.
Ο Νικόλαος Σοφιανός ήταν Έλληνας λόγιος του 16ου αιώνα.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα και εκπαιδεύτηκε στο Ελληνικό Γυμνάσιο της Ρώμης, όπου και επιμελήθηκε αργότερα τις εκδόσεις του τυπώθηκαν εκεί. Ευδοκίμησε και προσέλκυσε την εύνοια του καρδιναλίου Νικολάου του Ροδολφίου, του οποίου ο οίκος δίκαια ονομαζόταν ενδιαίτημα σοφίας, διότι πολλοί μορφωμένοι άνδρες ποικίλης παιδείας διέτριβαν εκεί. Άλλοι Έλληνες εκτός του Σοφιανού διέτριβαν εκεί και οι Κωνσταντίνος Ράλλης, Χριστόφορος ο Κοντολέος και Ματθαίος ο Δεβάρης.
Ο Σοφιανός διατρίβων στην Ρώμη εργάστηκε αρχικά ως αντιγραφέας Ελληνικών χειρογράφων. Αρκετά ιδιόχειρα του αντίγραφα φυλάγονται στην βιβλιοθήκη του Παρισιού με χρονολογία περίπου 1534. Τον προσκάλεσε ο Πάπας Παύλος Γ’ να εργαστεί κοντά του.
Από την Ρώμη ο Σοφιανός πήγε στην Βενετία, όπου το 1543 τον γνώρισε ο Ισπανός Ιάκωβος Μενδόζας και τον έστειλε στο Άγιο Όρος για να συλλέξει ελληνικά χειρόγραφα. Ο Νικόλαος στην περιοδεία του αυτή ανακάλυψε πολύτιμα χειρόγραφα, μεταξύ των άλλων κείμενα του Ισοκράτη, πληρέστερα αυτών που είχαν μέχρι τότε τυπωθεί.
Ο Σοφιανός παρατήρησε ότι στην Ελλάδα κυριαρχούσε βαθιά αγραμματοσύνη, και ότι τα απαραίτητα για την μόρφωση του λαού βιβλία ήταν ανύπαρκτα. Συνέλαβε λοιπόν την αξιοπρεπέστατη ιδέα να γράψει και να τυπώσει μια σειρά από βιβλία στην δημοτική γλώσσα. Συνέταξε λοιπόν Εισαγωγή στην Γραμματική, και επρόκειτο να γράψει επίσης ρητορική, λογική, γεωμετρία, αστρονομία και άλλα βιβλία φιλοσοφικού περιεχομένου, μέχρι και απλό λεξικό της Ελληνικής γλώσσας.
Με σκοπό να διαδώσει ευκολότερα όσα υπέρ της στοιχειώδους μόρφωσης των Ελλήνων προτίθεντο να εκδώσει βιβλία, συνέστησε στην Βενετία τυπογραφείο, από το οποίο τυπωμένο σώζεται μόνο το «Ωρολόγιον» του 1545.
Το τυπογραφείο αυτό, άγνωστης σήμερα τοποθεσίας ήταν το τρίτο κατά χρονική σειρά ελληνικό τυπογραφείο, κατόπιν των τυπογραφείων του Ζαχαρία Καλλιέργη και Αλέξανδρου Γεωργίου, τα οποία είχαν επίσης ιδρυθεί στην Βενετία.
Συγγράμματα
Ο Σοφιανός είναι αξιέπαινος, διότι πρώτος συνέλαβε την ιδέα να συνάψει, όπως χαρακτηριστικά λέει, εκτός των νέων, δια της αναπολητικής των αρχαίων ονομάτων δυνάμεως, την μνήμη της παλαιάς δόξας.
Το 1534 περίπου συνέγραψε το «Περί κατασκευής και χρήσεως κρικωτού αστρολάβου» το οποίο τυπώθηκε άγνωστου έτους, αλλά λίγο μετά το 1539.
Το 1540 τύπωσε τον πίνακα της Ελλάδας, με τα αρχαία και τα σύστοιχα της νέας Ελλάδας.
Μετάφρασε στην Ελληνική καθομιλουμένη το «Περί παίδων αγωγής του Πλουτάρχου» και το τύπωσε στο τυπογραφείο «της οικίας Βαρθολομαίου του Καλλιγράφου». Προσφωνεί δε στην μετάφρασή του ο Σοφιανός τον επίσκοπο Χερσονήσου και Μυλοποτάμου Διονύσιο, λέγοντας ότι αν υποδεχόταν ευμενώς το παρόν βιβλίο, θα ήταν πρόθυμος να εκδώσει και τα υπόλοιπα βιβλία του Πλουτάρχου, τους διαλόγους του Λουκιανού, και άλλα βιβλία της ιερής Θεολογίας, όλα στην καθομιλουμένη.
Ο Σοφιανός έγραψε και «Σημειώσεις εις Πτολεμαίου Γεωγραφίαν» το οποίο έμεινε ανέκδοτο.
Πηγές
Κωνσταντίνος Σάθας (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2009.
Πέτρος Π. Τατάνης, επιμ. (1925). Μηνιαίος εικονογραφημένος Εθνικός κήρυξ, Έτος ΙΑ', τεύχος 5. Νέα Υόρκη: Enosis Publishing Company. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2010.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
