Ο Ζαχαρίας Καλλιέργης ( - 1524) ήταν Έλληνας λόγιος του 16ου αιώνα.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο της Κρήτης. Η καταγωγή του ήταν από λαμπρή οικογένεια, η οποία ανέδειξε και τους Αλέξη Καλλιέργη (13ος αιώνας), Βάρδα Καλλιέργη (18ος αιώνας), Λέοντα Καλλιέργη, Γεώργιο Καλλιέργη και άλλους. Διέτριψε αρχικά στη Βενετία και μετά τη Ρώμη. Στη Βενετία ίδρυσε το δεύτερο κατά χρονική σειρά ελληνικό τυπογραφείο, το οποίο στεγάστηκε ακριβώς στην ίδια αυλή του Ρίο Παπαφάβα, όπου στεγαζόταν έναν αιώνα πιο πριν το πρώτο κατά χρονική σειρά ελληνικό τυπογραφείο του Αλέξανδρου Γεωργίου.
Η τυπογραφική σφραγίδα του Ζαχαρία Καλλιέργη
Η αρχιερωσύνη του δεκάτου Λέοντος, ο οποίος πολύ αγαπούσε τις Ελληνικές μούσες, ίσως και η καθίδρυση του Ελληνικού γυμνασίου και η εκεί παροικία του Λάσκαρι παρακίνησαν τον Καλλιέργη να εγκατασταθεί στη Ρώμη, μεταφέροντας εκεί το τυπογραφείο του.
Τιμήθηκε για την παιδεία του. Ο Έρασμος επαινεί τον Καλλιέργη ως "λίαν πεπαιδευμένον".
Απεβίωσε το 1524.
Συγγράμματα
Τα συγγράμματα που εκτύπωσε είναι διακοσμημένα με το σύμβολο του κηρυκείου μετά αστέρων, και τον δικέφαλο αετό, στεφανωμένο και με τα αρχικά Ζ.Κ. στο στήθος.
Το Μέγα Ετυμολογικόν, 1499
Υπόμνημα εις τας δέκα κατηγορίας του Αριστοτέλους, 1499
Υπομνήματα εις τας πέντε φωνές από φωνής Αμμωνίου μικρού του Ερμου, 1500
Αγαπητού διακόνου παραινετικά κεφάλαια πρός Ιουστινιανόν, 1509
Θωμά του Μαγίστρου, κατ’ αλφάβητον Αττίδος (sic) διαλέκτου εκλογα, είς οι δοκιμώτατοι ορώνται των παλαιών, καί τινες αυτής παρασημειώσεις καί διαφοραί. 1515
Editio princeps des Pindar (Πινδάρου Ολύμπια, Νέμεα, Πύθια, Ίσθμια, μετά εξηγήσεως παλαιάς πάνυ ωφελίμου και σχολίων ομοίων). 1515
Θεόκριτον, 1516
Αποφθέγματα φιλοσόφων, συλλεχθέντα υπό Αρσενίω Μονεμβασίας. 1515
Μέγα και πάνυ ωφέλιμον λεξικόν, όπερ Γγαρίνος ο Φαβωρίνος Κάμηρς ο Νικαιρίας επίσκοπος εκ πολλών και διαφόρων βιβλίων κατά στοιχείον συνελέξαντο. 1523
Οκτώηχον, διορθώσει Ιάνου του Λασκάρεως 1520
Πηγές
Κωνσταντίνος Σάθας (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2009.}
Πέτρος Π. Τατάνης, επιμ. (1925). Μηνιαίος εικονογραφημένος Εθνικός κήρυξ, Έτος ΙΑ', τεύχος 5. Νέα Υόρκη: Enosis Publishing Company. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2010.
Μαργαρίτης Δήμιτσας (1900). Ο Ελληνισμός και η διάδοσις αυτού εις την Ιταλίαν και την λοιπήν Ευρώπην κατά τον μέσον αιώνα : Η προ αυτής πνευματική κατάστασις της Ευρώπης και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας : Η αναγέννησις των γραμμάτων και οι συντελεσταί αυτής φυγάδες λόγιοι Έλληνες : Μετά 5 εικόνων προτεταγμένων και παραρτήματος επιτεταγμένου. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Βιβλιεμπορικών Καταστημάτων Αποστολοπούλου. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2010.
Το Μέγα Ετυμολογικόν εκτυπωθέν πέρας είληφεν ήδη σύν Θεώ αναλώμασι μέν του ευγενούς και δοκίμου ανδρός κυρίου Νικολάου του Κρητός, παραινέσει δε της λαμπροτάτης και σωφρονεστάτης κυρίας Άννης Θυγατρός του πανσεβάστου και ενδοξοτάτου κυρίου Λουκά Νοταρά ποτέ μεγάλου δουκός της Κωνσταντινουπόλεως, πόνω δε και δεξιότητι Ζαχαρίου Καλλιέργου του Κρητός
— Σημείωνα του Ζαχαρία Καλλιέργη
στο Μεγάλο Ετυμολογικόν του 1499
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
