Ο Παναγιώτης Κάλας ή Τσοπανάκος (Δημητσάνα, 1789-1825) ήταν λαϊκός ποιητής της περιόδου του αγώνα του 1821.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Παναγιώτης Κάλας ή Τσοπανάκος γεννήθηκε στην Δημητσάνα το 1789.[1] Η καταγωγή του ήταν από την επαρχία Καρύταινας. Κατά την επανάσταση δεν μπορούσε να κρατήσει όπλο λόγω σοβαρής σωματικής αδυναμίας επειδή ήταν καμπούρης, κοντός και στραβοπόδης. Αν και ανάπηρος είχε μεγάλο ζήλο για τον αγώνα και γι'αυτό χρησίμευε στα στρατόπεδα και στις πολιορκίες τρέχοντας και εμψυχώνοντας τους στρατιώτες. Έγραφε δε και στίχους επαινετικούς στους στρατηγούς και τους καπεταναίους και τον λέγανε «ποιητή της επαναστάσεως». Αγαπούσε πολύ να βλέπει τον στρατηγό Νικήτα Σταματελόπουλο και όπου και αν πήγαινε κει έστεκε, τους στίχους που έγραφε τους απήγγειλε πρώτα σ' αυτόν, και μετά πήγαινε και στους άλλους και τους έψελνε. Βρέθηκε σε μία μάχη, στην οποία ο στρατηγός Νοταράς νίκησε και οι στρατιώτες του πήραν πολλά λάφυρα και ζώα, ο Τσοπανάκος πήρε ένα άλογο το οποίο του χάρισε ο Νικήτας για να το έχει να πηγαίνει καβάλα και να μην κουράζεται. Ο Τσοπανάκος όμως, επειδή δεν είχε λεφτά για να το ταΐζει του έστειλε αυτό το γράμμα:
Το δώρο σου Νικηταρά, άλογο χωρίς νουρά,
ή μου στέλνεις και κριθάρι, ή σου στέλνω το τομάρι.
— Τσοπανάκος
Η Πελοποννησιακή Γερουσία τον πλήρωνε τα έξοδά του.
Πέθανε όταν θέλησε να πάει στην Δημητσάνα την πατρίδα του καβάλα με το νέο άλογο. Ο Φωτάκος αναφέρει ότι στον δρόμο συνάντησε κορομηλιές που είχαν κορόμηλα και έφαγε πολλά και πέθανε.
Έργο
Το ποιητικό του έργο το άφησε χειρόγραφο.[1] Μετά το θάνατό του, το 1838, τυπώθηκε από τον τυπογράφο Ν. Παπαδόπουλο βιβλίο με ποιήματά του:
Άσματα Πολεμιστήρια του υπέρ της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος αγώνος Στιχουργηθέντα υπό του Παναγιώτου Τσοπανάκου Δημιτσανίτου, Και εκδοθέντα υπό του Τυπογράφου Ν. Παππαδόπουλου του εκ Τριπόλεως»
Παραπομπές
Δημαράς (2000), σελ. 105.
Πηγές
Φωτάκος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον Αγώνα της Επαναστάσεως. («Εκθοδέντες υπό Σταύρου Ανδροπούλου, Αρεοπαγίτου»). Αθήνα: Εκ του Τυπογραφείου Π.Δ. Σακελλαρίου. σελίδες [Χρειάζεται σελίδα]. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2010.
Δημαράς, Κ.Θ. (2000). «Το Εικοσιένα και το τραγούδι». Στο: Αλέξης Πολίτης. Κ.Θ. Δημαράς, Σύμμικτα Α': από την παιδεία στην λογοτεχνία. Αθήνα: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού. σελίδες 103–106. ISBN 9789603201007.
Κάλλας Παναγιώτης ή Τσοπανάκος (1789-1825), λαϊκός ποιητής του 1821, Αργολική Βιβλιοθήκη.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
