.
Ο Περικλής Μωραϊτίνης (1837 – 1 Μαρτίου 1862) ήταν Έλληνας στρατιωτικός και στασιαστής του 19ου αιώνα.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Περικλής Μωραϊτίνης από ξυλογραφία του περιοδικού Εθνικόν Ημερολόγιον Βρετού του 1865
Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1837 και πατέρας του ήταν ο Αριστείδης Μωραϊτίνης, δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας μετά το θάνατο του ίδιου. Εκπαιδεύτηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων την περίοδο που έδρευε στον Πειραιά, από την οποία εξήλθε το 1859 με το βαθμό του ανθυπολοχαγού του Μηχανικού. Φονεύθηκε στην Κύθνο από κυβερνητικό στρατιωτικό απόσπασμα, κατά την επαναστατική κίνηση εναντίον του Βασιλέα Όθωνα που έμεινε γνωστή ως Κυθνιακά.
Κυθνιακά και θάνατος
Συγκεκριμένα είχε αναμιχθεί σε στάση κατά του Όθωνα και λόγω της σπουδαίας θέσης του πατέρα του ως προέδρου τότε του Αρείου Πάγου παρέμενε στην υπηρεσία, πλην όμως τιθέμενος σε δυσμένεια τοποθετήθηκε στη Σύρο. Εκεί με το λοχαγό Νικόλαο Λεωτσάκο και τη βοήθεια ελάχιστων ανδρών (έως 30), οργανώνουν νέο επαναστατικό κίνημα στις 28 Φεβρουαρίου 1862 και καταλαμβάνουν το ελλιμενισμένο πλοίο "Καρτερία", έχοντας καταστρέψει προηγουμένως το τηλεγραφικό καλώδιο του νησιού. Στη συνέχεια αποπλέουν για την Κύθνο προκειμένου να απελευθερώσουν κάποιους εκεί πολιτικούς εκτοπισμένους και απώτερο σκοπό τη μετάβαση όλων μαζί στη Χαλκίδα, για την εξέγερση πολιτών και άλλων στρατιωτικών ώστε να κινηθούν κατά των Αθηνών.
Ο Νομάρχης Σύρου Α. Αλεξανδρόπουλος όμως, καταφέρνει να επιβιβαστεί σε αγκυροβολημένο αυστριακό πλοίο και μέσω του τηλεγράφου του να ειδοποιήσει περί των κινήσεων και σκοπών των επίορκων κινηματιών, τα σχέδια των οποίων έχουν πλέον διαρρεύσει. Τη γνωστοποίηση στο Παλάτι της στάσης, ακολουθεί την 1η Μαρτίου ο άμεσος κατάπλους για Κύθνο του "Αμαλία" (ιστορικότατο πλοίο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, τότε νεότευκτο), με κυβερνήτη τον πιστό βασιλικό Λεωνίδα Παλάσκα και ειδικό στρατιωτικό απόσπασμα, τον 4ο Λόχο υπό το λοχαγό Τσίρο.
Λίγο πριν το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, το "Αμαλία" εντοπίζει στο βόρειο ακρωτήριο του νησιού και κανονιοβολεί χωρίς αποτέλεσμα το "Καρτερία", που κατορθώνει να ελλιμενιστεί ταχύτατα στο μικρό κόλπο της Αγίας Ειρήνης. Οι Λεωτσάκος και Μωραϊτίνης καταλαμβάνουν δύο θέσεις εκεί κοντά, στήνοντας σε επίκαιρο σημείο ένα από τα τηλεβόλα τους, αλλά στο ίδιο διάστημα ο Τσίρος με 25 άνδρες έχει αποβιβασθεί στο βόρειο άκρο της Κύθνου. Οι στασιαστές μετακινούνται κατά τι προς ένα λοφίσκο στον όρμο των Λουτρών, όπου και υποδέχονται με ασταμάτητο πυρ τους αντιπάλους τους. Τελικά υποχρεώνονται να υποχωρήσουν ακόμη ψηλότερα, καθώς βάλλονται συνεχώς από τα εύστοχα πυρά του "Αμαλία" υπό τον Παλάσκα.[1]
Αντιλαμβανόμενος ο Τσίρος πως οι κινηματίες θα κινηθούν προς το εσωτερικό του νησιού με σκοπό να ξεφύγουν, χωρίζει τις δυνάμεις του στα τρία και αρχίζει την επίθεση εναντίον τους, αφού επανειλημμένα έχει απορριφθεί η πρότασή του για παράδοση. Κατά την επί περισσότερο μίας ώρας ανταλλαγή πυροβολισμών που ακολούθησε την ένοπλη στάση τους, απεβίωσαν οι Λεωτσάκος, Μωραϊτίνης και ο φοιτητής Σκρβέλης ή Σκαρβέλης, ενώ οι υπόλοιποι συνελήφθησαν.
Ο θάνατός τους και τα σκληρά κυβερνητικά μέτρα σε βάρος των επιζώντων, εξήγειραν την αθηναϊκή κοινή γνώμη υπέρ των στασιαστών, οι οποίοι τιμήθηκαν τότε ως ήρωες τόσο με πατριωτικά, όσο και με λαϊκά επαναστατικά τραγούδια. Μέχρι και σήμερα διασώζεται το χαρακτηριστικό κυθνιακό άσμα:
"Του Λεωτσάκου το παιδί και του Μωραϊτίνη
απάνου σκοτωθήκανε εις την Αγιάν Ειρήνη."
Παραπομπές
Οδυσσεύς Δημητρακόπουλος, Η έξαρση του αντιδυναστικού αγώνα-Η επανάσταση στην υπόλοιπη Πελοπόννησο και στις Κυκλάδες, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΓ (1977), σελ. 194
Πηγές
"Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τόμ. 11ος, σ. 672 και τόμ. 14ος, σελ.184.
"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τόμ. ΙΕ', σελ. 343-344 & τομ. ΙΖ', σελ. 958.
Ανδρέας Παπαδόπουλος Βρετός. Βιογραφικαί σημειώσεις περί των εικονογραφηθέντων προσώπων εν τω παρόντι ημερολογίω. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2009.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
