.
Ο Τυρταίος, ελεγειακός ποιητής, καταγόταν μάλλον από τις Αφιδνές της Λακεδαίμονος και όχι από τις Αφιδνές της Αττικής και έζησε τον 7ο Π.Κ.Ε. αιώνα. Ο ίδιος και άλλοι ποιητές της αρχαϊκής περιόδου έγραψαν ελεγειακά ποιήματα με στίχους που βοηθούσαν στην εξύψωση του μαχητικού πνεύματος των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης (Τυρταίου, αποσπ., 11W). Με τις ελεγείες και τους παιάνες του τόνιζε τη στρατιωτική τιμή και την αγάπη προς την πατρίδα.
Σύμφωνα με μία παράδοση ήταν σπαρτιάτης στρατηγός του οποίου τα τραγούδια προορίζονταν για τους στρατιώτες του, ενώ σύμφωνα με μία άλλη παράδοση ήταν αθηναίος ή Μιλήσιος γραμματικός, τον οποίο έστειλαν οι Αθηναίοι ως βοήθεια στους Λακεδαιμόνιους. Στο λεξικό Σουΐδα αναφέρεται η δεύτερη παράδοση, η οποία εκτυλίσσεται στη διάρκεια του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου, ενώ ο Αθήναιος (Δειπνοσοφιστές) αναφέρει απλώς ότι υπό την στρατηγία του οι Λακεδαιμόνιοι επιβλήθηκαν των Μεσσηνίων.
Έργα
Στο λεξικό Σουΐδα αναφέρεται ότι έγραψε για την σπαρτιατική πολιτεία και τον βασιλέα Θεόπομπο ελεγείες και παιάνες. Τα σωζόμενα αποσπάσματα είναι όλα ελεγειακά, γραμμένα στη δωρική διάλεκτο, και αναφέρονται στο σπαρτιατικό σύνταγμα και την πολεμική αρετή. Η απαγγελία της ελεγειακής ποίησης μάλλον συνοδευόταν με τον ήχο αυλού. Δώδεκα αποσπάσματα (3 ολοκληρωμένα ποιήματα) σώζονται στον Στράβωνα, τον Λυκούργο και τον Στοβαίο.
Το πρόβλημα της καταγωγής
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (Νόμοι, 629a) του αποδόθηκε η ιδιότητα του σπαρτιάτη πολίτη, αν και ο Ηρόδοτος (Θ' 35) δεν τον αναφέρει ανάμεσα στους τιμώμενους ξένους της Σπάρτης. Στηριγμένος στην αναφορά του ίδιου του Τυρταίου για την σπαρτιατική ιδιότητατου πολίτη (Απόσπασμα 2), ο Στράβων (viii. 362) τείνει να απορρίψει την ιδέα της αθηναϊκής καταγωγής. Ο A.W. Verrall (Classical Review, Ιούλιος 1896, Μάιος 1897) τοποθετεί τον ποιητή στα μέσα του 5ου Π.Κ.Ε. αιώνα, ενώ ο Ε. Schwartz (Hermes, 1899, xxxiv.) αμφισβητεί παντελώς την ύπαρξη του ποιητή
τεθνάμεναι γὰρ καλὸν ἐνὶ προμάχοισι πεσόντα
ἄνδρ’ ἀγαθὸν περὶ ἧι πατρίδι μαρνάμενον
Μνημείο πεσόντων αντιστασιακών (Λεμεσός ) , Photo: Μιχάλης Λαχανάς
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
