.
Ο Παναγιώτης Σέκερης (1783 - 29 Ιανουαρίου 1847) ήταν Έλληνας έμπορος και ηγετικό στέλεχος της Φιλικής Εταιρείας. Το αρχείο του, σημαντικότατη και αξιόπιστη πηγή για την ιστορία της Φιλικής Εταιρείας αποτελείται από 14 έγγραφα και ένα περιεκτικότατο χειρόγραφο κώδικα στον οποίο περιέχονται λογαριασμοί της Φιλικής Εταιρείας, αντίγραφα 89 επιστολών του Παναγιώτη Σέκερη από την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό από τον Αύγουστο του 1818 έως τον Αύγουστο του 1821, καθώς επίσης και κατάλογος 520 Φιλικών με τα σημεία αφιερώσεως και καθιερώσεως του καθενός.[1]
Παναγιώτης Σέκερης
Πρώιμα Χρόνια
Ο Παναγιώτης Σέκερης γεννήθηκε στην Τρίπολη της Αρκαδίας το 1783 και ήταν γιος του εμπόρου Δημητρίου Σέκερη. Φοίτησε στην ακμάζουσα σχολή της Δημητσάνας. Το 1798, σε ηλικία μόλις 15 ετών, θα γίνει μάρτυρας της δολοφονίας του πατέρα του γεγονός που θα τον αναγκάσει να εγκαταλείψει την Τρίπολη και διαφύγει στις Σπέτσες. Εκεί φιλοξενήθηκε σε κάποιο θείο του, στην εμπορική επιχείρηση του οποίου εργάστηκε ως μαθητευόμενος. Λίγο αργότερα πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου σύντομα εξελίχθηκε σε ικανότατο μεγαλέμπορο με στόλο που αριθμούσε 15 πλοία, ενώ παράλληλα ίδρυσε υποκαταστήματα των επιχειρήσεών του στην Οδησσό και τη Μόσχα.[2]
Η συμμετοχή του στη Φιλική Εταιρεία
Στη Φιλική Εταιρεία μυήθηκε από τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο στις 5 Μαΐου 1818 στην Κωνσταντινούπολη, όπως φαίνεται από το αφιερωτικό του γράμμα, σταλμένο στον αδελφό του Γεώργιο Σέκερη. Εκείνος σπούδαζε στο Παρίσι και υπήρξε το πρώτο μέλος που μυήθηκε στην Εταιρεία αμέσως μετά την ίδρυσή της (η μύησή του πραγματοποιήθηκε από το Νικόλαο Σκουφά στη Μόσχα το 1814).
Ο Παναγιώτης ήταν τότε 35 ετών και η χρηματική εισφορά του στην Εταιρεία ανερχόταν στα 10.000 γρόσια, ποσό υπερδιπλάσιο εκείνου που είχε συγκεντρωθεί από τους Φιλικούς στα τέσσερα περίπου χρόνια της έως τότε δράσης της Εταιρείας. Η μύηση του Παναγιώτη Σέκερη υπήρξε αποφασιστικής σημασίας, διότι μέσω αυτού η Φιλική Εταιρεία εισήλθε στους κύκλους των μεγαλεμπόρων της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι την στήριξαν οικονομικά, ενώ με την επιρροή και τις ικανότητές τους διευκόλυναν την επέκταση του δικτύου της.[3] Ο ίδιος εκτός από αρκετούς μεγαλεμπόρους κατήχησε και δραστήριους πλοιάρχους από τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους.[4]
Η υπογραφή του Παναγιώτη Σέκερη.
Μετά τον θάνατο του Σκουφά τον Ιούλιο του 1818 με κοινή απόφαση των Ξάνθου και Αναγνωστόπουλου, αποκαλύφθηκαν στον Σέκερη από τον δεύτερο όλα τα σχετικά με την «Ανώτατη Αρχή», ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης εμπιστοσύνη του στους σκοπούς της Εταιρείας. Εκείνος δέχτηκε με ψυχραιμία τα μυστικά της οργάνωσης των φιλικών και ορκίστηκε ότι θα προσφέρει για τους σκοπούς τους την περιουσία και τη ζωή του, καταλαμβάνοντας έτσι θέση στη 16μελή Αρχή της Εταιρείας καθώς και τη θέση του ταμία.[5] Ο Παναγιώτης Σέκερης μετά την αναχώρηση του Αναγνωστόπουλου και του Ξάνθου από την Κωνσταντινούπολη τον Φεβρουάριο του 1819 έμεινε μοναδικός αρχηγός της Εταιρείας. Σε αυτόν έπρεπε να απευθύνονται όλα τα αφιερωτικά γράμματα και οι συνδρομές των νέων μελών. Εκείνος με τη σειρά του έπρεπε να ανταποκρίνεται στις οικονομικές απαιτήσεις των εξεχόντων μελών και να ενημερώνει τα μέλη της Αρχής που είχαν διασκορπισθεί. Για να αντεπεξέλθει στις αυξανόμενες οικονομικές ανάγκες αναγκαζόταν να μεταχειρίζεται όχι μόνο το κύρος του αλλά κυρίως την προσωπική του περιουσία,που φυσικά άρχισε να μειώνεται. Το 1820 έχοντας εξανεμίσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του αναγκάστηκε να καταφύγει σε δανεισμό από εμπόρους της Κωνσταντινούπολης για να αντιμετωπίσει τις άμεσες δαπάνες της Εταιρείας. Το αποτέλεσμα αυτού του δανεισμού ήταν η πτώχευση της εταιρείας του.[6]
Τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης
Μόλις ξέσπασε η Επανάσταση, ο Σέκερης αναγκάστηκε να φύγει από την Κωνσταντινούπολη και να μεταβεί στην Οδησσό, εγκαταλείποντας ολόκληρη την περιουσία του, κινητή και ακίνητη η οποία ξεπερνούσε σε αξία το ένα εκατομμύριο γρόσια. Θεωρώντας προσωρινή την παραμονή του στην Οδησσό ήλπιζε ότι θα τον καλούσαν να προσφέρει και αυτός τις υπηρεσίες του στον αγώνα. Η ελπίδα του διαψεύστηκε γεγονός που του προκαλούσε μεγάλη πικρία. Μία πικρία που εντάθηκε από την αδυναμία του να προσφέρει στην πατρίδα είτε χρηματικά είτε με τη φυσική του παρουσία μαχόμενος. Παρόλα αυτά στην Οδησσό, συνέχισε, αν και ήταν οικονομικά πια εξαντλημένος, να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άλλους ομοεθνείς του που είχαν καταφύγει εκεί. [7]
Η επιστροφή του στην Ελλάδα
Ο Παναγιώτης Σέκερης παρέμεινε στην Οδησσό μέχρι το 1830, έτος κατά το οποίο ήρθε οικογενειακώς στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο. Σεμνός καθώς ήταν, δεν πήρε ούτε αξιώματα ούτε κάποια αξιόλογη δημόσια θέση. Τοποθετήθηκε τελώνης πρώτα στην Ύδρα και ύστερα στο Ναύπλιο, όπου και πέθανε πάμφτωχος. Παρά τις προσπάθειές του δεν κατάφερε να αποζημιωθεί για την υλική και ηθική του προσφορά στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία. Ο Παναγιώτης Σέκερης απεβίωσε τελικά στις 29 Ιανουαρίου 1847 σε ηλικία 64 ετών.[8]
Το αρχείο του, σημαντικότατη και αξιόπιστη πηγή για την ιστορία της Φιλικής Εταιρείας, απόκειται στο Αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος.
Παραπομπές
Μ. Παπαναστασίου, "Εξέχοντες Φιλικοί μέσα από το Αρχείο Ιστορικών Εγγράφων της Ι.Ε.Ε.Ε.", Τεκμήρια Ιστορίας, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 2015, σσ. 31-33.
Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, Εκδοτική Αθηνών, τ. 9Α΄(1988), σ. 224.
Μ. Παπαναστασίου, ό.π., σ. 30
Δ. Βισβίζη-Δοντά, «Η ανεξαρτησία της Ελλάδος και η οικογένεια Σέκερη», Μνημοσύνη, τ. ΙΣΤ΄, 2003-2005, σ. 296.
Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, ό.π.
Δ. Βισβίζη-Δοντά, ό.π., σσ. 303-304.
Ό.π., σ. 317.
Ό.π., σσ. 319-321.
Πηγές
Βαλέριος Μέξας, Ο κατάλογος των Φιλικών, Αθήνα, 1936.
Ιωάννης Μελετόπουλος, Η Φιλική Εταιρεία, Αρχείον Π. Σέκερη, Αθήνα, 1967.
Δημήτρης Φωτιάδης, Η Επανάσταση του 21, Τόμος Ι, Μέλισσα, Αθήνα, 1972.
Υπογραφές Αγωνιστών της Ελληνικής Επαναστάσεως, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 1998.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Μορφές της προεπαναστατικής περιόδου
Σεβαστή Ξάνθου, από το ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Μπέλλιου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
