.
Ο Παυσανίας ο στρατηγός ήταν ο αρχηγός του συνασπισμένου ελληνικού στρατού στη μάχη των Πλαταιών, την οποία και κέρδισε. Ήταν ανιψιός του Λεωνίδα του Α΄ και γιος του Κλεόμβροτου. Γιος του ήταν ο μετέπειτα βασιλιάς της Σπάρτης, Πλειστοάναξ.
Όταν πέθανε ο βασιλιάς Λεωνίδας στη μάχη των Θερμοπυλών, άφησε τον ανήλικο γιο του Πλείσταρχο στην εξουσία. Έτσι χρέη αντιβασιλέα και επιτρόπου του θρόνου μέχρι να ενηλικιωθεί ο μικρός Πλείσταρχος, ανέλαβε ο ξάδελφός του Παυσανίας.
Μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, η συμμαχία των Πελοποννησίων, όρισε τον Παυσανία ως αρχηγό της. Ο ίδιος οδήγησε τον στρατό πέρα από τον Ισθμό της Κορίνθου, στις Πλαταιές το 479 π.Χ., για να δώσει την τελική μάχη με τους Πέρσες. Μαζί του ενώθηκαν και οι δυνάμεις των Ελλήνων από την Στερεά Ελλάδα, εξαιρουμένων των Θηβαίων οι οποίοι είχαν μηδίσει (συμπαραταχθεί με τους Πέρσες). Στις Πλαταιές απέδειξε πόσο μεγάλη ήταν η υπομονή του και πόσο συνετή η στρατηγική του. Νίκησε τους Πέρσες και τους ανάγκασε να τραπούν σε φυγή.
Μετά τη νίκη του στις Πλαταιές, οι Έφοροι της Σπάρτης του ανέθεσαν να ξεκινήσει με 5 τριήρεις από την Ερμιόνη και να οδηγήσει σε επανάσταση, εναντίον των Περσών, τις ελληνικές πόλεις στη Κύπρο και ύστερα στον Ελλήσποντο. Στον Ελλήσποντο κατέλαβε την πόλη Βυζάντιο και ελευθέρωσε ευγενείς Πέρσες, τους οποίους απέδωσε πίσω στον Ξέρξη, τον αυτοκράτορα της Περσίας. Στη συνέχεια ο Σπαρτιάτης στρατηγός άρχισε να αλληλογραφεί με τον Πέρση μονάρχη και να του υπόσχεται πως θα τον βοηθήσει να υποτάξει τους Έλληνες. Ο Παυσανίας άρχισε να υιοθετεί τον ανατολίτικο τρόπο ζωής και αυτό κίνησε τις υποψίες των Εφόρων, τις οποίες επιβεβαίωσαν οι μαρτυρίες ειλώτων ότι ο στρατηγός αλληλογραφεί με τον Ξέρξη.
Οι Έφοροι ανακάλεσαν τον Παυσανία από το Βυζάντιο, πίσω στη Σπάρτη. Εκεί δικάστηκε αλλά αθωώθηκε καθώς δεν υπήρχαν ισχυρές αποδείξεις εναντίον του. Οι συμπατριώτες του όμως δεν μπορούσαν να πεισθούν για την αθωότητά του και αποφάσισαν να τον εκτελέσουν. Ο στρατηγός βρήκε καταφύγιο στον ναό της Αθηνάς ως ικέτης. Σύμφωνα με τα ήθη των αρχαίων Ελλήνων, απαγορευόταν ο φόνος ικέτη. Έτσι οι Έφοροι έδωσαν διαταγή να χτιστεί η είσοδος και τα παράθυρα του ναού, μέχρι να λιμοκτονήσει ο Παυσανίας. Ως επακόλουθο ο ένδοξος στρατηγός πέθανε από ασιτία το 470 π.Χ.. Για τη γέννησή του οι πιο πιθανές ημερομηνίες σύμφωνα με τους μελετητές είναι το 515 π.Χ. ή το 510 π.Χ..
Πολλοί ερευνητές μέχρι σήμερα προσπαθούν να καταλάβουν τους λόγους μεταστροφής του Παυσανία, εάν όντως πρόδωσε τη Σπάρτη και μήδισε. Αρκετοί πιστεύουν ότι όλες οι κατηγορίες ενισχύθηκαν από τους πολιτικούς του αντιπάλους που δεν τους άρεσε η άνοδος του στην εξουσία και η δύναμη που απέκτησε.
Πηγές
Γαρουφάλης Δ., ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ, εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, 2003
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
