.
Ο Στέφανος Αντωνίου Ξανθουδίδης (1864 - 19 Σεπτεμβρίου 1928) ήταν Έλληνας αρχαιολόγος και μεσαιωνοδίφης του 19ου και 20ού αιώνα, γνωστότερος για πολλές αρχαιολογικές έρευνες αλλά και για την κριτική έκδοση του Ερωτόκριτου
Βιογραφία
Γεννήθηκε το 1864 στην Αβδού του νομού Ηρακλείου Κρήτης όπου και τελείωσε το σχολείο. Έφυγε πολύ νέος για την Αθήνα όπου και σπούδασε φιλολογία. Διορίστηκε αρχικά στα γυμνάσια της Νεάπολης και Ηρακλείου. Εκεί έγινε γραμματές του Φιλεκπαιεδευτικού Συλλόγου και γνωρίστηκε με τον ιδρυτή του μουσείου Ηρακλείου Ιωσήφ Χατζηδάκι, με τον οποίο ανέπτυξε στενή συνεργασία για την αρχαιολογική κίνηση της Κρήτης. Όταν μετά την απελευθέρωση της Κρήτης ο Χατζιδάκις έγινε διευθυντής του Κρητικού μουσείου, ο Ξανθουδίδης διορίστηκε έφορος αρχαιοτήτων της Κρητικής Πολιτείας, θέση στην οποία παρέμεινε δέκα πέντε χρόνια (1900- 1915 . Έγινε επίσης έφορος της δεκάτης Αρχαιολογικής περιφέρειας της Ελλάδας, και αργότερα διευθυντής του Μουσείου Ηρακλείου. Διενήργησε αρχαιολογικές ανασκαφές σε πολλά μέρη της Κρήτης και ασχολήθηκε συστηματικά με την μεσαιωνική ιστορία και την γλώσσα του νησιού.Ήταν συγγραφέας αρκετών βιβλίων ιστορικού, λαογραφικού και αρχαιολογικού περιεχομένου.
Εκδόσεις και Δημοσιεύσεις
Ασχολήθηκε με πάθος με τις ανασκαφές της Μεσαράς και συγκεκριμένα με τους κυκλικούς πρωτομινωικούς τάφους για τους οποίους κυκλοφόρησε (το 1924) και βιβλίο στα αγγλικά (Τhe Vaulted Tombs of Mesara). Επίσης ασχολήθηκε και έγραψε πάνω από 40 εργασίες μεταξύ των οποίων «Προϊστορική Οικία εις Χαμαίζι Σητείας», «Μέγας Πρωτομινωικός Τάφος Πύργου», «Τάφοι Αρτσά και Μουλιανών» και πολλά άλλα. Μια από τις σπουδαιότερες συνεισφορές του ήταν η κριτική έκδοση του Ερωτόκριτου,έργο σημαντικό, μια που ο ίδιος γνώριζε καλά τις ανατολικές διαλέκτους του νησιού και είχε ενδιαφέρον για όλες τις άλλες, τις οποίες γνώριζε επίσης σε βάθος. Τα τελευταία χρόνια της ζωής[1] του αφιερώθηκε στη μεσαιωνική λογτεχνία του νησιού του, το 1928 πρόλαβε να εκδόσει και μια εκλαϊκευμένη μορφή του «Ερωτόκριτου» όπως και τον Φορτουνάτον του Μάρκου Φωσκόλου. Ετοιμαζόταν να εκδώσει και την Ερωφίλη του Χορτάτση αλλά δεν πρόλαβε –εκδόθηκε μετά το θάνατό του Το 1909 είχε εκδόσει επίσης το έργο «Επίτομος Ιστορία της Κρήτης». Επίσης είχε συγκεντρώσει μεγάλο λαογραφικό υλικό που κληροδοτήθκηε μετά το θάνατό του (με διαθήκη που είχε συντάξει ο ίδιος) στον τότε αρμοδιο οργανισμό, το Λεξικογαφικόν Αρχείον.
Θάνατος
Λίγο προτού πεθάνει εξελέγη αντεπιστέλλον μέλλος τη Ακαδημίας Αθηνών. Πέθανε το Σεπτέμβριο του 1928 από έμφραγμα.Οδοί σε πόλεις της Κρήτης φέρουν το όνομά του.
Πηγές
Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, επιμ. (1937). Λεύκωμα της εκατονταετηρίδος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1837 - 1937. Εν Αθήναις: Αρχαιολογική Εταιρεία. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2010.
↑ Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Παύλου Δρανδάκη
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
