.
O Μένανδρος (Αθήνα, 342-292 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας συγγραφέας, εκπρόσωπος της Νέας Κωμωδίας. Στην εποχή του θεωρείται ότι έχει πια παρέλθει ο "χρυσός αιώνας" του αρχαιοελληνικού δράματος και ότι οι ηθοποιοί είχαν ήδη αποκτήσει πιο σημαντικό ρόλο από ό,τι οι δραματουργοί. Σημαντικότερος αντίπαλός του ήταν ο Φιλήμων, προς τον οποίο έκλινε η προτίμηση των Αθηναίων.
Βιογραφία
Ήταν γιος του Διοπείθη από την Κηφισιά. Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη. Η περιουσία που κληρονόμησε, του επέτρεψε να ασχοληθεί με τη συγγραφή. Θείος του ήταν ο ποιητής της Μέσης Κωμωδίας Άλεξις και μάλλον ο πρώτος του δάσκαλος στο θέατρο. Είχε δάσκαλό του στη φιλοσοφία τον Θεόφραστο. Έκανε τη στρατιωτική του θητεία μαζί με τον φιλόσοφο Επίκουρο. Ήταν φίλος του Δημητρίου Φαληρέα, μια φιλία εξ αιτίας της οποίας, μετά την αποπομπή του Δημητρίου, κινδύνευσε η ζωή του. Ο βασιλιάς της Αιγύπτου Πτολεμαίος Σωτήρ τον κάλεσε κοντά του, αλλά ο Μένανδρος δεν αποδέχτηκε την πρόσκληση. Το σπίτι του βρισκόταν στη Φρεαττύδα και κατά την παράδοση πνίγηκε ενώ έκανε μπάνιο στην πειραϊκή ακτή.
Εργογραφία
Του αποδίδονται πάνω από εκατό έργα, ενώ αναφέρεται ότι έλαβε το πρώτο βραβείο οκτώ φορές, δυστυχώς από το έργο του έχουν απομείνει μόνο πέντε ελλιπείς κωμωδίες. Το πρώτο θεατρικό έργο του Μενάνδρου είχε τον τίτλο «Οργή» και ανέβηκε το 321 π.Χ. Το μοναδικό ολοκληρωμένο έργο του που σώζεται είναι ο «Δύσκολος», που θεωρείται ότι το έγραψε στο ξεκίνημα της καριέρας του. Θέμα των κωμωδιών του είναι η κοινωνία της Αθήνας σε μια εποχή αναστατώσεων μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δεν τον ενδιαφέρουν οι πολιτικές εξελίξεις. Εστιάζει στα πρόσωπα με τις επιθυμίες, τα πάθη, τα ελαττώματα και τις αρετές τους. Οι ιστορίες του έχουν σημείο αναφοράς τον έρωτα των νέων και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν μέχρι να πετύχουν την πολυπόθητη ένωσή τους.
Δύσκολος (Παρουσιάζεται η άρνηση του δύστροπου Κνήμωνα να δεχθεί τον Σώστρατο ως γαμπρό του)
Οι Σικυώνιοι
Επιτρέποντες (Εξιστορείται η διαφωνία δύο δούλων για τα περιουσιακά στοιχεία ενός έκθετου βρέφους)
Η Σαμία
Η περικειρομένη
Η ασπίς
Αποσπασματικά
Μισούμενος
Γεωργός
Ήρως
Κόλαξ
Φάσμα
Στην Παλατινή Ανθολογία σώζονται δύο αμφισβητούμενα επιγράμματά του (VII 72 και ΧΙ 438).
Νεοελληνικές μεταφράσεις
Δύσκολος
Νίκος Σφυρόερας ("Πάπυρος" & αρχαίο κείμενο, 1959 και "Ελληνικός Εκδοτικός Οργανισμός" & αρχαίο κείμενο, 1970)
Θρασύβουλος Σταύρου ("Σχολή Μωραϊτη" & αρχαίο κείμενο, χχ)
Επιτρέποντες
Θρασύβουλος Σταύρου (αρχαίο κείμενο και μετάφραση σωζομένων αποσπασμάτων - "Ι.Ν. Ζαχαρόπουλος" 1954)
Νίκος Σφυρόερας (συμπλήρωση αρχαίου κειμένου και μετάφραση - "Ελληνικός Εκδοτικός Οργανισμός" 1970)
Ασπίς
Νίκος Σφυρόερας (συμπλήρωση αρχαίου κειμένου και μετάφραση - "Ελληνικός Εκδοτικός Οργανισμός" 1970)
Σαμία
Νίκος Σφυρόερας (συμπλήρωση αρχαίου κειμένου και μετάφραση - "Ελληνικός Εκδοτικός Οργανισμός" 1970)
Δείτε επίσης
Ραντεβού στη μάντισσα (Αρχαιολογικό μουσείο Νάπολης), αρχαίο ψηφιδωτό από τη Σάμο που είχε μεταφερθεί στην Έπαυλη του Κικέρωνα στην Πομπηία και σήμερα φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Το ψηφιδωτό παρουσιάζει σκηνή από την κωμωδία «Συναριστώσαι».
Μουσικός θίασος με ντέφι (αρχαιολογικό μουσείο Νάπολης), αρχαίο ψηφιδωτό από τη Σάμο που είχε μεταφερθεί στην Έπαυλη του Κικέρωνα στην Πομπηία και σήμερα φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Το ψηφιδωτό παρουσιάζει σκηνή από την κωμωδία «Θεοφορούμεναι».
Πηγές
Χάρτνολ, Φύλλις, Ιστορία του θεάτρου, Εκδόσεις υποδομή, 1980
Οικονόμου Γεώργιος και Αγγελινάρας Γεώργιος, Βιβλιογραφία των εμμέτρων νεοελληνικών μεταφράσεων της αρχαίας ελληνικής δραματικής ποιήσεως, Αθήναι 1973
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
