική
1975-76 (Νότιος όμιλος): 19η θέση/20 ομ., 26β, τέρμ. 39-61, υποβιβασμός.
1977-78 (Νότιος όμιλος): 20η θέση/20 ομ., 9β (-3β), τέρμ. 37-107, υποβιβασμός.
2007-08: 18η θέση/18 ομ., 14β, τέρμ. 22-62, υποβιβασμός.
Γ΄ Εθνική Ερασιτεχνική
1978-79 (1ος όμιλος): 10η θέση/20 ομ., 43β.
1979-80 (Α΄ όμιλος): 10η θέση/20 ομ., 43β.
1980-81 (Α΄ όμιλος): 11η θέση/21 ομ., 46β, τέρμ. 58-44.
1981-82 (2ος όμιλος): 10η θέση/16 ομ., 30β, τέρμ. 33-28, υποβιβασμός.
Γ΄ Εθνική
2002-03: 8η θέση/20 ομ., 57β, τέρμ. 49-39.
2003-04: 13η θέση/20 ομ., 47β, τέρμ. 46-50.
2004-05 (Νότιος όμιλος): 6η θέση/17 ομ., 40β, τέρμ. 42-36.
2005-06 (Νότιος όμιλος): 12η θέση/17 ομ., 37β.
2006-07 (Νότιος όμιλος): 1η θέση/18 ομ., 71β, τέρμ. 56-28, άνοδος.
2008-09 (Νότιος όμιλος): 15η θέση/18 ομ., 39β, τέρμ. 39-52, υποβιβασμός.
Δ΄ Εθνική
1999-2000 (1ος όμιλος): 9η θέση/16 ομ., 51β, τέρμ. 43-31.
2000-01 (1ος όμιλος): 2η θέση/16 ομ., 65β, τέρμ. 46-16.
2001-02 (1ος όμιλος): 2η θέση/16 ομ., 71β, τέρμ. 65-20, άνοδος.
2009-10 (8ος όμιλος): 13η θέση/16 ομ., 35β, τέρμ. 36-64, υποβιβασμός.

Τίτλοι-Διακρίσεις

Πρωταθλητής Γ΄ Εθνικής: 2007 (νότιος όμιλος).
Δευτεραθλητής Δ΄ Εθνικής: 2002 (Α΄ όμιλος) (άνοδος)
Τίτλοι Ειδικού ερασιτεχνικού πρωταθλήματος ανόδου: 1975, 1977, 1999.
Κυπελλούχος Ε.Π.Σ. Αθηνών: 1977, 2000.
Πρωταθλητής Ε.Π.Σ. Αθηνών: 1975, 1977
Δευτεραθλητής Ε.Π.Σ. Αθηνών: 1999 (άνοδος)
Τριταθλητής Ε.Π.Σ. Αθηνών: 1973, 1974 (πρόκριση στο ειδικό πρωτάθλημα)

Πηγές

Βασίλης Καρδάσης, "Από το Μπραχάμι στον Άγιο Δημήτριο", σελ. 95-106.
Νίκος Δημ. Νικολαΐδης, "Εκεί, εκεί, στη Β' Εθνική", 2011, ISBN 978-960-93-2735-0.

Δείτε επίσης
Πύλη Ποδόσφαιρο

Κατάλογος ποδοσφαιρικών ομάδων Αττικής