Ο Νίκος Κούνδουρος (15 Δεκεμβρίου 1926 - 22 Φεβρουαρίου 2017) ήταν ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες σκηνοθέτες.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά οι γονείς του δεν ανέχονταν να πολιτογραφηθεί σαν Αθηναίος.[1] Τον μετέφεραν στην Κρήτη, τυλιγμένο σε μία πάνα, ώστε να γραφτεί στα δημοτολόγια του Αγίου Νικολάου της Κρήτης στις 15 Δεκεμβρίου του 1926.[1] Ήταν γιος του δικηγόρου και πολιτικού Ιωσήφ Κούνδουρου. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από την οποία και αποφοίτησε το 1948. Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ενταχθεί στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, και πολέμησε στα Δεκεμβριανά στον λόχο σπουδαστών "Λόρδος Βύρων". Μετά τον πόλεμο εξορίστηκε στη Μακρονήσο, λόγω των αριστερών φρονημάτων του.[1] Στα 28 του χρόνια αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως σκηνοθέτης με τη Μαγική Πόλη (1954), όπου συνδύασε τις επιρροές του από το νεορεαλισμό με την εικαστική του ματιά. Με το σύνθετο και πρωτοποριακό έργο Ο Δράκος (1956), ο Νίκος Κούνδουρος καθιερώνεται. Ακολούθησαν Οι παράνομοι (1958), Το ποτάμι (1959), Μικρές Αφροδίτες (1963), Το πρόσωπο της Μέδουσας (1967), Τα τραγούδια της φωτιάς (1974), 1922 (1978) κ.ά.
Κατά τα ξημερώματα της 21 Οκτωβρίου του 2010, έπεσε θύμα ληστείας στο σπίτι του στο Μετς, από 3 μασκοφόρους τους οποίους η αστυνομία δεν κατάφερε να εντοπίσει, ενώ ο ίδιος μεταφέρθηκε στην εντατική μονάδα του νοσοκομείου «Γεώργιος Γεννηματάς». Υπήρξε θύμα ανάλογης ενέργειας και 2 μήνες νωρίτερα.
Διακρίσεις
Ο Ν. Κούνδουρος έχει επίσης αντιπροσωπεύσει τον ελληνικό κινηματογράφο πολλές φορές στο εξωτερικό όπως στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας το 1956,[2] στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1958, 1963 και 1967. Έχει επίσης τιμηθεί με το Πρώτο Βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και Βερολίνου το 1963 για την ταινία Μικρές Αφροδίτες.[3] Τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία του Το ποτάμι το 1959 και την ταινία του 1922 το 1978. Ειδικότερα, η ταινία 1922 απέσπασε εννέα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1978 (α’ καλύτερης ταινίας μεγάλου μήκους, σκηνοθεσίας, φωτογραφίας, α’ γυναικείου ρόλου, β’ ανδρικού ρόλου, σκηνογραφίας, τιμητική διάκριση ερμηνείας, τιμητική διάκριση για το μακιγιάζ και ΕΚΚ σεναρίου) ενώ το 1982 η ίδια ταινία απέσπασε τα βραβεία καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κέιπ Τάουν.[4] Για την ταινία Μικρές Αφροδίτες τιμήθηκε και με το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου του 1982. Η δε ταινία του Ο Δράκος χαρακτηρίστηκε ως η καλύτερη ελληνική ταινία στη δεκαετία του 1950-1960. Τόσο η ελληνική όσο και η γαλλική και αγγλική τηλεόραση έχουν προβάλει κατ' επανάληψη ταινίες του Κούνδουρου. Σημειώνεται επίσης πως αντίγραφα (κόπιες) πολλών ταινιών του βρίσκονται στο Ευρωπαϊκό Μουσείο Κινηματογράφου, στη Γαλλική Ταινιοθήκη καθώς και στο Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης.
Ο Νίκος Κούνδουρος μιλούσε επίσης αγγλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών.
Ο Νίκος Κούνδουρος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 90 ετών, την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2017. Το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν στο νοσοκομείο με αναπνευστικά προβλήματα.[5]
Φιλμογραφία
Σινεμά
Μαγική πόλις (1954)
Ο δράκος (1956)
Οι παράνομοι (1958)
Το ποτάμι (1960)
Μικρές Αφροδίτες (1963)
Vortex ή Το πρόσωπο της Μέδουσας (1967)
Τραγούδια της φωτιάς (1975)
1922 (1978)
Μπορντέλο (1984)
Μπάυρον: Μπαλλάντα για ένα δαίμονα (1992)
Οι φωτογράφοι (1998)
Το Πλοίο, English: The Ship, (2011), by Showtime Productions (www.showtimeproductions.gr)
Τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ
Ιφιγένεια εν Ταύροις (1991)
Αντιγόνη (1994)
Ελληνιστί Κύπρος
Βιβλία
Γράμματα από την Κριμαία, Άγρα, 2016
Μνήμη απειθάρχητη, Άγρα, 2016
Η απολογία του Θεόφιλου Τσάφου, Αιγόκερως, 2011
Ονειρεύτηκα πως πέθανα, Ίκαρος, 2010
Ο Νίκος Κούνδουρος θυμάται…, Bond-us music [κείμενα, αφήγηση], 2009
Ονειρεύτηκα πως πέθανα, Ίκαρος, 2009
Stop carré, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1998
Περιπλάνηση, Εξάντας, 1993
Παραπομπές
«Νίκος Κούνδουρος: Ο τελευταίος μεγάλος Έλληνας σκηνοθέτης ξετυλίγει σαν ταινία την ιστορία της 86χρονης ζωής του». www.philenews.com. 2013-12-12. Ανακτήθηκε στις 2015-12-29.
«ΔΡΑΚΟΣ (Ο) - Φιλμογραφία - Φιλμογραφία | Ταινιοθήκη Της Ελλάδος» (στα αγγλικά). www.tainiothiki.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-02-23.
«ΜΙΚΡΕΣ ΑΦΡΟΔΙΤΕΣ - Ψηφιοποιημένες ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας - Φιλμογραφία | Ταινιοθήκη Της Ελλάδος» (στα αγγλικά). www.tainiothiki.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-02-23.
«1922 - Φιλμογραφία - Φιλμογραφία | Ταινιοθήκη Της Ελλάδος» (στα αγγλικά). www.tainiothiki.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-02-23.
iefimerida.gr (2017-02-22). «Έφυγε σε ηλικία 90 ετών ο Νίκος Κούνδουρος». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-02-22.
Πηγές
Ε«Who's Who 1979», σ. 315
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
