.
Παναγία (το θηλυκό του Πανάγιος), η Πανθομολογούμενη Αγία.
Χριστιανισμός: Το όνομα αυτό φέρεται ως προσωνύμιο του Τριαδικού Θεού π.χ. «Παναγία Τριάς» καθώς και ειδικότερα της Παρθένου Μαρίας, μητέρας του Ιησού Χριστού καλούμενη και Θεοτόκος.
Στη χριστιανική αγιογραφία (εικονογραφία) το όνομα «Παναγία» ακολουθείται με τοπικό ή άλλο χαρακτηρισμό, το ίδιο και σε μονές ή εκκλησίες (Ιεροί Ναοί) που είναι αφιερωμένοι στη Θεοτόκο όπως «Παναγία της Τήνου», «Παναγία Σουμελά», «Παναγία των Παρισίων», «Παναγία η Γοργοεπήκοος», η «Σπηλιώτισσα» κ.ά.
Επίσης «Παναγία» ονομάζεται και το ωοειδές αρχιερατικό εγκόλπιο που φέρουν οι Επίσκοποι, μετά του Σταυρού, έμπροσθεν κρεμασμένα δι αλυσίδας.
Πολλές δε Μονές, χωριά, χερσόνησοι και νησίδες των χριστιανικών χωρών φέρουν το αυτό όνομα.
Σημαντικότερες Ιερές Μονές και Ιεροί Ναοί αφιερωμένοι στην Παναγία, εκ των πολλών εκατοντάδων Μονών και χιλιάδων Ναών που αριθμούνται τόσο στην Ελληνική επικράτεια όσο και στην άλλοτε Ελληνική ανατολή πλην εκείνων στην όλη ορθόδοξη Ανατολή και στη χριστιανική Δύση καθώς και Ιερών εικόνων της Παναγίας είναι (κατ΄ αλφαβητική σειρά):
A) Ιερές Μονές Παναγίας (εντός Ελλάδος) - Α= ανδρικές (ανδρώες), Γ= γυναικείες
* Αγκαράθου Κρήτης Α
* Αγροκοιλιώτισσας Νάξου
* Αιμιαλών Γορτυνίας
* Ακρωτηριανής Σητείας Α
* Άλσους Κώου Γ
* Αναφωνήτριας Ζακύνθου
* Βαρνάκοβας Δωρίδας
* Βλαχέρνας Κερκύρας
* Βουρκάνου Μεσσηνίας
* Γιάτρισσας Λακωνίας
* Δίμισβας Μεσσηνίας
* Δροσιανής Μονής Νάξου
* Εικοσαφοινίσης Παγγαίου
* Ελεούσας Ρότσο Κώου Γ
* Εξακουστής Ιεράπετρας Γ
* Θυμιανής Σφακίων (;)
* Καθαρών Ιθάκης
* Καρδιώτισσας Κρήτης
* Κάτω-Παναγιάς Άρτας
* Κατωπολιανής Αμοργού
* Καλυβιανής Κρήτης Γ
* Κλειστών Αττικής
* Κοιμήσεως Αιγίνης
* Κομνηνείου Στομίου Λάρισας Α
* Κυράς Καρπάθου Α
* Κυρίας των Αγγέλων Κρήτη Α
* Μεγάλου Σπηλαίου Καλαβρύτων
* Μητρός Ηγαπημένου Πάτμου
* Μυρτιδιώτισσας Κυθήρων
* Ομπλού Αχαΐας
* Παληανής Κρήτης Γ
* Παντάνασσας Μυστρά
* Παραμυθίας Ρόδου Α
* Πεντέλης Αττικής
* Προυσιώτισσας Ευρυτανίας
* Πόρτα-Παναγιάς Θεσσαλίας
* Σαββαθιανών Κρήτης Γ
* Σπηλιανής Νίσυρου
* Σπηλιωτίσσης Ηράκλειου (*)
* Τατάρνας Ευρυτανίας
* Τσαμπίκας Ρόδου
* Υψενής Ρόδου Α
* Φανερωμένης Ιεράπετρας
* Φανερωμένης Ρόδου Α
* Φανερωμένης Σαλαμίνος Γ
* Χρυσοσκαλίτισσας Κισάμου Γ
* κ.ά. (υπό συμπλήρωση).
Α1) Ι. Μονές Παναγίας (εκτός Ελλάδος)
* Αχραφίγια Βηρυτού
* Ζαχράτ αλ Αχσάν Βηρυτού
* Μεγάλης Παναγιάς Ιεροσολύμων Γ
* Παναγίας, Ναζαρέτ Ιεροσολύμων
* Γενεθλίου, Ντιμπίν Ιορδανίας
* Παναγίας Γλωσσά Λεμεσού Γ
* Λαύρα του Ποτσάεφ Ρωσίας
* Παναγίας Όπτινα-Πούστιν Ρωσίας
* Σλόνφε Λατάκιας Συρίας
* Παναγιάς Νουρίε Λιβάνου
* Παναγίας Καφτούν Λιβάνου
* Καμαριανής, Ρέντ Χιλ Αυστραλίας
* Κοιμήσεως. Γιορκσάιρ Αγγλίας
* Γενεθλίου Θεοτόκου Λουξεμβούργου
* Παναγίας Σαντάγιας Δαμασκού Γ
* Σφαλαγγιώτισσας Λεμεσού Γ
* Κύκκου Κύπρου Α
* Μαχαιρά Κύπρου Α
* Τροοδίτισσας Κύπρου Α
* Χρυσορροϊάτισσας Κύπρου Α
* κ.ά. (υπό συμπλήρωση).
Οι παραπάνω Ιερές Μονές εορτάζουν συνηθέστερα την 15 Αυγούστου ή 8 Σεπτεμβρίου, ενίοτε όμως και 25 Μαρτίου. Επίσης υπάρχει και η ελληνόρυθμη Μονή της Παναγίας στη Κρυπτοφέρη (Γκρότα Φεράτα) πλησίον της Ρώμης.
(δες επίσης Ελληνικά μοναστήρια για πλήρη κατάλογο μονών)
B) Σημαντικότεροι Ιεροί Ναοί
* Γοργοεπηκόου Αθήνα (παρά την Μητρόπολη)
* Καθεδρικός Καλαμπάκας
* Καθεδρικός Αθηνών
* Καπνικαρέας (ή Καμουχαρέας)
* Ευαγγελιστρίας Τήνου
* Εκατονταπυλιανής Πάρου
* Ρόμβης Αττικής
* Χρυσαφίτισσας Μονεμβασίας
* Χρυσοσπηλαιωτίσσης κ.ά. (υπό συμπλήρωση).
Επίσης και οι ναοί των άλλοτε Μονών "Μεγάλη Παναγιά" της Καισαριανής, Δαφνίου, της Παναγίας της "Αθηνιώτισσας" που είχε μετατραπεί ο Παρθενώνας.
Τέλος από τους αφιερωμένους στη Παναγία Ιερούς Ναούς της Δύσης σημαντικότερος είναι η Παναγία των Παρισίων και της Ανατολής εκτός του Καθεδρικού της Ναζαρέτ η Παναγία του Καζάν (Αγία Πετρούπολη).
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
