Ο Λεωνίδας Βασιλικόπουλος (21 Μαΐου 1932 - 30 Μαΐου 2014) ήταν Έλληνας αντιναύαρχος εν αποστρατεία του Πολεμικού Ναυτικού, επίτιμος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ) και πρώην διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ). Φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Βασιλικόπουλος παραγκωνίστηκε επί Κώστα Σημίτη.
Επί Χούντας, εξελίχθηκε στον «μεγάλο μπελά»[1] των Συνταγματαρχών, και η αντιστασιακή του δραστηριότητα περιλάμβανε βομβιστικές επιθέσεις και συμμετοχή στο Κίνημα του Ναυτικού για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Ως Αρχηγός ΓΕΝ (1986-1989) αντιμετώπισε με επιτυχία τους Τούρκους στην κρίση του 1987, με την κινητοποίηση του Πολεμικού Ναυτικού να οδηγεί στην αποτροπή των τουρκικών σχεδίων για πετρελαϊκές έρευνες στο Αιγαίο.[2]
Ως Διοικητής της ΕΥΠ (1993-1996) στήριξε τους Σέρβους στη Βοσνία, αύξησε τη συνεργασία των υπηρεσιών Ελλάδας-Κύπρου και παρείχε έγκαιρα σωστές πληροφορίες στην κρίση των Ιμίων, οι οποίες όμως αγνοήθηκαν από τον Κώστα Σημίτη, που αρνήθηκε να συναντηθεί μαζί του.[3] Επίσης, ήρθε σε σύγκρουση με τους συνδικαλιστές της Υπηρεσίας επιβάλλοντάς τους κυρώσεις, καθώς θεωρούσε βλαβερή τη δραστηριότητά τους.
Σταδιοδρομία
Ο Λεωνίδας Βασιλικόπουλος γεννήθηκε το 1932 και αποφοίτησε από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1954. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στη Ναυτική Σχολή Πολέμου, στη Σχολή Εθνικής Άμυνας και στη Σχολή Επιτελών του ΝΑΤΟ.[4]
Το 1966, επί κυβέρνησης των αποστατών, αποστρατεύτηκε από το Πολεμικό Ναυτικό γιατί παντρεύτηκε τη Νότα Ηλιοπούλου, πατέρας της οποίας ήταν ο πρώην βουλευτής της Αριστεράς Σταύρος Ηλιόπουλος.[1]
Με το ξεκίνημα της Χούντας των Συνταγματαρχών, γίνεται «ο μεγάλος μπελάς» για το καθεστώς. Ήταν στέλεχος των αντιστασιακών οργανώσεων «Φιλική Εταιρεία» και«Ελεύθεροι Έλληνες», και διατηρούσε επαφές και με την «Ελληνική Αντιδικτατορική Νεολαία». Ο Βασιλικόπουλος πήρε μέρος σε δυναμικές ενέργεις κατά της δικτατορίας, πραγματοποιώντας βομβιστικές επιθέσεις και συμμετέχοντας στο Κίνημα του Ναυτικού για την ανατροπή του καθεστώτος.[1] Για τη δράση του αυτή, φυλακίστηκε και βασανίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας επανήλθε στο Πολεμικό Ναυτικό και υπηρέτησε, μεταξύ άλλων, ως Διοικητής στολίσκου ναρκοπολέμου, Διευθυντής Β' Κλάδου του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, Διοικητής Ναυτικής Εκπαίδευσης και Αρχηγός Στόλου. Στις 22 Δεκεμβρίου του 1986 επελέγη Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού από το ΚΥΣΕΑ, και παρέμεινε στην ηγεσία του Ναυτικού ως τις 17 Ιουλίου 1989. Η επιλογή του ως Αρχηγού ΓΕΝ έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από την Αριστερά αλλά προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στις δεξιές εφημερίδες που έγραψαν ότι ο Βασιλικόπουλος κινείται ιδεολογικά «αριστερότερα του ΠΑΣΟΚ».[4] Ο Βασιλικόπουλος επαινέθηκε για τους χειρισμούς του στην κρίση του Μαρτίου του 1987, όταν η αποτελεσματική και αποφασιστική κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων, κυρίως του Ναυτικού, οδήγησε στην ματαίωση των πετρελαϊκών ερευνών του τουρκικού σκάφους «Χόρα» στο Αιγαίο Πέλαγος.[2] Αποστρατεύτηκε το καλοκαίρι του 1989.
Τον Οκτώβριο του 1993 ο Ανδρέας Παπανδρέου τον διόρισε Διοικητή της ΕΥΠ. Α' Υποδιοικητής ανέλαβε ο Υποστράτηγος Χρήστος Δενδραμής. Ο Βασιλικόπουλος ανέπτυξε σημαντικό δίκτυο πληροφοριών και στα Βαλκάνια στήριξε τους Σέρβους στη Βοσνία, είχε σκληρή αντιτουρκική στάση και αύξησε τη συνεργασία των υπηρεσιών Ελλάδας-Κύπρου (σ'αυτό βοήθησε και το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα που δημιουργήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Γλαύκο Κληρίδη). Κατά την κρίση των Ιμίων η ΕΥΠ παρείχε έγκαιρα σωστές πληροφορίες:[3] O σταθμός της ΕΥΠ στην Αλεξανδρούπολη είχε εντοπίσει εντολές του τουρκικού Αρχηγείου Στόλου προς δύο περιπολικά το απόγευμα της 29ης Ιανουαρίου. Η εντολή ήταν να πλησιάσουν και στις δύο βραχονησίδες και να ελέγξουν αν και πού υπάρχουν Έλληνες κομάντος, αλλά και Ελληνική σημαία. O κυβερνήτης του ενός περιπολικού ρωτήθηκε μάλιστα επίμονα από το κέντρο κατά πόσο θα μπορούσε να διαπιστώσει την τακτική κατάσταση κατά τη διάρκεια της νύχτας και με δεδομένες τις κακές καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν. Η σχετική συνομιλία μεταφράστηκε και στάλθηκε στην κεντρική υπηρεσία της ΕΥΠ στις 29 Ιανουαρίου. Από εκεί στάλθηκε από τον απόρρητο τηλέτυπο στο Κέντρο Επιχειρήσεων του ΓΕΝ. Οι πληροφορίες αυτές δεν αξιοποιήθηκαν από την κυβέρνηση.
Καθ'όλη τη διάρκεια της κρίσης φάνηκε η μεγάλη δυσπιστία του Σημίτη προς την ηγεσία της ΕΥΠ και των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως γράφει Το Βήμα: «Οι αξιωματικοί αυτοί είχαν μάθει να λειτουργούν με τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος λάτρευε τις συσκέψεις με στρατιωτικούς, τις υπηρεσίες από κλειστές πηγές και τη διαχείριση κρίσεων όπως εκείνη του Μαρτίου του 1987. Ο κ. Σημίτης τους θεωρούσε «ανδρεϊκούς», ξένους στη δική του κουλτούρα και ύποπτους για το στήσιμο παγίδων τις κρίσιμες εκείνες ώρες. »[3]
Στο εσωτερικό της ΕΥΠ, ο Βασιλικόπουλος προσπάθησε να επιβάλλει πειθαρχία και ήρθε πολλές φορές σε σύγκρουση με τους συνδικαλιστές της Υπηρεσίας . Τον Απρίλιο του 1996 άσκησε πειθαρχική δίωξη σε βάρος του Προέδρου και του Γενικού Γραμματέα της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΕΥΠ.[5].
Πολιτική
Ο Λεωνίδας Βασιλικόπουλος έχει παραστεί σε εκδηλώσεις της Αριστερής Πρωτοβουλίας του ΠΑΣΟΚ και γενικά σε εκδηλώσεις για τον Ανδρέα Παπανδρέου.[6] Το 2006 έγραψε άρθρο στον Ριζοσπάστη με το οποίο ασκούσε σφοδρή κριτική στην προσπάθεια εξομοίωσης Κομμουνισμού και Ναζισμού που επιχειρούσαν ορισμένοι ευρωβουλευτές και σε σχετική απόφαση της Πολιτικής Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης.[7]
Παραπομπές
Ημερησία, 20 Απριλίου 2002[1]
Νίκος Κουρής, ΑΙΓΑΙΟ - Η μακροχρόνια διαμάχη και ο ρόλος των Αμερικανών, Εκδόσεις Λιβάνη
Το Βήμα, 13 Νοεμβρίου 2005 "Τι συνέβη τη νύχτα των Ιμίων"
Απογευματινή, 23 Δεκεμβρίου 1986 "Οι νέοι Αρχηγοί"
Ριζοσπάστης, 5 Απριλίου 1996 [2]
Ελευθεροτυπία, 23 Ιουνίου 2003 [3]
Ριζοσπάστης, 20 Ιανουαρίου 2006 [4]
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
