Ο Σ.Πίσανος το 1936 έφηβος στον Κολωνό

O Σπύρος Πισσάνος είναι έλληνας αεροπόρος που πολέμησε κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Μοίρα των εθελοντών Αμερικανών πιλότων American Eagles της RAF. Τελείωσε τον πόλεμο σαν Σμηναγός, με 10 καταρρίψεις, στην Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Σήμερα ζει, 87 ετών, στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, εν αποστρατεία Συνταγματάρχης της USAF.

Ο Σ. Πίσανος το 1942 πιλότος σε Σπίτφαϊαρ Vb, Ανθυποσμηναγός της RAF , Μοίρα American Eagles , Σμήνος 71

Ο "Ιπτάμενος Ελληνας"

Γεννήθηκε στον Κολωνό, στις 10 Νοεμβρίου 1919. Οι γονείς του ήταν ο Νίκος απ την Σπάρτη, μηχανοδηγός των ΗΣΑΠ, κι η Αθηνά Πισσάνου, απ την Κεφαλονιά. Παθιασμένος απ την θέα κάποιων αεροπλάνων της νέας τότε ΕΒΑ που έκαναν χαμηλές πτήσεις πετώντας απ το Φάληρο στο Τατόϊ σαν μικρό παιδί καβάλαγε συχνά το τραίνο για την Κηφισιά κι από εκεί με τα πόδια στο Τατόϊ για να τα χαζεύει από κοντά. Το 1938 πήγε σαν λαθρομετανάστης στην Ν.Υόρκη, όπου εργάστηκε σαν σερβιτόρος και, πληρώνοντας απ' το μισθό του, παρακολούθησε μαθήματα πτήσης. Αρχές του 1942 εντάχθηκε εθελοντικά σε ομάδες αγγλόφωνων πιλότων που θα πολεμούσαν για την Αγγλική RAF. Εκεί έγινε Ανθυποσμηναγός, στo 71 Σμήνος των American Eagles.

Oι American Eagles, την 24/10/1942, συγχωνεύτηκαν με την 4η Μοίρα Δίωξης (4th Fighter Group) της USAAF, που είχε την έδρα της στο Ντέμπντεν, κοντά στο Στάνστεντ. Ο Πισσάνος ήταν ο μόνος μη Αμερικανός σε αυτήν την ομάδα, οπότε του προτάθηκε μια άμεση αλλαγή εθνικότητας, που ακολούθησε και μια μετονομασία σε Steven. Στο εξής θα ήταν ο Υποσμηναγός Steven Pisanos, του Σμήνους 334 της 4th FG, αλλά σύντομα, όταν σημείωσε τις πρώτες του καταρρίψεις σε ένα P-47C (Miss Plainfield) οι τοπικές εφημερίδες της γειτονιάς του στο Plainfield του Νιού Τζέρσεϊ τον αναφέρουν σαν τον "Ιπτάμενο Ελληνα" (The Flying Greek).

Ο Πισσάνος συμμετείχε σε πολλών ειδών επιχειρήσεις μεταξύ των κατεχομένων εδαφών της Γαλλίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Γερμανίας. Στις 29 Ιανουαρίου 1944, τα καταδιωκτικά της 4th FG συνόδευσαν 803 βομβαρδιστικά της 8ης Αεροπορικής Δύναμης σε μια επίθεση εναντίον της Φραγκφούρτης. Ο Σ. Π. πέτυχε μια διπλή νίκη πάνω απ το Άαχεν, εναντίον 2 γερμανικών διωκτικών ME109F της Μοίρας Δίωξης JG 2.

Στις αρχές του 1943 η Μοίρα του παρέλαβε τα νέα καταδιωκτικά P-51B Mustang, μεγάλης ακτίνας δράσης, και ο Πίσανος στις 3 Μαρτίου 1943, βρέθηκε πάνω απ το Βερολίνο σε αποστολή υποστήριξης βομβαρδισμού στην γερμανική πρωτεύουσα. Έχει ήδη 8 καταρρίψεις, όταν στις 5 Μαρτίου 1944 συνοδεύει βομβαρδιστικά εναντίον στόχων στην Ν. Γαλλία. Κατάφερε να καταρρίψει 2 ακόμα Me-109F αλλά στην επιστροφή η μηχανή του σταμάτησε, με αποτέλεσμα να προσγειώσει ανώμαλα το αεροπλάνο του στα περίχωρα της Χάβρης. Κρύφτηκε με τη βοήθεια των Γάλλων Μακί, εντάχηκε στις δυνάμεις τους και πολέμησε μαζί τους, ενώ ταυτόχρονα εκτελούσε χρέη πράκτορα πληροφοριών για την OSS με σκοπό τον εντοπισμό στόχων για την αεροπορία. Μετά τις μάχες του Παρισιού επέστρεψε στον Αμερικανικό Στρατό, αλλά τότε πληροφορήθηκε ότι λόγω της συνεργασίας του με την Αντίσταση δεν θα του επιτρεπόταν πλέον να πετάξει, από φόβο μην αιχμαλωτιστεί και υποκύψει προδίδοντας τους συνεργάτες του. Έτσι προβιβάστηκε σε Σμηναγό και στάλθηκε σαν δοκιμαστής αεροπλάνων στις ΗΠΑ ως το τέλος του πολέμου.

Ο Σ. Πίσανος , δοκιμαστής πιλότος , Επισμηναγός της USAF ετοιμάζεται να πετάξει ένα F-102

Συνταξιούχος Συνταγματάρχης USAF με 33 διακρίσεις

Απόμαχος 87 ετών γράφει τα απομνημονεύματά του χωρίς να ξεχνάει εκείνη την διαδρομή με τον ηλεκτρικό που πήγαινε να χαζεύει τα αεροπλάνα στο Τατόϊ με τις ώρες

Μεταπολεμική δράση

Ο Σ. Πισσάνος ήταν ένας από τους 3 πρώτους πιλότους που δοκίμασαν το πρώτο αμερικανικό αεριωθούμενο F-80.

Στη συνέχεια δοκίμασε να συνεχίσει την καριέρα του στην Πολιτική Αεροπορία και έγινε πιλότος τετρακινητήριων επιβατικών αεροπλάνων στην TWA, αλλά σύντομα του προσφέρθηκε προαγωγή και νέα θέση στην USAF σαν δοκιμαστής αεριωθουμένων.

Πέταξε σχεδόν όλα τα μοντέλα των νέων καταδιωκτικών απ' το F-84 ως και τα F-102, F-106 και F-4 Phantom αργότερα. Κατόπιν υπηρέτησε με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη σε διάφορες διοικήσεις και τα τελευταία 3 χρόνια της υπηρεσίας του βρέθηκε στην Ελλάδα με σκοπό να βοηθήσει στην ένταξη των F-4E στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.

Συνταξιοδοτήθηκε το 1974, οπότε και επέστρεψε στις ΗΠΑ, στην οικία του στο Σαν Ντιέγκο. Σήμερα ασχολείται με την συγγραφή των απομνημονευμάτων του με τίτλο Η περιπέτειά μου στην Αμερική. Κατά καιρούς έχει επισκεφτεί την Ελλάδα για να δεί την αδελφή του που μένει στα Λιόσια και για να ξανακάνει εκείνη την παλιά διαδρομή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου που τον οδηγούσε στην Κηφισιά και το Τατόϊ.