Ο Ηλυσιακός ιδρύθηκε το 1927, με τη δράση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου «Ηλυσ(σ)ιακός» σε ανεπίσημο επίπεδο (δηλαδή, πριν την υποβολή καταστατικού στο Πρωτοδικείο Αθηνών) να έχει αρχίσει τουλάχιστον από το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με αναφορές του τύπου της εποχής και άλλων πηγών.[1] [2] Διαθέτει αύξοντα αριθμό μητρώου στην Ε.Π.Ο. το 15, όντας το 15ο μέλος που εγγράφηκε σε αυτήν.[3][4]. O Ηλυσιακός μετράει 17 συμμετοχές στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής κατηγορίας, ωστόσο δεν κατάφερε ποτέ του να αγωνιστεί στην Α' Εθνική. Στο Κύπελλο Ελλάδας έχει αγωνισθεί ακόμη και στα προημιτελικά του θεσμού. Ο Ηλυσιακός έχει κατακτήσει 5 φορές το Πρωτάθλημα ΕΠΣΑ και 2 φορές Κύπελλο ΕΠΣΑ. Επίσης έχει κατακτήσει το πρωτάθλημα της Δ΄ Εθνικής.

Ιστορικά στοιχεία

Από τα επίσημα στοιχεία προκύπτει πως ο Ηλυσιακός, αντίθετα με ότι γενικά θεωρείται, έδρευε αρχικά "παρά τη κοίτη Ιλισσού ποταμού", άρα στο κατώτερο τμήμα των Ιλισίων και όχι στα Κουπόνια, όπως ονομάζονταν παλαιότερα τα Άνω Ιλίσια. Κάλυπτε επίσης τους φιλάθλους μια ευρύτερης περιοχής της Αθήνας (Κέντρο, Παγκράτι, Καισαριανή, Αμπελόκηποι, Γουδή κ.ά), αντί μίας ορισμένης μόνο συνοικίας. Το πρώτο του γήπεδο, όπου αγωνίστηκε έως και το 1951, βρισκόταν ανατολικά του ποταμού μεταξύ των οδών Αλκμάνος, Ποταμιάνου και Αντιμάχου, δίπλα στο σημείο που αργότερα ανεγέρθηκε το ξενοδοχείο Χόλιντεϊ Ινν (πλέον Κράουν Πλάζα).

Το πρώτο τμήμα του συλλόγου και μοναδικό για μια χρονική περίοδο ήταν το ποδοσφαιρικό, το οποίο αρχικά εντάχθηκε στο πρωτάθλημα Γ' κατηγορίας της ΕΠΣ Αθηνών, νεοσύστατο ένα έτος πριν. Το διάστημα εκείνο, ο Ηλυσιακός αγωνιζόταν σε διάφορα γήπεδα, όπως του Πανελλήνιου, της Γυμναστικής Ακαδημίας στη Δάφνη και του Παναθηναϊκού.[5]

Η πρώτη διάκριση του συλλόγου ήρθε την επόμενη περίοδο 1928-29, οπότε και αναδείχθηκε πρωταθλήτρια ομάδα της κατηγορίας. Ακολούθως, αγωνίστηκε στη Β' Αθηνών έως και την κατάκτηση του πρωταθλήματος 1932-33, χωρίς όμως να προβιβαστεί στην Α΄ κατηγορία λόγω μείωσης του αριθμού των σωματείων σε έξι. Την περίοδο αυτή στην ομάδα αγωνίστηκαν οι Χαραλαμπίδης, Παπανικολάου, Μαρκάτος, Προβατάρης Ι & ΙΙ, Γιαννακίδης, Αραβοσιτάς, Παπαϊωάννου, Μπάρδος, Κασαβέτης, Μάτσος, Σωτηριάδης, Στουρνάρας, Σιώτης, Κολυμένος, Μπουζούκος, ενώ το ΔΣ αποτελούσαν οι Θεοδωρίδης (πρόεδρος), Λουίζος (αντιπρ.), Νεοφύτου (γραμ.), Μαυράκης (ταμ.), Ηλιόπουλος (γεν. αρχηγός), Μητροφάνης, Βγενόπουλος, Κωστάκης.[6] Τη χρονιά 1934-35 μετείχε για πρώτη φορά στην Α' Αθηνών, έχοντας να αντιμετωπίσει ισχυρούς συλλόγους της πόλης.

Ωστόσο έκτοτε άρχισε μια καθοδική πορεία μέχρι και τη Γ' Αθηνών, όπου αγωνίστηκε για αρκετά και δύσκολα χρόνια μέχρι την κατάκτηση του πρωταθλήματος της Γ' Αθηνών το 1943-44. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η συμμετοχή στην ομάδα αποδείχτηκε σωτήρια για τα μέλη της, καθώς οι ποδοσφαιριστές εντάχθηκαν στη δημαρχία με στόχο την επιβίωσή τους.[5]

Η άνοδος στη Β' Αθηνών το 1944 σηματοδότησε την έναρξη μιας ένδοξης δεκαετίας. Αξιόλογος προπονητής του συλλόγου την περίοδο αυτή ήταν ο Γιόχαν Στρναντ από την Αυστρία (πρωταθλητής Ελλάδας 1948-49 με τον Παναθηναϊκό), ο οποίος μετέτρεψε την ομάδα σε αξιόμαχη δύναμη.

Το 1952 ο Ηλυσιακός μετέφερε τις δραστηριότητές του στα Κουπόνια, σε ένα γήπεδο στους πρόποδες του Υμηττού στην οδό Ταξίλου. Προς τιμήν του προσώπου που παραχώρησε την έκταση αυτή ονομάστηκε «Ρουφογάλλειο Γυμναστήριο». Αξιοσημείωτα κατά την κατασκευή του εξερράγησαν οβίδες ξεχασμένες από τον πόλεμο, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί μια παρέα παιδιών που έπαιζαν εκεί και που μελλοντικά αποτέλεσαν άσσους της ομάδας. Το γήπεδο αυτό, που εγκαινιάστηκε στις 17 Φεβρουαρίου 1952, φιλοξένησε τον Ηλυσιακό μέχρι το 1975.[7]

Την περίοδο 1952-53 ο Ηλυσιακός αναδείχτηκε πρωταθλητής Β' Αθηνών. Μετά από μια σειρά αγώνων μπαράζ με τον Ατρόμητο Αθηνών ανήλθε στην Α2 Κατηγορία (δεύτερη σε σπουδαιότητα για την περιοχή των Αθηνών, καθώς τότε δεν υπήρχαν οι εθνικές κατηγορίες). Η κατηγορία αυτή, με την ίδρυση της B' Eθνικής το 1960, μετονομάσθηκε σε Α' Αθηνών. Την περίοδο 1959-60 ο Ηλυσιακός είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα της Α' Αθηνών, ωστόσο λόγω αναδιάρθρωσης των κατηγοριών παρέμεινε στην ίδια κατηγορία. Ένα άλλο αξιοσημείωτο γεγονός που σχετίζεται με την περίοδο αυτή είναι πως ο αγώνας Ηλυσιακού - Ατρομήτου Αθηνών την 1η Μαρτίου 1959 συμπεριλήφθη στο πρώτο επίσημο δελτίο ΠΡΟΠΟ που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα.[7]

Την περίοδο 1962-63 ο Ηλυσιακός στέφθηκε Πρωταθλητής Α' Αθηνών και Κυπελλούχος ΕΠΣΑ κερδίζοντας την άνοδο στη Β' Εθνική Κατηγορία. Την περίοδο 1970-71 και πάλι ως Πρωταθλητής Α' Αθηνών έδωσε αγώνες μπαράζ, χωρίς να καταφέρει να ανέλθει στη Β' Εθνική. Το πέτυχε την επόμενη χρονιά ωστόσο, όταν και πάλι είχε αναδειχτεί Πρωταθλητής Α' Αθηνών και Κυπελλούχος ΕΠΣΑ. Ακολούθησε μια δεκαετία συνεχούς παρουσίας στη Β' Εθνική από την περίοδο 1972-73 μέχρι και την 1981-82. Αξιοσημείωτα την περίοδο 1973-74 κατάφερε να μη δεχτεί τέρμα στους 17 εντός έδρας αγώνες που έδωσε (1.530 λεπτά), ενώ σε αγώνα με τον Π.Α.Σ. Γιάννινα στις 21 Ιανουαρίου 1974 πέτυχε ρεκόρ εισιτηρίων στη Β' Εθνική (το οποίο κρατάει μέχρι τις ημέρες μας) με 25.000 θεατές μέσα στο γήπεδο (21.343 κομμένα εισιτήρια) και άλλους 6.000 περίπου απ'έξω.[7]

Το 1975 ο σύλλογος μεταφέρθηκε στο δημοτικό γήπεδο Γρηγόρης Λαμπράκης του Ζωγράφου, όπου φιλοξενείται μέχρι σήμερα. Αγωνίστηκε επί σειρά ετών στη Β' Εθνική Κατηγορία χωρίς ωστόσο να καταφέρει ποτέ να ανέλθει στην Α' Εθνική, γεγονός που συχνά οι φίλοι της ομάδας αποδίδουν σε εξωαγωνιστικούς παράγοντες. Κατά τη δεκαετία του 1990 ο σύλλογος ακολούθησε καθοδική πορεία, αγωνιζόμενος σε Γ' και Δ' Εθνική, φτάνοντας μέχρι και το τοπικό πρωτάθλημα, περνώντας μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της ιστορίας του.[8]

Τελικά ο Ηλυσιακός κατάφερε να κατακτήσει δύο φορές το πρωτάθλημα Αθήνας (1998-99 και 2000-01), το κύπελλο Αθήνας (2003) και το πρωτάθλημα Δ' Εθνικής, κάτι που τον έφερε ξανά στην Γ' Εθνική μετά από απουσία 6 ετών. Την περίοδο 2002-03 όλα αλλάζουν προς το καλύτερο όταν την ομάδα αναλαμβάνει ο Κώστας Πηλαδάκης, με προπονητή το Γιώργο Δώνη. Αυτήν την περίοδο κατακτά το πρωτάθλημα της Δ' Εθνικής και την άνοδο στη Γ' Εθνική μετά από αγώνες μπαράζ. Την ίδια χρονιά κατέκτησε και το Κύπελλο ΕΠΣΑ.[8]

Την περίοδο 2003-04 στη τερμάτισε στη 3η προνομιούχο θέση και μετά από αγώνα μπαράζ επανήλθε στη Β' Εθνική Κατηγορία, αξιοσημείωτα χρησιμοποιώντας σαν έδρα διάφορα γήπεδα του νομού Αττικής και της Mεγαρiδος λόγω εργασιών στο δικό του γήπεδο.

Αξιομνημόνευτοι ποδοσφαιριστές

Γιώργος Μασούρας
Νίκος Σαργκάνης
Μάκης Αγγελίνας
Μίλεν Πέτκοφ
Παναγιώτης Γούναρης
Εζεκίελ Γκαρέ
Γιώργος Βλαχονικολής
Γιώργος Σ. Γεωργιάδης
Ελίνι Δημούτσος
Μίμης Δρόσος
Δημήτρης Καλογεράκος
Ηλίας Κάμπας
Νίκος Καραΐνδρος
Γιάννης Κιούλος
Γιώργος Κονταξής
Πρόδρομος Κυριακίδης
Θόδωρος Κυριακού
Γιώργος Μενεγάτος
Ηλίας Μίσσας
Παναγιώτης Οικονόμου
Γιάννης Παγκάκης
Αλέκος Παλαμάρας
Γ. Παναγιωτόπουλος
Άγγελος Παπλωματόπουλος
Ζαχαρίας Πυτιχούτης
Αριστείδης Σαλεμής
Γιώργος Σγουρός
Κώστας Σγουρός
Μίρνες Σίσιτς Flag of Slovenia.svg
Βασίλης Σιώκος
Μιχάλης Σούλανδρος
Ηλίας Σουρβίνος
Γιώργος Σουρλής
Τάκης Σταματόπουλος
Στέλιος Στεφανάκης
Σταύρος Τζίνης
Ηλίας Τριανταφύλλου
Θανάσης Τσακανίκας
Γιάννης Τσεβάς
Σταμάτης Φώφιλας
Γιώργος Χατζηγιάννης

Συγχώνευση / Απορρόφηση

Την 1η Ιουλίου 2008 ανακοινώθηκε από το επίσημο site της Π.Α.Ε. Ηλυσιακός ότι οι δυο μεγαλομέτοχοι Γιώργος Χριστοβασίλης και Ζαχαρίας Μαρκάκης συμφώνησαν και παρέδωσαν το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών που κατείχαν, σε νέο διοικητικό σχήμα. Λίγο αργότερα ήρθε στο φως η πληροφορία πως νέος ιδιοκτήτης του συλλόγου ήταν ο Θωμάς Μητρόπουλος, ισχυρός παράγοντας στο χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου, ο οποίος είχε στο πρόσφατο παρελθόν κατηγορηθεί για άσκηση προσωπικής επιρροής προκειμένου να ελέγχει την άνοδο και την πτώση ομάδων στις διάφορες κατηγορίες. Επίσης έγινε γνωστή η πρόθεση του τελευταίου να συγχωνεύσει τον Ηλυσιακό με την ομάδα του Αιγάλεω, της οποίας ήταν πρόεδρος και η οποία αγωνιζόταν στην Γ' Εθνική. Η απόφαση αυτή προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων,[9] αφενός λόγω του βεβαρημένου παρελθόντος του νέου ιδιοκτήτη, αφετέρου λόγω της ιστορικότητας των δύο ομάδων, που δεν είχαν καμία γεωγραφική ή άλλη ιστορική συσχέτιση. Οι δε πρώην ιδιοκτήτες της ομάδας διακήρυξαν ότι εξαπατήθηκαν από το Μητρόπουλο.[10] Το Σεπτέμβριο του 2008 οι βουλευτές Αθανάσιος Πλεύρης, Γιάννης Δημαράς και Λιάνα Κανέλλη έφεραν το ζήτημα στη Βουλή των Ελλήνων.[11][12][13]

Αποτέλεσμα της πιθανής κοινής πορείας των δύο σωματείων υπό οποιαδήποτε νομική μορφή, θα είναι να αγωνιστεί το Αιγάλεω στη Β' Εθνική στη θέση του Ηλυσιακού. Από την πλευρά της η νομοθεσία στο τυπικό της κομμάτι απαγορεύει σε έναν πρόεδρο να είναι επικεφαλής δύο σωματείων, ενώ χωρίς τυπική απόφαση των δύο ερασιτεχνικών σωματείων συγχώνευση δεν μπορεί να γίνει.[14] Κατ' επέκταση οι αθλητικογράφοι διάφορων εφημερίδων στράφηκαν κατά της αδιαφορίας των πολιτικών αρχών απέναντι στο ζήτημα και τον αμοραλισμό που αναδεικνύει η υπόθεση.[15][16][17][18]

Από την πλευρά του ο Ερασιτέχνης ξεκαθάρισε ότι θα εναντιωθεί στα σχέδια του νέου ιδιοκτήτη της Π.Α.Ε., να προχωρήσει σε οποιαδήποτε μορφή συγχώνευσης, απορρόφησης ή ανταλλαγής.[19] Στο πλευρό του Ερασιτέχνη Ηλυσιακού τάχθηκε, σε συνέντευξη Τύπου, ο δήμαρχος Ζωγράφου, Γιάννης Καζάκος.[19] Τη συμπαράστασή της εξέφρασε και η Συντονιστική Επιτροπή φιλάθλων του Αιγάλεω.[20]

Κατά τις πρώτες αγωνιστικές της χρονιάς ο σύλλογος αγωνίστηκε με φανέλες άλλου χρώματος, που δεν έφεραν κανένα διακριτικό σήμα, με τους φίλους της ομάδας άλλοτε να απέχουν συνειδητά και κατά περίπτωση να παρεμποδίζεται η παρουσία τους στο γήπεδο για την αποφυγή επεισοδίων. Στις 8 Οκτωβρίου 2008 η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού εξέδωσε ανακοίνωση πως μέχρι εκείνη την ημέρα δεν είχε υποβληθεί σε εκείνη καμία αίτηση για τη χορήγηση άδειας συγχώνευσης μεταξύ των δύο σωματείων.[21]

Στις 25 Ιουνίου 2009 με επίσημη ανακοίνωσή της, η Ε.Π.Ο. απαγόρευσε τη συγχώνευση συλλόγων όταν αυτή έχει σκοπό να διευκολυνθεί η εκπλήρωση αθλητικών κριτηρίων ή η λήψη άδειας συμμετοχής σε πρωτάθλημα.[22] Αντίθετα στις εξελίξεις, όμως, την 9η Αυγούστου 2009 η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού ΕΕΑ συνεδρίασε ημέρα Κυριακή(!) ώστε με ψήφους 5-3 να εγκρίνει την απορρόφηση της Π.Α.Ε. Ηλυσιακός από την Π.Α.Ε. Αιγάλεω, με το προκύπτον σωματείο-υβρίδιο να λαμβάνει την επωνυμία Α.Ο Ηλυσιακός (του) Αιγάλεω.[23]
Παραπομπές

Π.Ο. «Αίολος» - Π.Ο. «Ηλυσιακός» 3-2 την 3η Φεβρουαρίου 1927 (ψηφιακή σελ. 403), περιοδ. Αθλητικός Κόσμος, τχ 41 (13.02.1927), σελ. 6. Από την ίδια την καταγραφή του φιλικού αγώνα, τεκμαίρεται ότι θα είχαν προϋπάρξει και άλλοι.
φωτογραφία Ηλυσσιακού Π.Ο. που φέρει ημερομηνία 3 Οκτωβρίου 1926, από το προσωπικό αρχείο του ιατρού Ανδρέα Θ. Καπώνη και αναρτημένη στον επίσημο ιστότοπο του συλλόγου (σελίδα Η Ίδρυση! Αρχειοθετήθηκε 2015-07-09 στο Wayback Machine.)
epsath.gr
Ιστορικό, επίσημος ιστότοπος ΕΠΣ Αθηνών
««Ιστορία του Ηλυσιακού: Το Ξεκίνημα»». Επίσημη ιστοσελίδα του Ηλυσιακού. www.ilisiakos.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
"Αθλητικά Χρονικά", 20/12/1933.
««Ιστορία του Ηλυσιακού: 1952 - 1974»». Επίσημη ιστοσελίδα του Ηλυσιακού. www.ilisiakos.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
««Ιστορία του Ηλυσιακού: 1975 - σήμερα»». Επίσημη ιστοσελίδα του Ηλυσιακού. www.ilisiakos.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
Σωτηρακόπουλος, Χρήστος (12 Σεπτεμβρίου 2008). ««Δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει αυτό το έγκλημα»». NovaΣΠΟΡ FM. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
««Σύλλογος Φίλων Ηλυσιακού: Ανακοίνωση κατά της συγχώνευσης»». www.ilisiakos.net. 11 Σεπετεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπετεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Αθανάσιος Πλεύρης (Ερώτηση στην Βουλή των Ελλήνων 15/9/2008)»». www.ilisiakos.net. 15 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Αναφορά της κ.Κανέλλη στη Βουλή»». www.ilisiakos.net. 18 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Ιωάννης Δημαράς (Ερώτηση στην Βουλή των Ελλήνων 24/9/2008)»». www.ilisiakos.net. 24 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
Καρπετόπουλος, Αντώνης (25 Σεπτεμβρίου 2008). ««Ο Ηλυσιακός και το χαμένο μας κουράγιο»». NovaΣΠΟΡ FM. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
Πανούτσος, Αντώνης (23 Σεπτεμβρίου 2008). ««Aπουσία στον βιασμό»». NovaΣΠΟΡ FM. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
Ελευθεράτος, Διονύσης (23 Σεπτεμβρίου 2008). ««Δεν είναι άπιστος Θωμάς, είναι... απίστευτος»». NovaΣΠΟΡ FM. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
««Ρεπορτάζ της εφημερίδας ΕΞΕΔΡΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡ»». www.ilisiakos.net. 23 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
Καίσαρης, Κώστας (24 Σεπτεμβρίου 2008). ««Να μετονομαστεί σε «Θωμάς-Ηλυσιακός»»». www.goalday.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Συνέντευξη Τύπου Ηλυσιακού Α.Ο.»». www.ilisiakos.net. 2 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Συνέντευξη τύπου της Συντονιστικής Επιτροπής για την σωτηρία του Αιγάλεω»». www.ilisiakos.net. 30 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Δελτίο Τύπου της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού»». www.ilisiakos.net. 10 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
««Συγχωνεύσεις τέλος από την ΕΠΟ!»». www.ilisiakos.net. 25 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.[νεκρός σύνδεσμος]
Χριστοφόρου, Γιώργος (10 Αυγούστου 2009). ««Απόφαση-σκάνδαλο για Ηλυσιακό-Αιγάλεω»». www.sport24.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.