.
Ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος (26 Οκτωβρίου 1795- 12 Απριλίου 1872) ήταν Έλληνας συνθέτης.
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα από πλούσια οικογένεια και ο πατέρας του Ιάκωβος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος ήταν έγκριτος νομικός, ενώ ο θείος του Γεώργιος ήταν ο τελευταίος Μεγάλος Πρωτοπαπάς και πρώτος ψηφισμένος αρχιεπίσκοπος Κερκύρας των νεώτερων χρόνων. Σπούδασε μουσική στην Κέρκυρα με τους αδελφούς Πογιάγου, τον Στέφανο Μορέττι και τον πιθανότατα ναπολιτάνικης καταγωγής 'ιππότη' Μπαρμπάτι. Στη γενέθλια πόλη του παρουσίασε και τα πρώτα του έργα ήδη από το 1815. Από το 1819 συνέχισε τις μουσικές ενασχολήσεις του στην Ιταλία (την οποία επισκεπτόταν κατά διαστήματα), όπου συνδέθηκε ιδιαίτερα με το περιβάλλον του Βασιλικού Ωδείου της Νάπολης και τον διευθυντή του Νικολό Αντόνιο Τσινγκαρέλι. Θεωρείται ο ιδρυτής της λεγόμενης "επτανησιακής μουσικής σχολής". Διετέλεσε ισόβιος καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας από το 1840.
Σπουδαιότερο έργο του θεωρείται η μελοποίηση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού, της οποίας το 1865 η πρώτη στροφή καθιερώθηκε ως ο Εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Η νεώτερη έρευνα, όμως, έχει καταδείξει τις πολυεπίπεδες δραστηριότητες του Κερκυραίου μουσουργού πέρα από τη μονοδιάστατη σύνδεσή του με το σολωμικό 'Ύμνο'. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι είναι ο συνθέτης της μονόπρακτης κωμικής όπερας Don Crepuscuolo, που είναι η πρώτη σωζόμενη όπερα Έλληνα δημιουργού (1815). Επίσης, είναι ο συνθέτης του πρώτου γνωστού έργου σε ελληνική γλώσσα για φωνή και ορχήστρα (Aria Greca, 1827), των πρώτων γνωστών ελληνικών έργων για κουαρτέτο εγχόρδων (Partimenti, περίπου 1850), του πρώτου ελληνικού πιανιστικού ρεπερτορίου, του πρώτου ελληνικού έργου σε μορφή φούγκας, της πρώτης μνημονευόμενης ελληνικής συμφωνίας (χαμένη), καθώς και ο συγγραφέας του πρώτου δοκιμίου μουσικής ανάλυσης (Rapporto, 1851) και των πρώτων μουσικοπαιδαγωγικών συγγραμμάτων στην Ελλάδα.
Βιβλιογραφία
- Χάρης Ξανθουδάκης, Κώστας Καρδάμης (επιμ.): Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος: ερευνητική συμβολή στα 130 χρόνια από το θάνατο του συνθέτη, Κέρκυρα, Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Μουσικών Σπουδών, 2003.
- Χάρης Ξανθουδάκης, Κώστας Καρδάμης, Δημήτρης Μπρόβας, O Άγνωστος Μάντζαρος
- Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος, 'Πρώιμα Έργα για Φωνή και Ορχήστρα: Τρεις Άριες του 1815', Ιρμγκαρντ Λερχ-Καλαβρυτινού, "Μνημεία Νεοελληνικής Μουσικής" Τόμος 1 (Κέρκυρα, Ιόνιο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Μουσικών Σπουδών, 2006)
- "Αφιέρωμα στον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο", 'Μουσικός Λόγος' 7 (Καλοκαίρι 2006)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
