Ο Νίκος Μάθεσης γεννήθηκε στη Σαλαμίνα το 1907. Περί το 1916-1917 η οικογένειά του μετακινήθηκε στον Πειραιά, στην περιοχή του Αγίου Νικολάου, στο Τελωνείο. Καθώς ο πατέρας του, Γιώργος Μάθεσης, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ιχθυεμπόρους της Κεντρικής Ψαραγοράς του Πειραιά, το 1922 ο Νίκος Μάθεσης άρχισε να εργάζεται σε αυτή, σε ηλικία 15 ετών. Από εκεί μπήκε, αργότερα, στην πιάτσα του Πειραιά.[2] Στον σκληρό εκείνο κόσμο, που ο ίδιος ο Μάθεσης χαρακτήρισε κόλαση, και όπου κάθε μέρα γίνονταν φόνοι, θέλησε και πέτυχε να γίνει πρωτοπαλλήκαρο και νταής. Στη διάρκεια του μεσοπολέμου, όλοι οι κουτσαβάκηδες κι οι νταήδες τον υπολόγιζαν και έγινε πασίγνωστος μάγκας, με το ψευδώνυμο Νίκος Τρελάκιας. Το 1938 διέπραξε και φόνο, όταν ευρισκόμενος σε άμυνα, σκότωσε τον Στρίγκλα, γνωστό και επίφοβο μάγκα της Φρεαττύδας.[2]

Τραγούδια του άρχισαν να ηχογραφούνται από το 1930, κι έτσι καθιερώθηκε ως ένας από τους πρώτους στιχουργούς του. Τα πρώτα από αυτά («Μες στου Νικήτα τον τεκέ» και «Ο γεωργός») ηχογραφήθηκαν με τη φωνή του Γιώργου Παπασιδέρη. Συνεργάστηκε με γνωστούς συνθέτες της περιόδου 1930-1939, όπως οι Γιάννης Δραγάτσης ή Ογδοντάκης ή Ογδόντα, Δημήτρης Μπαρούσης ή Μπαρού ή Λορέντζο, Μανόλης Χρυσαφάκης ή Φυστιξής, Γιώργο Μπάτης, Πέτρος Κυριακού, Ανέστος Δελιάς ή Αρτέμης. Επίσης με τον Στελλάκη Περπινιάδη, το 1934, για τον οποίο έγραψε το γνωστό χασάπικο τραγούδι, τη «Γάτα». Τραγούδια του τραγούδησε και η Ρόζας Εσκενάζυ.[2]

Τα τραγούδια του Μάθεση θεωρούνται από τα πιο αντιπροσωπευτικά εκείνης της περιόδου. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Γιάννη Παπαϊωάννου, τον Σταύρο Τζουανάκο και τον Βασίλη Τσιτσάνη. Το τραγούδι του Τσιτσάνη «Σε διώξαν απ’ την Κοκκινιά» (1950), σε στίχους του Μάθεση, ήταν μεγάλη επιτυχία της εποχής. Μετά τον θάνατό του ηχογραφήθηκε το ανέκδοτο τραγούδι του «Ένας λεβέντης έσβησε», το οποίο είχε γράψει για τον θάνατο του Άρη Βελουχιώτη, από τον Γιώργο Νταλάρα, στον δίσκο «Τα ρεμπέτικα της κατοχής» (1980).[2]

Το 2004 εκδόθηκε βιβλίο του στιχουργού Λευτέρη Παπαδόπουλου[3] όπου παρατίθεται συνέντευξη που είχε δώσει, το 1972, στον συγγραφέα. Επίσης ο τίτλος του βιβλίου (Να συλληφθεί το ντουμάνι) οφείλεται στον Μάθεση: περιγράφοντας πώς απομάκρυναν τον αργιλέ από τον τεκέ, όταν γινόταν έφοδος της αστυνομίας, χαριτολογώντας ανέφερε πως το μόνο που απέμενε να συλλάβουν ήταν το ντουμάνι (καπνός) από το χασίς.

Τραγούδια

Μερικά από τα πιο γνωστά τραγούδια του Νίκου Μάθεση είναι τα παρακάτω:[2]

«Η γάτα» (1934), σε μουσική και ερμηνεία Στελλάκη Περπινιάδη
«Βρε μάγκα το μαχαίρι σου» (1935), σε μουσική και ερμηνεία Ανέστη Δελιά
«Μας κυνηγούν τον αργιλέ» (1936), σε μουσική Δημήτρη Μπαρούση και ερμηνεία Ρόζας Εσκενάζι
«Ο Νίκος ο τρελάκιας» (1936), τραγούδι για τον Μάθεση που έγραψε και ερμήνευσε ο Ανέστης Δελιάς
«Σου’ χα χαρίσει μια καρδιά» (1939), σε μουσική του Γιάννη Παπαϊωάννου
«Σε διώξαν από την Κοκκινιά» (1950), σε μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη και ερμηνεία από τον Πρόδρομο Τσαουσάκη

Παραπομπές

data.nlg.gr/resource/authority/record45265.
«Νίκος Μάθεσης, ο θρυλικός τρελάκιας του ρεμπέτικου: ένα πορτρέτο και ένας μονόλογος».

Παπαδόπουλος, Λευτέρης (2004). Να συλληφθεί το ντουμάνι. Αθήνα: ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ.

Βιβλιογραφία

Τάσος Π. Καραντής, Νίκος Μάθεσης. Ο θρυλικός τρελλάκιας του ρεμπέτικου, εκδ.Στοχαστής, Αθήνα, 1999