.
Ο Νικόλαος Παπαδόπουλος (1769-1820) ήταν Ηπειρώτης έμπορος και λόγιος
Βίος
Ο Νικόλαος Παπαδόπουλος γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1769 στο Τσεπέλοβο Ζαγορίου Ιωαννίνων. Αν και επιθυμούσε να σπουδάσει ιατρική, τελικά πήγε στη Θεσσαλονίκη όπου έγινε γραμματέας του Κεφαλονίτη γιατρού, έμπορου και πρόξενου Χοϊδά. Εκεί έμαθε ιταλικά και γαλλικά. Το 1793 πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη και γίνεται δάσκαλος του Σαμουήλ Χατζερή. Το 1803 ιδρύει τον δικό του εμπορικό οίκο, αλλά το 1806 ναυαγεί το εμπορικό του εγχείρημα.[1]
Δεύτερο πλήγμα για τον ίδιο και την οικογένειά του απετέλεσε η πυρκαγιά η οποία εκδηλώθηκε στη συνοικία Σταυροδρόμι όπου ήταν το σπίτι του με αποτέλεσμα να καεί. Στη συνέχεια εργάστηκε ως μεσολαβητής μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας πετυχαίνοντας την ελεύθερη είσοδο των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα.[2] Το 1818 ιδρύει στην Κωνσταντινούπολη την Κινδυνασφάλεια, μια ασφαλιστική εταιρεία που την διηύθηνε ο ίδιος .[3]Τον Ιανουάριο του 1819 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Πέθανε στις 25 Ιανουαρίου 1820.[4]
Συγγραφικό μεταφραστικό έργο
Μεταφράζει στα ελληνικά τη Γεωγραφία (Geographical , Historical and Commercial Grammar-Γεωγραφική , ιστορική και εμπορική Γραμματική) του Άγγλου Wiliam Guthrie, αλλά από την Γαλλική έκδοσή της. Μετέφρασε πάνω από επτά τόμους, αλλά το έργο δεν εκδόθηκε.[5]
Το 1815 εκδίδει στη Βενετία στο τυπογραφείο του Νικόλαου Γλυκή, το Εγχειρίδιον κατά των νοσούντων εις τα περί αληθείας και υπεροχής των ιερών Γραφών. Ερανισθέν εκ Γαλλικών Συγγραμμάτων προς όφελος των ομογενών αυτού παρά Νικολάου Παπαδοπούλου....[6]
Η Εμπορική Εγκυκλοπαίδεια
Το 1817, από το ίδιο τυπογραφείο, εκδίδει το Ερμής ο κερδώος ήτοι εμπορική εγκυκλοπάιδεια συγγραφείσα παρά Νικολάου Παπαδοπούλου διά προτροπής και δαπάνης του εν Κωνσταντινουπόλει τιμίου και φιλογενούς εμπορικού συστήματος των Ελλήνων μεγαλεμπόρων προς χρήσιν και ωφέλειαν αυτών και των απανταχού ομογενών Διακρινόταν σε τρία μέρη, την Εμπορική Σπουδή, το Λεξικόν της Εμπορικής Ύλης και το Εμπορικογεωγραφικόν Λεξικόν.[7]Μια τέτοια έκδοση είναι χαρακτηριστική «των τάσεων των Ελλήνων Κωνσταντινουπολιτών εμπόρων να ευρύνουν τις εργασίες τους επάνω σε στέρεες βάσεις[...]»[8]
Γράφτηκε από το 1813 έως το 1815 και αποσκοπούσε τόσο στη θεωρητική κατάρτιση όσο και στην πρακτική μόρφωση των επίδοξων εμπόρων.[9]Μεταξύ των ιδεών που προβάλει στο συγκεκριμένο έργο είναι η άποψη για την ιστορική συνέχεια των επιστημών απότην αρχαιότητα έως τον 19ο αι. Επίσης είναι από τα ελάχιστα έργα της περιόδου το οποίο περιέχει αναφορές στην βοτανική και μνεία σε 200 περίπου φυτά με εμπορικό ενδιαφέρον (για την αρωματοποιΐα, ποτοποιΐα, βαφική ,ζαχαροπλαστική, ιατρική). Η σημασία της αναφοράς αυτής έγκειται στο ότι αποτελεί την πρώτη απόπειρα συστηματικής περιγραφής φυτών σε έντυπο βιβλίο της προεπαναστατικής περιόδου. Εκτός των βοτανικών αναφορών υπάρχουν και αναφορές στην χημεία,στην ορυκτολογία και τη μεταλλουργία με τις οποίες σχετίζεται η χημεία, αλλά και στην τεχνολογία επεξεργασίας των ορυκτών.[10] Η διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης χαρακτηρίζει το έργο του Παπαδόπουλου και η αλληλεπίδραση επιστημών και εμπορίου με σκοπό την ανάπτυξη της τεχνολογίας, που συνεπάγεται τόσο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του κοινωνικό συνόλου όσο και την αύξηση του εμπορικού κέρδους οδηγόντας όλα αυτά στην αναγέννηση του Ελληνισμού.[11]
Άλλα έργα του Παπαδόπουλου
Το 1817 επίσης, τυπώνει στο τυπογραφείο Χιρσφέλδ της Βιέννης τον Εμπορικό κώδικα της Γαλλίας.[12]
Στον πρόλογό του τονίζει πως ο υποψήφιος έμπορος θα πρέπει να γνωρίζει δύο ξένες γλώσσες, ιταλικά και γαλλικά, αλλά και αριθμητική, γεωγραφία, νομοδιασκαλία, ενώ είναι από τους πρώτους αν όχι ο πρώτος που επισημαίνει την αναγκαιότητα ίδρυσης εμπορικής σχολής σε ένα από τα μοναστήρια των ελληνικών νησιών της Προποντίδας, αν και ανωφελή για τον μοναχικό βίο, αλλά πιο κατάλληλα για σχολεία.[13]
Παραπομπές
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.327
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.328
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.334
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.335
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.328
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.328
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.328-329
Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού,τομ. Δ' εκδ.Ηρόδοτος, Αθήνα, 2005, σελ.510
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.332-333
Γιώργος Βλαχάκης, «Η Εμπορική Εγκυκλοπαίδεια», στο:Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι.), εκδ.Μεταίχμιο,Αθήνα, 2003, σελ.644-645
Γιώργος Βλαχάκης, «Η Εμπορική Εγκυκλοπαίδεια», στο:Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι.), εκδ.Μεταίχμιο,Αθήνα, 2003, σελ.647
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.334
Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού,τομ. Δ' εκδ.Ηρόδοτος, Αθήνα, 2005, σελ.510-511 Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.334
Πηγές
Γιώργος Βλαχάκης, «Η Εμπορική Εγκυκλοπαίδεια», στο:Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι.), εκδ.Μεταίχμιο,Αθήνα, 2003, σελ.643-647
Κωνσταντίνα Πανάγου, «Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος » , Ήπειρος κοινωνία-οικονομία 15ος-20ος αιώνας-Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας, (Γιάννινα 4-7 Σεπτεμβρίου 1985), Γιάννινα 1987, σελ.327-335
Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού,τομ. Δ' εκδ.Ηρόδοτος, Αθήνα, 2005
Αγγελική Ιγγλέση, «Η Εμπορική Εγκυκλοπαίδεια Ερμής ο Κερδώος και η διακίνηση συναλλαγματικών στην Κωνσταντινούπολη», στο:Επιστημονικό Συμπόσιο Ο έξω Ελληνισμός Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη 1800-1922 (30 και 31 Οκτωβρίου 1998), εκδ.Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα, 2000, σελ.37-52
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
