Ο Πασχάλης Α. Τσιάγκας ή Παπαπασχάλης, γνωστός αργότερα με το ψευδώνυμο Καπετάν Ανδρούτσος (Λιβαδοχώρι Σερρών, 1873 - Νικόκλεια Σερρών, 24 Φεβρουαρίου 1907) ήταν Έλληνας ιερέας και στην συνέχεια οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα. Υπήρξε ο πρώτος ιερέας του αγώνα που αυτοκαθαιρέθηκε του ιερατικού αξιώματος ώστε να γίνει οπλαρχηγός.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Πασχάλης Α. Τσιάγκας - το επίθετό του εμφανίζεται και ως Τσάγκας[1] - γεννήθηκε το 1873 στα Σακάφτσια (νυν Λιβαδοχώρι) Σερρών και σε νεαρή ηλικία χειροτονήθηκε ιερέας. Αρχικά υπηρέτησε ως εφημέριος στη γενέτειρά του[1]. Όντας πιστός στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και ενάντιος στην βουλγαρική Εξαρχία έγινε στόχος κομιτατζήδων, οι οποίοι στις 15 Σεπτεμβρίου του 1905 προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν. Η απόπειρα απέτυχε και στη συνέχεια ο Τσιάγκας ειδοποίησε τις οθωμανικές αρχές οι οποίες καταδίωξαν και εξόντωσαν το σώμα των κομιτατζήδων[2].
Έπειτα από αυτό το γεγονός, πριν λήξει το 1905 μετατέθηκε για λόγους ασφαλείας σε ενορία της πόλης των Σερρών[1][3] ενώ η περιουσία του λεηλατήθηκε[3]. Μάλιστα, το βράδυ της 4ης Οκτωβρίου του 1906, ομάδα κομιτατζήδων επιτέθηκε εναντίον της οικίας του με αποτέλεσμα να σκοτωθούν ο πατέρας του (πυροβολήθηκε στην προσπάθειά του να αμυνθεί) και η σύζυγός του (κάηκε ζωντανή από φωτιά που άναψαν οι επιτιθέμενοι) και να τραυματιστούν σοβαρά η μητέρα του και ο ετεροθαλής αδελφός του. Μάλιστα, και ο ίδιος ο Τσιάγκας υπέστη εγκαύματα[1][3].
Έπειτα από αυτό το συμβάν, ο Τσιάγκας σχημάτισε αντάρτικο σώμα δύναμης έξι ανδρών και έδρασε στην περιοχή της Βισαλτίας υπό το πολεμικό όνομα «καπετάν Ανδρούτσος»[3]. Στις 24 Φεβρουαρίου του 1907 - και ενώ την προηγούμενη ημέρα είχε καταδιώξει ομάδα κομιτατζήδων - ο ίδιος και το αντάρτικο σώμα του περικυκλώθηκαν στη Νικοσλάβη (νυν Νικόκλεια) από οθωμανικό απόσπασμα[4]. Μετά την άρνησή του να παραδοθεί, ξεκίνησε μάχη κατά την οποία σκοτώθηκαν τρεις από τους άνδρες του ενώ παρόμοια τύχη είχε και ο ίδιος[4]. Μάλιστα, το σώμα του υπέστη κακοποίηση τόσο πριν όσο και μετά το θάνατό του ενώ οι αρχές δεν επέτρεψαν να γίνει θρησκευτική ταφή. Μετά τη διάλυση του μικρού του αντάρτικου αποσπάσματος, ακολούθησαν διώξεις εναντίον Ελλήνων χωρικών της ευρύτερης περιοχής[5].
Ο Πασχάλης Τσιάγκας ήταν ο πρώτος ιερέας του Μακεδονικού Αγώνα που πολέμησε και σκοτώθηκε ως οπλαρχηγός σώματος[6]. Στις Σέρρες, θα διανοιχτεί δρόμος που θα φέρει το όνομά του,[1] ενώ υπάρχει προτομή προς τιμήν του, στην Πλατεία Νίκης της συνοικίας Καλκανίου[7]. Ο γιος του Νικόλαος, τέθηκε υπό την προστασία της τοπικής μητρόπολης και αργότερα ακολούθησε στρατιωτική καριέρα, φτάνοντας μέχρι το βαθμό του υποστράτηγου του Μηχανικού[5].
Παραπομπές
Νικόλαος Χρ. Χρηστίδης, Οι δρόμοι των Σερρών και η ονοματολογία των, Σέρρες 2012, σ. 171.
Κυριάκος Παπακυριάκος, Ο Μακεδονικός Αγώνας στο Νομό Σερρών, Σέρρες 2012, σ. 140.
Κυριάκος Παπακυριάκος, 2012, σ. 141.
Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 404.
Κυριάκος Παπακυριάκος, 2012, σ. 141 - 142.
Από Σέρρες, Σάκης Αραμπατζής, Σαν Σήμερα 24/2.
«Νικόλαος Χρ. Χρηστίδης, Αγάλματα & μνημεία των Σερρών, Σέρρες 2010, σ. 17 - 18» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2015.
Βιβλιογραφία
Κυριάκος Παπακυριάκος, Ο Μακεδονικός Αγώνας στο Νομό Σερρών, Σέρρες 2012.
Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975.
Νικόλαος Χρ. Χρηστίδης, Αγάλματα & μνημεία των Σερρών, Σέρρες 2010.
Νικόλαος Χρ. Χρηστίδης, Οι δρόμοι των Σερρών και η ονοματολογία των, Σέρρες 2012.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
